Tarihi kolye vatanına döndü: Peru’dan Mochica teşekkürü

Türkiye, kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadelede uluslararası işbirliğine örnek bir adım daha attı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, bu kez de ülkede ele geçirilen Peru’nun kuzey kıyılarında hüküm süren Moche (Mochica) kültürüne ait tarihi bir kolyeyi ana yurduna iade etti. Kolyenin, 1960’lı yıllarda bir Türk vatandaşı tarafından Peru’dan edinildiği ve 2021 yılında yetkililere başvurularak orijinalliğinin araştırılmasının talep edildiği öğrenildi. Yapılan bilimsel incelemeler sonucunda eserin, Peru Kültür Bakanlığı uzmanlarınca  M.Ö. 200 ile M.S. 600 yılları arasında Peru’nun kuzey kıyılarında hüküm süren Moche (Mochica) kültürüne ait olduğu tespit edildi.

GÖNÜLLÜ TESLİM

Eseri elinde bulunduran Türk vatandaşı, kolyenin Peru’da koruma altında olduğu bilgisine ulaşır ulaşmaz, gönüllü bir şekilde iade sürecini başlatarak örnek bir sorumluluk bilinci sergiledi. Kolye, 23 Ocak 2025 tarihinde Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne teslim edilerek koruma altına alındı. İade sürecinin, Peru ile Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin 75. yılına denk gelmesi de bu işbirliğine sembolik bir anlam kazandırdı.

EVİNE İADE ETTİK

2 bin yıllık olduğu belirtilen kolye, önceki gün Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde gerçekleştirilen törenle, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı ile Peru’nun Ankara Büyükelçisi Cesar Augusto De Las Casas Diaz’ın katılımıyla Peru yetkililerine teslim edildi. Yazgı, Türkiye ile Peru’nun kültür varlığı kaçakçılığına karşı ortak tehditlerle mücadele ettiğini vurgulayarak, “Bu eser yalnızca bir takı değil bir medeniyetin hafızası. Onu ait olduğu topraklara teslim etmek insanlığın ortak hafızasını onarma yolunda atılmış anlamlı bir adımdır” dedi. Yazgı, UNESCO 1970 Sözleşmesi çerçevesinde yürütülen iade sürecinin iki ülke arasındaki kültürel işbirliğini güçlendirdiğine de dikkat çekti. Peru Büyükelçisi De Las Casas Diaz ise Türkiye’ye teşekkür ederek, “Bu kolyenin iadesi yalnızca resmi bir prosedür değil aynı zamanda dostluğun ve kültürel anlayışın da güçlü bir ifadesidir” dedi. Büyükelçi ayrıca, Mochica kültürünün Peru’nun kimliğinin ve ulusal gururunun ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguladı.