Trump ın kararı sonrası piyasa sakinleşti

Donald Trump ABD başkanlığına oturur oturmaz düğmeye bastığı yüksek gümrük tarifesi kozunu pazarlığa döktü. Çin'le karşılıklı restleşmeyle yüzde 145'e çıkarılan tarifelerin askıya alınmasının ardından bir haber de Avrupa Birliği (AB) için geldi.

ABD Başkanı Donald Trump, 1 Haziran'dan itibaren AB'ye doğrudan yüzde 50 tarife uygulanmasına yönelik kararını 90 gün ertelediğini duyurdu. 90 günlük süre 9 Temmuz'da sona erecek. O süreçte AB ile pazarlıkların yapılması bekleniyor.

Trump ve ekibi yaklaşık 20 ülkeden oluşan bir liste belirledi. Bu ülkelerle de müzakereler yapılacak. Listede, ABD'nin ticaret açığının başlıca kaynağı olarak gördüğü Japonya, Güney Kore ve Vietnam gibi ülkelerin dışında Fiji, Lesotho, Mauritius gibi küçük ticaret ortakları da var.

Hazine Bakanı Scott Bessent, ABD'nin 18 ülkeyle görüşmeler yapacağını belirtirken tam listeyi kamuoyuna açıklamadı. Bu hafta sonu görüşmelere başlanması beklenen Çin de listeye dahil. Ticaret Bakanı Howard Lutnick, listenin diğer anlaşmalara hızla ulaşmak için "şablonlar" oluşturmak üzere tasarlandığını söyledi. Geçtiğimiz ay, çoğu AB malına yüzde 20 gümrük vergisi uygulanacağını duyuran Trump, daha sonra müzakerelere zaman tanımak için bunu yüzde 10'a düşürdü. Cuma günü Trump, görüşmelerin hızından duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi ve gümrük vergisini 1 Haziran'da yüzde 50'ye çıkarmakla tehdit etti. Trump, önceki gün sosyal medyadan yaptığı açıklamada, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile yaptığı görüşmenin ardından ise ek süre talebinde bulunduğunu, bu talep üzerine son tarihi 9 Temmuz 2025'e ertelediğini kaydetti. Trump, AB ve ABD arasındaki ticaret görüşmelerinin hızla başlayacağını belirtti.

Avrupa Birliği Washington'ın en büyük ticaret ortaklarından biri olmasına rağmen, Trump uzun zamandır birlik ile adil olmayan bir ticaret ilişkisi olduğunu savunuyor. ABD hükümet verilerine göre, geçen yıl AB, 370 milyar dolar değerinde ithalat yaparken ABD'ye 600 milyar dolardan fazla (528 milyar euro) mal ihraç etti.

Trump'ın AB'ye yönelik gümrük vergisi tarifesini ertelemesinin ardından küresel piyasalar da rahat bir nefes aldı. Euro yükseldi. MSCI'nin dünya hisse senetlerinin en geniş endeksi, yüzde 0.2 arttı. Almanya'da DAX Endeksi yüzde 1.57 yükselirken, Fransız CAC40 yüzde 1.13 yükseliş yaşadı. Eurostoxx da yüzde 1.37'lik bir artış görüldü. Asya'da da Nikkei 225 yüzde 1 artışla günü kapadı.

Bazı gümrük vergileri duraklatılırken, AB çelik ve alüminyumuna uygulanan yüzde 25'lik ABD vergisine devam ediyor. AB, buna karşılık, 18 milyar euroluk ABD malına yüzde 25'lik bir vergi koymayı düşündü ve ek 95 milyar euroluk ABD ithalatını hedefleyen önlemleri araştırıyor. Fransa ve Almanya'dakiler de dahil olmak üzere Avrupa liderleri, her iki ekonomiye de zarar verebilecek bir ticaret savaşından kaçınmak için diplomasiyi savunuyor.

ABD Başkanı Donald Trump, "Kurtuluş Günü" olarak adlandırdığı 2 Nisan'da ABD'ye yapılan tüm ithalatlara yüzde 10'luk evrensel bir temel tarife duyurdu. Çin, AB ve ASEAN ülkelerinin de olduğu ticaret ortaklarına "karşılıklı tarifeler" kapsamında ek gümrük vergileri açıkladı. Daha sonra Çin'in karşılık vermesiyle iki ülke arasında tarife restleşmesi başladı. Bu ayın başında Çin-ABD ateşkes ilan etti. ABD Çin mallarına uyguladığı gümrük vergilerini 90 gün için yüzde 145'ten yüzde 30'a, Pekin, ABD mallarına uyguladığı gümrük vergilerini yüzde 125'ten yüzde 10'a düşürdü. Anlaşma, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasında yaşanan ve sayısız ülkeyi etkileyen ticaret savaşında önemli bir gerilemeye işaret etmişti.

Türkiye ile ABD arasındaki ticaret müzakerelerinin üçüncü tur görüşmeleri de Washington'da yapıldı. Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın nisan ayında ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer ile yaptığı video konferans görüşmesinde kararlaştırılan işbirliği konularını görüşmek üzere Ticaret Bakan Yardımcısı Mustafa Tuzcu başkanlığındaki teknik heyetin Washington'ı ziyaret ederek ABD Ticaret Temsilci Yardımcısı Bryant Trick ve yetkililerle bir araya geldiği bildirildi. ABD'nin son dönemde hayata geçirdiği ve mütekabiliyet esaslı ticaret politikalarının dünyadaki yansımaları ile bu dönemde iki ülke arasındaki ticaretin ilerletilmesi için alınabilecek adımlarının görüşüldüğü belirtilen açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:

"ABD ile ticaretimizde son 10 yılda sağlanan ivmenin devam etmesi, 100 milyar dolarlık ticaret hedefinin yakalanması ve her iki ülke firmalarının pazarlara erişimlerinin kesintisiz sürmesi ile yatırımların teşvik edilmesi için atılacak adımlar ele alındı."