SonTurkHaber.com
close
up
TCMB den yeni analiz: Nakitten karta geçiş arttı İş Yaşam Haberleri

TCMB den yeni analiz: Nakitten karta geçiş arttı İş Yaşam Haberleri

Haberturk sayfasından alınan bilgilere göre, SonTurkHaber.com açıklama yapıyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nda (TCMB) yardımcı ekonomist olarak göre yapan Ece Taşan Özel, Orhun Özel ve araştırmacı olarak görev yapan Tahamuhammet Süleyman tarafından kaleme alınan “Kart Kullanım Oranı ve Kartla Yapılan Harcamalar” başlıklı blog yazısı, Merkezin Güncesi sayfasında yayımlandı.

Yayımlanan analizde, son yıllarda bu harcamalar ivmelenerek özel tüketim harcamalarından ayrıştığı ve bu ayrışmada, tüketicilerin nakitle ödeme yönteminden kartla ödemeye geçmesi etkili olduğu belirtildi.

Blog yazısında ayrıca, kartla yapılan harcamaların son yıllarda, özellikle parasal sıkılaşma sonrasında, daha ılımlı bir artış göstererek özel tüketimin seyriyle daha uyumlu bir görünüm seyrettiğinin görüldüğü belirtildi.

TCMB'nin blog yazısında şunlar denildi:

Kartla yapılan harcamalar yüksek frekanslı olması ve zamanlı bilgi sunması nedeniyle talep koşullarını izlemede yoğun bir şekilde kullanılıyor. Bu gösterge, Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) içindeki özel tüketim kalemiyle de 2021 yılına kadar oldukça uyumlu bir seyir izliyor. Ancak son yıllarda kartla yapılan harcamalar ivmelenme kaydederek özel tüketimin seyrinden ayrışıyor. Bu ayrışma, kartla yapılan harcamalardaki artışın yalnızca talep gelişmelerine değil, aynı zamanda tüketicilerin ödeme tercihindeki dönüşüme -yani nakitten kartlı ödemeye yönelimin artmasına- bağlı olduğunu akla getiriyor. Bu yazıda, uzun dönemli bir kartla harcama oranı serisi oluşturuyor ve kartla yapılan harcamalar verisinden ödeme tercihlerindeki değişimleri dışlayarak daha sağlıklı bir talep göstergesi elde ediyoruz.

'KARTLA YAPILAN HARCAMALAR ARTIYOR'

Kartla yapılan harcamalar son dönemde hızlı bir şekilde artıyor. Bu artışta talep dinamiklerinin yanı sıra geleneksel ödeme yöntemi olan nakitten karta geçiş de etkili. Nitekim, güncel çalışmalar kartla ödeme sıklığının kayda değer biçimde arttığını ortaya koyuyor. Bu yükselişte, dijitalleşme ve temassız ödeme sistemlerinin yaygınlaşması gibi teknolojik gelişmelerin yanı sıra enflasyonun yükselerek nakit taşımayı daha maliyetli hale getirmesi temel faktörler olarak karşımıza çıkıyor.

Dolayısıyla ödeme alışkanlıklarındaki değişimler, kartlı harcamalar verisini kullanarak talebe ilişkin yorum yaparken kart kullanımındaki artışı da dikkate almamızı gerektiriyor. Kartla yapılan harcamaları bu değişimden arındırmak için de kart kullanım oranını bir zaman serisi olarak tahmin etmemiz gerekiyor.

Kart kullanım eğilimlerini ölçebilmek için tüketicilerin toplam harcama düzeyine ilişkin verilere ihtiyaç duyuyoruz. Bu kapsamda akaryakıt sektörü bize önemli bir referans sunuyor. Çünkü bu sektörde hem toplam satış miktarına hem de kartla yapılan harcama verilerine ulaşabiliyoruz. Kartla yapılan akaryakıt harcamalarını toplam akaryakıt satışlarına oranlayarak, sektöre özgü bir kart kullanım oranı hesaplayabiliyoruz. Özellikle 2021 yılı sonrasında bu oranda dikkat çekici bir artış gözleniyor. Diğer sektörlerde de benzer bir eğilimin olduğunu varsayarsak, kartlı harcama verilerini bu tercihin zaman içindeki değişiminden arındırarak, toplam tüketim harcamalarını daha doğru yansıtan bir göstergeye ulaşmamız mümkün hale geliyor.

'KARTLA YAPILAN HARCAMALAR GÜÇLÜ BİR İVMELENME KAYDEDİYOR'

Kartla yapılan harcamaları daha sağlıklı bir talep göstergesi olarak takip edebilmek için, öncelikle hesapladığımız kart kullanım oranından faydalanarak kart kullanım tercihi düzeltilmiş serileri elde ediyoruz. Daha sonra bu serileri fiyat etkilerinden arındırarak reel harcama eğilimlerini daha net bir şekilde izleyebiliyoruz. Bu şekilde elde ettiğimiz kart kullanım eğilimi düzeltilmiş ve düzeltilmemiş harcama verileri arasında 2021 sonrasında önemli bir farklılaşma gözlüyoruz. Kart kullanım oranının belirgin bir biçimde yükseldiği bu dönemde kartla yapılan harcamalar güçlü bir ivmelenme kaydediyor. Ancak, kart kullanım tercihi etkisinden arındırılmış olarak bakıldığında ise harcamalardaki artış daha ılımlı. Dahası, bazı dönemsel ayrışmalar dışında, bu düzeltilmiş harcama verisi özel tüketimin seyri ile oldukça uyumlu.

Özetle, kartla yapılan harcamalar talep dinamiklerini izlemek için değerli bir öncü gösterge niteliği taşıyor. Ancak son yıllarda bu harcamalar ivmelenerek özel tüketim harcamalarından ayrışıyor. Bu ayrışmada, tüketicilerin nakitle ödeme yönteminden kartla ödemeye geçmesi etkili. Bu nedenle, kartla harcama verileri üzerinden talep koşullarını değerlendirirken kart kullanım oranındaki artışın etkisinin arındırılması önem taşıyor. Bu etki arındırıldığında ise, kartla yapılan harcamaların son yıllarda, özellikle parasal sıkılaşma sonrasında, daha ılımlı bir artış göstererek özel tüketimin seyriyle daha uyumlu bir görünüm seyrettiği görülüyor.

Gelişmeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'dan en güncel haberleri takip edin.
seeGörüntülenme:98
embedKaynak:https://www.haberturk.com
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 14 Temmuz 2025 15:50 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Belediye aracıyla alkollü kaza

02 Ağustos 2025 07:06see198

Manisa da otobüsle otomobil çarpıştı! Yaralılar var

02 Ağustos 2025 17:52see188

İmamoğlu ndan iktidara: Telaşın boşuna değil, çünkü gitme vaktin geldi!

02 Ağustos 2025 20:43see171

Bakan Bolat: 25 milyar dolarlık ihracat ile tarihimizin aylık ihracat rekorunu kırdık Samsun Haberleri

02 Ağustos 2025 17:16see153

Genç kızdan babasına kalplere dokunan hafızlık müjdesi herkesi duygulandırdı

02 Ağustos 2025 18:08see114

Kavurucu sıcaklara sağanak molası! Meteoroloji peş peşe uyardı Sözcü Gazetesi

02 Ağustos 2025 08:37see113

Kediyi işkenceyle öldürdü

02 Ağustos 2025 07:28see113

Z kuşağı 10 yiyeceği asla ağzına sürmüyor: Reddediyorlar Sözcü Gazetesi

02 Ağustos 2025 09:28see113

Artık uçaklarda sıvı taşınabilecek!

02 Ağustos 2025 17:56see113

Saint Maximin, Fenerbaçe den Club America ya transfer oldu

02 Ağustos 2025 20:13see112

Süper Lig devi masada! Kerem Aktürkoğlu nun bonservisi ve maaş beklentisi açıklandı

02 Ağustos 2025 17:58see111

BDDK, İstanbul da ikamet eden 10 kişiyi işe alacak

03 Ağustos 2025 11:13see111

İhracat Samsun’da masaya yatırılıyor

02 Ağustos 2025 07:10see111

Sezen Aksu, Pakize Suda nın vasiyetini yerine getirdi

02 Ağustos 2025 12:32see111

Tüfekle kulağından vurdu: Borç kavgasında silahlar çekildi

04 Ağustos 2025 03:25see111

Ülke felaketi yaşıyor! Aşırı sıcaklar 1 haftada 264 can aldı

03 Ağustos 2025 11:06see110

Iğdır da feci ölüm! Hava basılan lastik patladı

02 Ağustos 2025 17:54see110

Dua Lipa ve Edis in diyalogları sosyal medyayı salladı

02 Ağustos 2025 17:38see110

Tesla ya büyük şok: Bir hata yüzlerce milyon dolara mal oldu!

02 Ağustos 2025 18:08see109

Tuncer Bakırhan dan CHP ye sert tepki: 3 g

02 Ağustos 2025 18:43see108
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları