Trump dünyanın başını döndürdü... ‘Tahran tahliye edilsin’ dedi, Sonra ‘müzakere’ sinyali verdi

İsrail ve İran arasında beşinci gününü geride bırakan ‘füze savaşının’ nereye evrileceği ve ne zaman sonlanacağına dair soru işaretleri sürerken, savaşın gidişatına doğrudan etki edebilecek olan ABD’den sürece ilişkin karışık sinyaller geliyor. İsrail’in İran’a başlattığı saldırıyla sekteye uğrayan ABD-İran nükleer müzakerelerinin tekrar başlamasının çatışmaları tekrar sonlandırabileceği umudu olsa da ABD Başkanı Donald Trump önceki gün ve dün art arda yaptığı açıklamalarla kafaları karıştırdı.

ZİRVEDEN ERKEN AYRILDI

ABD Başkanı, Kanada Kayalıkları’ndaki bir tatil beldesinde düzenlenen G7 liderler zirvesinden planlanandan bir gün önce ayrıldı. İran ve İsrail arasında yapılacak olası bir ateşkes için Washington’a erken döndüğü iddia edilen Trump, zirveden erken ayrılışının ateşkesle alakası olmadığını, asıl nedenin “bundan çok daha büyük bir şey” olduğunu kaydetti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da zirvede yaptığı açıklamalarda, “Trump yönetiminin İsrail-İran çatışması için bir ateşkes teklifinde bulunduğu ve müzakerelerin başlatılması için çalışma yapıldığını” söyledi.

‘MACRON REKLAM PEŞİNDE’

Truth Social hesabından paylaşım yapan ABD Başkanı ise Fransız lidere sert yüklendi. “Reklam peşindeki Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Kanada’daki G7 Zirvesi’nden ayrılıp Washington’a İsrail ile İran arasındaki ateşkes üzerinde çalışmak için döndüğümü söyledi. Yanlış!” diyen Trump, “Emmanuel her zaman yanılıyor” ifadelerini kullandı.

‘TAHRAN’I BOŞALTIN’

Daha sonra krizle ilgili bir paylaşım daha yapan Trump, “İran nükleer silah sahibi olamaz. Bunu defalarca söyledim. Tahran’daki herkes derhal tahliye edilmeli” sözleriyle saldırıların şiddetleneceğini ima etti. Trump’ın ifadeleri ‘ABD, çatışmaya dahil mi olacak’ spekülasyonlarını doğurdu.

ABD AKTİF OLARAK DAHİL Mİ

Kanada dönüşü uçakta gazetecilere konuşan Trump, bu defa İran’la ateşkes anlaşmasına dair de Tahran’ın nükleer silahlardan “tamamen vazgeçmesi gerektiğini” söyledi. Başkan Yardımcısı JD Vance ve Ortadoğu Temsilcisi Steve Witkoff’un İranlı yetkililerle görüşebileceğini söyleyen Trump, krizin seyriyle ilgili de, “Önümüzdeki iki gün içinde anlayacaksınız” yorumunu yaptı. Öte yandan Trump’ın daha sonra Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda, “Artık İran semalarında tam ve mutlak kontrol bizde. İran’ın iyi gökyüzü takibi yapan sistemleri ve diğer savunma ekipmanları vardı. Bunlardan bolca vardı ama bunlar Amerika’nın tasarlayıp ürettiği “harikalarla” karşılaştırılamaz” ifadelerindeki “kontrol bizde’ ifadesi Amerikan basınında ABD’nin aktif olarak savaşa dahil olduğu şeklinde yorumlandı.

Trump, birkaç saat sonra da Beyaz Saray’da ulusal güvenlik ekibiyle Durum Odası’nda basına kapalı toplantı yaptı.

ABD BAŞKANI’NIN ÜÇ SEÇENEĞİ VAR

ABD Başkanı Trump’ın çelişkili açıklamaları belirsizlik yaratırken BBC’nin analizine göre, Trump’ı etkileyen faktörler ve olası seçenekleri üç odak noktasında toplanıyor.

1- İsrail’e istediğini verir: ABD’ye ait sığınak delici bombaların, İran’ın Fordo’daki yeraltı uranyum zenginleştirme tesisini yok edebileceğine inanan İsrail ve ABD Kongresi’ndeki şahin Cumhuriyetçilerin Trump’a “İran’ı köşeye sıkıştır” baskısına boyun eğmesi seçeneklerden biri. İran’a yönelik saldırıların şiddetlenerek artması anlamına gelecek bu senaryoyu Trump da Tahran’ı müzakereye daha zayıf bir pozisyondan zorlamanın bir yolu olarak görebilir.

2- Orta yolu sürdürmek: İsrail saldırılarına katılmadığını tüm kanallardan tekrar eden ve yalnızca İsrail’in hava savunmasına yardım eden ABD yönetimi bu tutumunu sürdürürken, İsrail’e de saldırıları hafifletmesi yönünde telkinde bulunabilir. Bu da mevcut tutumun sürdürülmesi demek.

3- İsrail’e karşı çıkar: ABD’de Cumhuriyetçilerin içindeki MAGA diye tabir edilen Trumpist kanat ve seçmen tabanı, ABD Başkanı’nın “Önce Amerika” söylemine uygun davranarak Ortadoğu’daki çatışmadan tamamen geri çekilmesini isteyebilir. İran’ın bölgedeki ABD üslerine saldırı tehdidinde bulunduğu bir dönemde olası Amerikan kayıpları, MAGA’nın dış müdahaleye karşı olan izolasyonist kanadının sesini daha da yükseltebilir. Bu da Trump’ı, Netanyahu’ya operasyonu hızlıca sona erdirme çağrısı yapmak zorunda bırakabilir.