Taliban “sapkın” ilan etti, sansür komiteleri kurdu! Yüzlerce kitap raftan indirildi

Taliban lideri Molla Hibetullah Akhundzada’nın yayımladığı özel emirle, kitapçılardan okul ve üniversite kütüphanelerine kadar bütün kurumlara bazı kitapların toplanması talimatı verildi.

Independent Persian’ın haberine göre, 600’den fazla kitap toplatılırken kitaplar arasında Yuval Noah Harari’nin çok satan Sapiens isimli eseri, Dante’nin İlahi Komedya’sı, Kahlil Gibran’ın Ermiş’i ve Mormon inancına ait The Book of Mormon da yer alıyor. Kadın haklarını, seküler yönetimi, Birleşmiş Milletler bildirilerini ve Taliban’ı eleştiren içerikleri konu alan yüzlerce eser, yasaklı listeye alındı.

13 Temmuz günü Din İşleri, Hac ve Rehberlik, Bilgi ve Kültür, Eğitim ve Yükseköğretim Bakanlıkları ortak bir toplantı yaparak yasakları denetleyecek yeni bir sansür komitesi oluşturdu. Bu komite, kitap içeriklerini tarayarak “şüpheli” buldukları kitapları din adamlarına iletiyor. Nihai karar ise akademik değil, tamamen dini kanaatlere göre veriliyor.

Taliban’ın Din İşleri Bakanı Nur Muhammed Saqib, bu kitapların ‘toplumu yozlaştırmak ve gençleri yanlış yollara sürüklemek’ amacıyla yazıldığını ileri sürerek yeni dönemde sadece “İslami ve saf” eserlerin halka sunulacağını açıkladı.

Afganistan'daki Taliban yönetimi hakkında tutuklama kararı

Kabil ve Herat’taki yayınevlerinden alınan bilgilere göre, Taliban sansür listesi sadece Batılı düşünürlerle sınırlı değil. İranlı ve Afgan İslam alimleri de bu yasaklamalardan nasibini aldı. Yasaklılar listesinde Cemaleddin Afgani, Seyyid Kutub, Yusuf el-Karadavi, Ali Şeriati, Murtaza Mutahhari gibi isimlerin eserleri de yasaklandı.

Söz konusu isimlerin eserleri; ‘Şii propaganda’, ‘batıl inanç’, ‘sekülerlik’, ‘kadın özgürlüğü’ ya da ‘Taliban’a karşı görüş’ barındırmak gibi suçlamalarla raflardan kaldırıldı. Aynı zamanda müzik, dans, sanat gibi konuları içeren kitaplara da doğrudan yasak geldiği bildirildi.

Afganistan’da bulunan yayınevleri, Taliban sansürünün tamamen keyfî bir biçimde işlediğini ifade ederken herhangi bir standart ya da prosedür olmadan, sıradan bir Taliban yetkilisinin bir kitabevini ya da okul kütüphanesini denetleyerek hoşuna gitmeyen kitapları “İslam dışı” ilan edebildiğini belirtiyor.

Kabil’de bulunan bir yayıncı bir yayıncı, Taliban görevlilerinin İran’dan gelen kitapların kapaklarındaki canlı varlık resimlerini karaladığını, bazen kitapların girişine kadar müdahale ettiğini aktardı.

Afganistan'da Taliban satrancı yasakladı

Şimdiye dek toplamda 620 kitap fişlenmiş durumda. Listeye göre, kadınların eğitimi, seküler düşünce, cumhuriyet dönemi, Birleşmiş Milletler’in insan hakları belgeleri, müzik ve İran’ın övgüsü bile yasak gerekçesi olarak sunuluyor. Sadece belirli kitaplar değil, bir toplumun geçmişiyle bağ kurmasını sağlayan entelektüel mirasın da hedef alınıyor.