Tahliyeler olsa da cezaevleri hala dolu Son dakika haberleri

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, 10. Yargı Paketi ve infaz düzenlemesinin amacını ve beklentiyi şöyle açıklamıştı: “Ceza adaletinin daha etkin hale getirilmesi, cezasızlık algısının ortadan kaldırılması, özel infaz usullerinin kapsamının genişletilmesi, suçun işlenmesinin önlenmesi ve caydırıcılığın sağlanması, trafik güvenliğinin sağlanması.”

Cezaevlerindeki tabloya baktığımızda 406 cezaevinde 410 bin hükümlü bulunuyor. Bu sayı toplam kapasitenin 100-120 bin üzerinde. Bir yandan cezaevlerindeki kapasitelerin düşürülmesi, daha insani koşullara getirilmesi, bir yandan da toplumdaki cezasızlık algısının ortadan kaldırılması kolay bir iş değil.

İnfaz düzenlemeleri ile cezaevleri rahatlatılmaya çalışılırken, bir yandan da ıslah sistemi ile ilgili soru işaretleri ve toplumda adalet duygusunu sarsacak sonuçlar ortaya çıkabiliyor. Son çıkarılan yasa aslında kovit döneminde çıkarılan ve yaklaşık 100 bin hükümlünün yararlandığı düzenlemeden kaynaklanan adaletsizliği gidermeye dönük yapılacaktı. Başlangıçta, yargılamaları devam eden ancak 31 Temmuz 2023’e kadar işlenmiş suçlardan mahkum olan 55 bin kişinin tahliye edilmesi planlanmıştı ancak Meclis’te siyasi partiler bir uzlaşma sağlayamayınca ve kapsamın genişlemesinden kaynaklı siyasi riskleri partiler üstlenmek istemeyince iş başka bir noktaya geldi.

Çıkarılan yasadan 18 bini hırsızlık, gasp, yağma ve uyuşturucu suçlarından hüküm giymiş mahkumlar ile 2 bin hasta ve yaşlı hükümlü yararlanacak. Bu durumda dahi cezaevleri istihap haddini aşmış durumda. Cezaevleri ıslah kurumları olmaktan da çok uzak görünüyor.

Çeşitli uyuşturucu suçlarından hüküm giymiş cezaevlerinde 130 bin kişi bulunuyor. Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisinin (UNODC) yayınladığı 2024 Uyuşturucu Raporu’na göre, dünyada 292 milyon uyuşturucu bağımlısının bulunduğu, Türkiye’de ise bu oranın 1.7 milyon olduğu açıklandı. Yapılan araştırmalarda Türkiye’de en fazla madde kullanan yaş aralığının 25-29 arası olduğu, yıllar içerisinde bu oranının 5-14 yaş grubuna kadar düştüğü ortaya konuluyor.

Cezaevlerindeki nüfusu azaltmaya ve ıslah sistemini revize etmeye dönük çalışmalar devam ederken, 20 bin kişinin tahliye olması mevcut durumu düzeltmeye yetmiyor. Yeni cezaevi yapımı da çözüm değil. Hem zaman hem yüksek kaynak gerektiriyor. Ortalama 700-800 kişilik bir L tipi cezaevinin maliyeti 2 milyar TL’yi buluyor. Yapılan araştırmalara göre bir mahkumun cezaevinde cezasını çekmesinin devlete olan maliyeti kişi başına aylık 25-30 bin TL. Konutta infaz, elektronik kelepçe gibi uygulamaların genişletilmesine ve GPRS uydu takibi gibi uygulamalara dönük çalışmalar da bir yandan sürüyor.