Srebrenitsa’da acının 30. yılı: ‘Askeri üs’ müze oldu Gündem Haberleri

1995’te 8 binden fazla Boşnak’ın katledildiği Srebrenitsa Soykırımı’nın 30. yıl dönümünde anma törenleri düzenlendi. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, tören kapsamında “Srebrenitsa Soykırım Kurbanlarını Anma Müzesi”nin açılışına katıldı. Savaşta BM askerlerinin üs olarak kullandığı akü fabrikası, Türkiye’nin desteğiyle kurbanlardan kalan eşyalar ve fotoğrafların sergilendiği bir müzeye dönüştürüldü. Bu yıl kimliği tespit edilen 7 kurban daha Potoçari Anıt Mezarlığı’na defnedildi.

Bosna Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa'da 1995'te Sırp birliklerince yapılan ve 8 binden fazla Boşnak sivilin acımasızca katledildiği soykırımın 30'uncu yılı dolayısıyla anma programı düzenlendi. Savaşta Birleşmiş Milletler (BM) askerlerinin üs olarak kullandığı eski akümülatör fabrikası, Türkiye’nin desteğiyle müzeye çevrildi. TİKA ve Srebrenitsa Anıt Merkezi'nin ortaklaşa yürüttüğü proje kapsamında hayata geçirilen Srebrenitsa Soykırım Kurbanlarını Anma Müzesi'nin açılışına TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ve Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş da katıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın video mesajı gösterilen programda Numan Kurtulmuş konuşma yaptı.

ULUSLARARASI HUKUK KAĞIT ÜSTÜNDE

Srebrenitsa ve Bosna Hersek halkına karşı ağır bir mahcubiyet içerisinde olduklarını ifade eden Kurtulmuş, Srebrenitsa'dan alınan dersle bundan sonra benzer durumların yaşanmaması için gayret sarf edilmesi gerektiğini vurguladı. Kurtulmuş, Srebrenitsa'nın ardından Gazze'de şahit olunan durumun uluslararası hukukun metin olarak var olduğunu ancak hakikatte olmadığını gösterdiğini kaydetti: “Srebrenitsa'nın utancı altında ezilen insanlık, bugün Gazze'nin utancı altında daha fazla ezilmekte ve daha büyük bir yükün altında kalmaktadır. Hep beraber Srebrenitsa'dan geçmiş bütün soykırımların ağır yükü altında kalan insanlık adına, bu duyarlılığı gösteren siz değerli uluslararası camianın mensuplarıyla beraber bundan sonraki bütün soykırımları engellemek için bir dayanışma içerisinde olalım.”

Veldkamp

Hollandalı Bakan: Bize sığınan sivilleri koruyamadık

Anma törenine katılan Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, Hollandalı askerlere sığınan Boşnak sivilleri koruyamadıklarını söyledi. Veldkamp, “Boşnak siviller BM bünyesinde Hollandalı askerlere sığındı. Onları korumayı başaramadık. Hem biz hem uluslararası toplum. Şunu diyebilirim ki burada yaşananları unutmayacağız” dedi. Programa video mesajla katılan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, yaşananları asla unutmayacaklarını kaydetti. AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Marta Kos ise “Srebrenitsa, Avrupa'nın en derin yaralarından biri” diye konuştu.

Srebrenitsa ve Zepa Anneleri Derneği Başkanı Munira Subasic, 1995'te Srebrenitsa annelerinin yaşadığı acıyı bugün Ukrayna ve Gazze'deki annelerin yaşadığına dikkat çekti. Srebrenitsa Anma Törenleri Organizasyon Kurulu Başkanı Hamdija Fejzic de Srebrenitsa'daki acıların 30 yıldır dinmediğini vurguladı.

Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması (UCMRM) Başkanı Graciela Gatti Santana, BM Siyasi ve Barış İşlerinden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary di Carlo, Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması Başsavcısı Serge Brammertz, Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Antonio Costa, eski Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck, Danimarka, İsveç, Karadağ ve Hırvatistan dışişleri bakanları ve başbakanlarının konuşma yaptığı programda Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile Avusturya, İtalya ve Fransa cumhurbaşkanlarının da mesajları okundu.

30 yıl sonra aynı acı

Srebrenitsa'nın, 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin ardından BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi. Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık bölgede, fabrikalarda ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar toplu mezarlara gömüldü. Savaşın ardından kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor.

Bu yıl da kimliği tespit edilen 7 soykırım kurbanı defnedildi. Senajid Avdic, Hariz Mujic, Fata Bektic, Hasib Omerovic, Sejdalija Alic, Rifet Gabeljic, Amir Mujcic, kılınan cenaze namazlarının ardından toprağa verildi. Senajid Avdic ve Hariz Mujic, öldürüldüklerinde 19 yaşındaydı. Katledildiğinde 67 yaşında olan Fata Bektic ise bu yıl defnedilen tek kadın ve en yaşlı kurban oldu. Törenin ardından anıt mezarlıkta toprağa verilen kurbanların sayısı 6 bin 772'ye yükseldi. Aradan 30 yıl geçmesine rağmen 1000'den fazla soykırım kurbanının cesedine henüz ulaşılamadı.