TCDD rekor zarar etti: Cengiz, Limak ve Kolin havalara uçtu

CHP Genel Başkan Yardımcısı Ulaş Karasu, geçen yıl 37 milyar liraya dayanan zarar eden TCDD’nin, Ankara Yüksek Hızlı Tren (YHT) Garı'nın yolcu garantisi için 2024 yılı sonu itibariyle Cengiz-Limak-Kolin ortaklığındaki şirkete 69 milyon 352 bin dolar (2.7 milyar TL) garanti yolcu parası ödendiğini açıkladı.

Karasu, yolcu yoğunluğu ve garantilerde her yıl artış olacağı öngörülmesine karşın YHT hatlarında sefer ve tren setlerinin sayısının yeterli artırılmadığını ve bilet sıkıntısı yaşanmasını Meclis gündemine taşıdı.

2016 yılında hizmete giren Ankara YHT Garı için yolcu başına 1,5 ABD doları artı KDV, garanti edildi. Son 8 yılda gar için toplam 46 milyon yolcu garantisi verildi, ancak 2016-2024 arasında toplam 16 milyon 823 bin 753 yolcu gara geldi. 2024 yılı sonu itibariyle şirkete 69 milyon 352 bin 545 dolar (Güncel kur ile 2.7 milyar lira) garanti yolcu parası ödendi.

Cengiz-Limak-Kolin ortaklığı garı daha uzun yıllar işletecek. Gar için, 2019 yılında verilen 5 milyon yolcu garantisi 1 milyon 91 binde kaldığı için firmaya 7.5 milyon dolar, 2020’de ise verilen garantiler yine tutmayıp verilen 5 milyon yolcu garantisi sadece 849 binde kaldığı için 12 milyon dolar artı KDV ödeme yapıldı.

Yoğun talep olmasına karşın, ek tren seferlerinin konulmadığı YHT hatlarında, yolcular bilet sorunları yaşarken, AKP hükümetleri döneminde kötü yönetim ve liyakatsiz görevlendirmeler nedeniyle mali yapısı bozulan TCDD de kötü yönetimin bedelini her yıl zarar ile ödemek zorunda bırakılıyor. Raylı taşımacılıkta tekel olan TCDD, AKP döneminde her yıl katlanarak artan zararlara imza atıyor. TCDD’nin 2022’de 6,3 milyar lira olan net dönem zararı, 2023’te 11,4 milyar lira, 2024 yılının sonunda ise 37 milyar liraya dayandı.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Karasu, “TCDD, 2024 yılında 36 milyar 595 milyon lira zarar etti. Uzun yıllardır da zarar ediyor. Bu zararın sebebi kötü yönetim, liyakatsiz kadrolar ve ballı ihalelerle zengin edilen yandaş müteahhitler. Ankara’da Kolin-Limak-Cengiz İnşaat ortaklığıyla yaptırılan YHT garı için verilen yolcu garantisi nedeniyle son sekiz yılda 69 milyon 352 bin dolar garanti yolcu parası ödendi. Ankara YHT Garı’nı yapanlara dolar bazında 8 yıl boyunca 46 milyon yolcu garantisi ödemesi taahhüt edildi. Ancak vatandaşlar, hızlı tren için günler öncesinden bilet talep etmelerine rağmen bilet bulamıyor. Yeterli sayıda sefer olmadığı gerekçesiyle vatandaşlar yolculuk yapamıyor. Ama bir taraftan da vatandaşların cebinden, bu garı kullansa da kullanılmasa da firmaya milyonlarca dolar ödemeye devam ediyor. Yani olan yine vatandaşa oluyor” dedi.

Bu durumu TBMM gündemine taşıyan Karasu, Ulaştırma Bakanı’ndan “Her bir yıl ve hat da ayrı ayrı gösterilmek üzere YHT trenlerin yolcu garantisi sayısı, gerçekleşen yolcu sayısı, toplam sefer sayısı ve hak ediş tutarı nedir? Yolcu sayısı yoğunluğu ile garantilerin her yıl artış olacağı bilinmesine ve öngörülmesine karşın, YHT sefer ve tren seti sayısının yeterince artırılmamış olmasının gerekçeleri nelerdir? Talep edilen ve gerçekleşen yolcu sayısı ile tren set ve sefer sayısı arasındaki oran nasıldır?” sorularına da yanıt vermesini istedi.