TİHEK ten, tek erkek müşteriyi almayan kafe işletmecisine para cezası

Akademisyen V.C.C., 22 Ocak 2024 tarihinde kahve çeşitlerinin satışa sunulduğu ve üst katı çalışma alanı olarak faaliyet gösteren kafeye gitti. V.C.C., aile konseptli bir işletme olduğu gerekçesiyle içeriye alınmadı. V.C.C., akademisyen olduğunu ve kahvesini alarak masada çalışmak istediğini belirtti. Ancak yanında kadın olmadığı için akademisyenin kafeye girişine izin verilmedi. V.C.C., konuyla ilgili Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) şikayette bulundu. Ardından belediye tarafından işletmeciye sözlü uyarıda bulunuldu. V.C.C., 18 Şubat 2025 tarihinde aynı kafeye ikinci defa gitti ve aynı uygulamanın devam ettiğini gördü.

TİHEK'E BAŞVURDU

V.C.C., tek erkek olması nedeniyle kafeye kabul edilmemesinin cinsiyet temelinde ayrımcılık teşkil ettiği iddiası ile TİHEK’e başvuruda bulundu. İşletme sahibi savunmasında, cadde üzerinde bulunan diğer işletmelerden alkollü şekilde gelip kafeye girmeye çalışan kişilerin diğer müşterileri rahatsız edeceğini, müşterilerin birbirinin huzurunu bozmadığı bir atmosfer sağlamaya çalıştıklarını ve bu nedenle işletme genelinde birtakım kısıtlamaların uygulandığını belirtti.

TOPLUMSAL ÖN YARGI VURGUSU

TİHEK kararında, erkeklerin içeride bulunan kadın müşterileri rahatsız edeceği yönündeki ön kabule ilişkin işletme sahibi tarafından somut veri veya objektif kanıt sunulmadığı belirtildi. İşletmede erkeklerin kadınları rahatsız ettiğine dair herhangi bir olgu veya olay ya da bu olaylar üzerine oluşturulmuş bir şikayet, tutanak gibi delilin sunulmadığı belirtildi. Erkeklerin kadınları rahatsız edeceğine dair düşüncenin de toplumsal ön yargılardan ileri geldiği, bunun gibi ön yargıların toplumdaki eşitsizliği derinleştirdiğine dikkat çekildi. İki kadın müşteri birlikte işletmeye kabul edilirken yalnızca ön yargılardan ve varsayımlardan hareketle tek ya da birden fazla erkek müşterinin işletmede aile konsepti uygulandığı gerekçesiyle yanında kadın olmadan alınmaması şeklindeki farklı muamele ile ulaşılmak istenen amacın meşru olmadığı vurgulandı. Bu amaç meşru sayılsa dahi ihtimal dahilinde olduğu ileri sürülen tatsız olaylara karşı güvenlik tedbirlerinin artırılması gibi alternatif ve ölçülü tedbirlerin değerlendirilmediğine işaret edildi. Bu şekilde bir uygulamanın somut olay adaleti açısından ölçülü olmadığının açık olduğu vurgulandı.

Bu gerekçelerle söz konusu işletmeciye 6701 sayılı Sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunu'nda yer alan cinsiyet temelinde ayrımcılık yasağını ihlal ettiği gerekçesiyle en üst sınırdan 204 bin 285 TL idari para cezası uygulanmasına karar verildi.