TİHEK e atanan Fahrettin Altun ilk cezayı İBB ye kesti

İstanbul'da yaşayan görme engelli M.K., İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne (İBB) bağlı Beykoz Sahil Sosyal Tesisi’ne rehber köpeğiyle girişine izin verilmediğini öne sürerek Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu'na (TİHEK) başvurdu.

Başvurusunda M.K., rehber köpeklerin görme engelliler başta olmak üzere çeşitli engel gruplarına mensup bireylerin bağımsız hareket edebilmesi için özel olarak eğitildiğini, bu nedenle bu hayvanların yalnızca evcil hayvan olarak değerlendirilmemesi gerektiğini ifade etti. Rehber köpeklerin yön bulma, engellerden kaçınma ve güvenlik sağlama gibi işlevleri bulunduğunu belirten M.K., yaşadığı durumun engellilik temelinde ayrımcılık oluşturduğunu savundu.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise TİHEK’e gönderdiği yazılı görüşte, tesise evcil hayvanla girişin yasak olduğunu ve bu kurala ilişkin uyarıların tesis içerisinde yer aldığını bildirdi. Belediye, yalnızca açık alandaki kafeterya bölümüne, taşıma kabı içinde olmak şartıyla evcil hayvanla girilebildiğini belirtti. Ayrıca başvuru sahibinin bilgilendirildiğini ve kendisine yardımcı olunabileceğinin ifade edildiğini kaydeden İBB, sosyal tesis hizmetlerinin eşitlik prensibiyle yürütüldüğünü ve herhangi bir ayrımcılığın söz konusu olmadığını vurguladı.

Başvuruyu inceleyen TİHEK, rehber köpeklerin sıradan evcil hayvanlar gibi değerlendirilmemesi gerektiğini, onların görme engelli bireylerin bağımsız hareketini sağlayan birer yardımcı olduğunu vurguladı. Kararda, "Görme engelli kişilerin rehber köpekleri ile birlikte belirli bir binaya ya da kamuya açık alana girişine izin verilmemesinin engelliliğe dayalı ayrımcılık kapsamında değerlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir" denildi.

Kararda, engellilik temelinde ayrımcılığın hem ulusal, hem de uluslararası hukuka aykırı olduğuna dikkat çekildi. Görme engelli başvuranın tesise rehber köpeği ile girerek hizmet almak istediği, ancak evcil hayvan girişi yasak olduğu gerekçesiyle içeri alınmadığı ve hizmetten yararlandırılmadığı, engellilik temelinde ayrımcı muameleye maruz bırakıldığı ve ayrımcılık yasağının ihlali edildiği kanaatine varıldığı belirtildi. İBB’nin erişimi sağlamak adına herhangi bir makul düzenleme yapmadığı, başka çözüm üretmediği de kararda ifade edildi. Bu gerekçelerle belediyeye 150 bin TL idari para cezası uygulanmasına karar verildi.