Temu dan alışveriş yapanlara kötü haber! Gümrük vergisi için düğmeye basıldı

Çin merkezli Temu ve Shein gibi e-ticaret devlerinin aşırı hızlı büyüyüp pazarı ele geçirmesi ile Türkiye sınır ötesi alışverişlerdeki vergi muafiyeti için harekete geçti.

AKP iktidarına yakın kaynaklara göre, 30 euroluk gümrüksüz alışveriş sınırının tamamen kaldırılması gündemde. Bu durumda, yurt dışından alınan her ürün gümrük mevzuatına tabi olacak.

Yeni sistemde sabit vergi yerine, ürün türüne göre değişen gümrük vergileri uygulanacak.

Buna ek olarak yüzde 20 KDV, bazı ürünlerde ÖTV, ayrıca gümrük sunum ücreti ve damga vergisi gibi ek masraflar da eklenecek.

Böylece 30 euro üzeri alışverişler daha pahalı ve karmaşık hale gelecek.

Türkiye’de hâlihazırda 30 euroya kadar olan siparişlerde basitleştirilmiş bir vergi sistemi uygulanıyor. AB ülkelerinden gelen ürünlerde yüzde 30, AB dışından gelenlerde yüzde 60 oranında tek gümrük vergisi alınıyor. Ancak bu sınır aşıldığında, ürünün türüne göre normal ithalat vergileri devreye giriyor.

Bu da gümrük vergisine ek olarak yüzde 20 KDV, bazı ürünlerde ÖTV, gümrük sunum ücreti ve damga vergisi gibi ek maliyetler anlamına geliyor. Yani 30 euro üzeri alışverişlerde hem süreç karmaşıklaşıyor hem de toplam vergi yükü artıyor.

Ekonomim'den Yener Karadeniz'e konuşan bir kaynak şunları ifade etti:

“Konu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin de gündeminde. Çin kaynaklı e-ticaret sitelerinin Türkiye’ye satışları aylık 300 milyon doları geçti. Her gün 10 milyon dolar demek bu. Mevzuata aykırı ürünler çok daha rahat bir şekilde giriyor. 30 euroluk limitin sıfırlanması ile ilgili çalışma devam ediyor. Bu konu ile ilgili her ürün gümrük mevzuatına tabi olmalı. Bunun için Ticaret Bakanlığı yetkilileri çalışıyor. Tahammül edilecek tarafı kalmadı. Gelen her ürün gümrük mevzuatına tabi olmalı”

Avrupa Birliği (AB) de benzer adımlar atmaya hazırlanıyor. AB, Türkiye gibi 150 euroluk muafiyet eşiğini 2028’e kadar tamamen kaldırmayı hedefliyor.

Fransa ise bu süreci daha erken başlatmak için bastırıyor.Tüketiciye doğrudan gönderilen her paket için 2 euro, depoya gönderilenlerde ise 0,50 euro işlem ücreti alınması da planlanıyor.

2024’te Avrupa’ya 150 euro altı 4,6 milyar dolarlık paket girişi oldu. Bu, 2023’e göre iki, 2022’ye göre üç kat artış anlamına geliyor. Gönderilerin yüzde 91’i Çin’den geldi. Temu’nun Avrupa’da 92 milyon, Shein’in ise 130 milyonun üzerinde kullanıcısı bulunuyor.

Temu, Temmuz 2025’te Türkiye’de 29 milyon ziyaretçiye ulaşarak Amazon Türkiye’yi geçti. Bu, Hepsiburada’nın kullanıcı sayısının yaklaşık yarısı kadar. Gemius Audience verilerine göre Temu’nun erişimi sadece bir yıl içinde dört katına çıktı.

Bankalararası Kart Merkezi verileri de bu büyümeyi doğruluyor. 2025’in ilk 6 ayında e-ithalat harcamaları, geçen yıla göre yüzde 65 artarak 155,3 milyar TL’ye yükseldi. Aynı dönemde e-ihracat ise yalnızca yüzde 7,4 artarak 83 milyar TL oldu.

Temu’nun özellikle çocuklar arasında bir sosyal medya bağımlılığı gibi kullanılmaya başlanması da dikkat çekiyor. Pek çok sektörde, özellikle tekstil, züccaciye ve elektronik alanında yerli üreticiler ciddi zorluklar yaşıyor.

Temu’nun düşük fiyat politikasının arkasında pek çok strateji var. Şirket, Çin’deki üreticileri doğrudan platforma entegre ederek aracıları devre dışı bırakıyor. Böylece maliyetler ciddi oranda düşüyor.

Ayrıca Temu’nun sahibi PDD Holdings, Çin iç pazarındaki ölçek avantajını kullanıyor. Bu sayede bazı ürünleri zararına bile satabiliyor; çünkü kısa vadeli hedef kâr değil, pazar payını büyütmek.

Düşük fiyatların bir diğer nedeni ise vergi muafiyetleri. Avrupa’da 150 euro, Türkiye’de 30 euro altındaki siparişlerde vergi alınmıyor. Temu, küçük paketlerle bu muafiyetlerden faydalanıyor.

Buna ek olarak Çin devleti, e-ihracatı stratejik bir sektör olarak destekliyor. Devlet sübvansiyonları ve ucuz kargo anlaşmaları sayesinde Avrupa ve ABD’ye ücretsiz ya da çok düşük maliyetli gönderim yapılabiliyor.

Temu ayrıca gelişmiş algoritmalarla tüketici talebini anlık izleyebiliyor. Hangi ürünün hangi pazarda ne kadar satılabileceğini önceden tahmin ediyor. Böylece stok maliyetlerini azaltıyor ve üretim riskini düşürüyor.

Şirket, kısa süre önce Türkiye’de temsilcilik açtı ve yerli işletmelerle işbirliği yapmaya başladı.