Tarihin en kötü hasadı başladı, çiftçilerin hepsi zarar etti Sözcü Gazetesi

Yurt genelinde karpuz hasadının son günlerine gelinmesine karşın Yozgat’ın Yerköy ilçesine bağlı Sekili ve çevre köylerinde hasat yeni başladı. Hasat edilen karpuz pazar tezgahlarında yerini aldı ama çiftçi girdi maliyetleri nedeniyle pahalıya mal ettikleri ürünü maliyetinin altında satmak zorunda kaldıklarını söyledi.

Türkiye’de kavun-karpuz hasadının en son yapıldığı bölgelerden Sekili’de yetişen şeker oranı yüksek kavun ve karpuza başta Ankara, Çorum, Tokat, Samsun ve Sivas olmak üzere Türkiye’nin birçok ilinden talep geliyor. Delice Irmağı kenarında sulu tarımın yapıldığı Sekili bölgesinin diğer alanlarında kuru tarım yapılıyor. Tuzlu ve kumlu toprakta yetişen kavun ve karpuzun renginin diğer ürünlerden farklı ama tadının onlardan daha güzel olduğu kaydediliyor.

Mevsimlik tarım işçileri de dertli

Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden Yozgat’a gelip, karpuz hasadı yapan mevsimlik tarım işçileri de durumdan şikayetçi. Bu işçilerden Haşim Kuş, “Ben sakat oldum, ayak sakat oldu, bel sakat oldu. Emekçiliktir bu, helal lokma” diye konuştu.

Adana Ceyhan'dan Yozgat’a gelen mevsimlik tarım işçisi Yaşar Kuş da, “Şu anda karpuzun fiyatı iki liradan gidiyor. Bunu ekene, bunu sulayana herkese yazık oluyor. Devletimiz bunu gözden geçirsin, millete yardımcı olsunlar, destek versinler. Destek çıkmak iyi bir şeydir. Hepimiz borçluyuz, alacağımızı da alamıyoruz” ifadelerini kullandı.

“Çiftçi de 2-3 lira, esnafda 10-12 lira”

Üretici Murat Kaya, tarlada 2-3 lira olan karpuzun tezgahlarda 10-12 liradan satıldığına dikkati çekerek şunları söyledi:

“Şu karpuzların bu vaziyete gelmesi için bayağı bir emek sarf ediliyor. Kolay olmuyor. Her gün bunun içindesin, tek tek tefek dediğimiz yapraklara bile her gün bakıyorsun. Bunun piresi oluyor, böceği oluyor, yanığı oluyor. Her gün bununla uğraşıyoruz. Bu duruma gelmek çok çok meşakkatli bir durum. Önceki ekimimizde soğuk vurdu, don olayı oldu. Fideler hep yandı. Tekrar bir daha ekim, onlar da ekstra masraf. Geri bu duruma geldi. Buna şükür ama gönül ister ki mahsul para etsin. Mahsul de para etmiyor. Çiftçi de 2-3 lira, esnafda 10-12 lira.”

“Geçen yılın en az 4-5 katı maliyetimiz var”

Karpuz-kavun alım satımı yapan Sait Ayran da, “Bu sene karpuzda verim çok iyi ama fiyatta çok büyük hasar var. Sekili civarında bin 300, bin 500 civarında karpuz ekilişi var. Daha önceleri 10 bin dönüm falan oluyordu. Biz bunu Türkiye'nin her yerine gönderiyoruz, marketlere, hallere gönderiyoruz. Girdi maliyetleri çok yüksek. Geçen yılın en az 4-5 katı maliyetimiz var. Geçen seneki sattığımız fiyatları, geçen seneki rahatlığı bu sene maalesef bulamıyoruz, kuraklıktan dolayı, doludan dolayı. Devletimizin hiçbir katkısı, hiçbir önerisi olmuyor şimdiye kadar” şeklinde konuştu.

“İkinci ekim yapmak zorunda kaldık”

Üretici Mustafa Çalışkan da bu yıl don, dolu, kuraklık, aşırı sıcaklar karşısında zorlandıklarını söyledi. Doğal afetler nedeniyle bu yıl ikinci ekimi yapmak zorunda kaldıklarını kaydeden Çalışkan, aşırı sıcaklardan tarladaki karpuzların etkilenip, yanmaması için üzerlerin kağıt ve samanla örtmek zorunda kaldıklarını, bunun da kendilerine ek maliyet getirdiğini bildirdi. Çalışkan, şöyle konuştu:

“Sekili bölgesinde çiftçilik işiyle uğraşıyorum. 2025 senesinde maalesef aşırı zorluklarla mücadele ediyoruz 12 Nisan tarihinde, Türkiye genelinde oluşan zirai donun maalesef bize de büyük zararı oldu. 100 dönüm üzerindeki kavun-karpuz tarlamız zirai dondan etkilendi. İkinci ekim yapmak zorunda kaldık. Belli bir süre sonra bu sefer de doludan etkilendik. Tekrar mücadele ettik, tekrar kavun-karpuzumuzu yetiştirmek için elimizden geleni yapmaya çalıştık. Bu sefer de aşırı sıcaklardan dolayı karpuzlarda yanma meydana gelecekti, biz bunların üzerine kağıt parçalarıyla, saman parçalarıyla tek tek örtmek zorunda kaldık. Bu da bize bir ayrı bir yük oldu, ayrı bir maliyet oluşturdu. Çok zor bir yıl geçiyor. Kavunda, karpuzda dönüme 40 bin lirayı bulan bir maliyetimiz var. Verim olarak dönümde ortalama 5-6 ton civarında. Fiyatlar da geçen seneye göre düşük. Mücadelemizi sürdürüyoruz, elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.”

Bölgede ekim sahasının çok daraldığını bildiren Çalışkan, “Bundan 10 senesi var veya yok 10 bin, 12 bin dönüm arazi üzerinde kavun, karpuz ekilişi yapılıyordu. Şu an iki-üç tane arkadaştan, toplamda bin dönüm veya bin 200 dönüm bir kavun, karpuz ekimi var. Bizim bu bölgenin kavun karpuzunun acayip bir kıvamı var, aroması var. Türkiye'de kavun, karpuz bitme noktasındayken bizim buranın hasadı başlıyor. Çorum'a, Konya'ya Kayseri'ye, Kahramanmaraş'a, Sivas'a, Türkiye'nin dört bir yanına bizim buradan kavun, karpuz yüklemesi yapıyoruz. Organik tamamen, tadından yenmeyecek kadar büyük bir aroması var, mükemmel bir tadı var” diye konuştu.