Trump ın Putin e yapacağı teklif ortaya çıktı: ABD ve Rusya, Ukrayna da birlikte çalışabilir!

Trump, Putin'i barışa ikna edebilmek için Rusya'nın Ukrayna'da ele geçirdiği bölgelerin doğal kaynaklarını yaptırımlara takılmadan kullanabileceği ekonomik teşvikler sunmayı planlıyor. Öneriler arasında Ukrayna'nın nadir toprak minerallerine erişim hakkının yanı sıra Alaska açıklarındaki doğal kaynakların kullanımı ve Rus şirketlerine yönelik bazı yaptırımların kaldırılması yer alıyor.

Trump, Çarşamba günü düzenlenen basın toplantısında Putin’in anlaşmaya yanaşmaması halinde "ağır sonuçlarla" karşılaşabileceğini ifade etti. ABD Başkanı, görüşmenin ardından Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin de katılımıyla ikinci bir toplantı gerçekleştirmek istediğini dile getirdi.

Rusya’nın ateşkes ile ilgili yaklaşımına yönelik soruya Trump, "Şimdi söylemeyeceğim ama Putin sonuçlarına katlanmak zorunda kalır. Savaşı durdurmazsa ağır sonuçları olur. Putin ile birçok konuşma gerçekleştirdim. Ama eve dönüyorum, yine binaları vurduğunu görüyorum. Bu savaş Biden’ın savaşı ama ben bu savaşı bitirmek için buradayım" diye yanıt verdi.

Rusya lideri Putin, bugüne kadar yaptığı açıklamalarda yaptırımların etkisi olduğunu ve bir işe yaramadığını, ABD'nin ekonomik baskı politikasına karşın Rus ekonomisinin iyi durumda olduğunu dile getirmişti.

TRUMP'IN ZİRVE HAZIRLIĞI

Alaska’da yapılacak ilk görüşmenin olumlu geçmesi durumunda kısa sürede ikinci bir buluşma düzenlemeyi planladığı bilgisini veren Trump, "İlki yolunda giderse, hemen ikincisini yapacağız" ifadesini kullandı.

ABD Başkanı, zirve öncesinde Zelenski’nin yanı sıra İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile çevrim içi bir toplantı yapmıştı. Görüşmelerde Ukrayna’nın güvenlik garantileri konusu gündeme gelmişti.

Kiev yönetimi, Rusya ile barış yapılması durumunda Avrupa ülkeleri ile ABD'nin Ukrayna'ya güvenlik garantisi sağlamasını ve Ukrayna'nın NATO ile AB'ye katılım sürecinin başlatılmasını talep ediyor. Rusya ise bu öneriye karşı çıkarak savaş sonrası Ukrayna'nın "bağımsız" bir devlet olmasını ve Ukrayna topraklarının "tampon bölge"ye dönüştürülmesini talep ediyor.

Zelenski, 1 Ağustos'ta Merz ile düzenlediği ortak basın toplantısında Trump’ın güvenlik garantilerini desteklediğini açıklayarak, "Başkan Trump, bunu desteklediğini ve Amerika’nın katılmaya hazır olduğunu söyledi" dedi.

GÜVENLİK GARANTLERİ VE BARIŞ PLANI

ABD, son aylarda Ukrayna’ya güvenlik garantileri sağlanmasına dair resmi taahhütleri gündeminden çıkarmıştı. Ancak İngiltere, Fransa ve Almanya, ABD'nin doğrudan katılımı olmadan bir barış gücü oluşturma planlarını sürdürüyor. Plan, ateşkes ya da kalıcı barış urumunda uluslararası bir askeri güün Ukrayna topraklarına konuşlandırılmasını içeriyor.

Starmer, "koalisyonun" ateşkes sağlanır sağlanmaz uygulanabilecek planlar hazırladığını bildirdi. “Ateşkese varıldığında kullanılabilecek planların artık hazır” olduğunu belirten Starmer, güvenlik garantileri konusunda da ilerleme kaydedildiğini de ekledi.

Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve diğer Avrupalı liderler, bu hafta boyunca yaptıkları açıklamalarda Trump ile yapılan görüşmelerin olumlu geçtiğini belirtti. Avrupalı liderlerle bir araya gelen Zelenski ise Putin’in “yaptırımların etkisiz olduğu” yönündeki sözlerini “blöf” olarak nitelendirdi.

Fransa lideri Macron, Zelenski ve Merz'in geçtiğimiz gün Berlin'de gerçekleştirdiği görüşmeye telekonferansla katıldı.

UKRAYNA MADENLERİNE ERİŞİM HAKKI MASADA

The Telegraph'ın haberine göre, ABD Putin’e Ukrayna’daki değerli madenlere erişim imkanı tanıyan teklifler sunmaya hazırlanıyor. Ukrayna’nın pil üretiminde kullanılan lityum rezervlerinin dünya genelinde yüzde 10’luk paya sahip olduğu tahmin ediliyor. En büyük lityum yataklarının ikisi Rusya’nın kontrolündeki bölgelerde yer alıyor.

Rusya, halihazırda bu madenleri işletse dahi uluslararası yaptırımla nedeniyle bölgedeki ekonomik potansiyelin önemli kısmını kullanamayacak. Ancak Trump'ın teklif ettiği anlaşma, Rusya'nın Ukrayna'da işgal ettiği topraklardan ciddi gelir elde etmesinin önünü açabilir.

ABD, mayıs ayında Kiev ile nadir toprak minerallerinin kullanımına ilişkin bir anlaşma imzalamıştı. Anlaşma imzalanmadan önce Zelenski, Beyaz Saray'da Trump ve ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile görüşmüştü. Görüşmede Trump, Zelenski'ye "Ülkemize saygısızlık ediyorsunuz. Kazanamayacağınızı biliyorum" demişti.

Dünyanın takip ettiği görüşmede gerilim bir anda yükselince, Trump tarafından 'azarlanan' Zelenski, Beyaz Saray'ı terk etmişti. ABD'nin bütün yardımları durdurma ve Ukrayna'dan desteğini tamamen çekme tehdidi üzerine Zelenski, daha sonra Trump ile yeniden görüşerek maden anlaşmasının revize edilmiş halini onaylamıştı.

ABD VE RUSYA, UKRAYNA MADENLERİNİ ÇIKARMAK İÇİN İŞ BİRLİĞİ YAPABİLİR

Washington’ın, "Rusya’nın iş birliğiyle" bu kaynakların çıkarılmasını hızlandırabileceği değerlendiriliyor. Trump’ın “Önce Amerika” politikası kapsamında imzaladığı maden anlaşmaları arasında Ukrayna ve Kazakistan önemli yer tutuyor. Zengin maden yataklarına sahip bu ülkelerle yapılan anlaşmaların ekonomik potansiyeli, hem ABD hem de bölge ülkeleri için stratejik önem taşıyor.

ALASKA'NIN KAYNAKLARI DA GÖRÜŞÜLECEK

Trump, Rusya’ya Alaska açıklarındaki doğal kaynaklardan yararlanma fırsatı sunmayı değerlendiriyor. Bering Boğazı’nda yer alan bu bölgenin, dünya petrol rezervlerinin yüzde 13’ünü barındırdığı tahmin ediliyor. Bu adım, Rusya’nın Arktik bölgedeki stratejik çıkarlarını güçlendirebilir. 2022’de ülkenin gaz üretiminin yüzde 80’i bu bölgeden sağlanmıştı.

The Telegraph'a konuşan İngiliz hükümet kaynakları, bu tür teşviklerin "Putin’e ödül" olarak sunulmaması gerektiğini ifade etti. Bazı yetkililer, kamuoyu algısının dikkatle yönetilmesinin önemine vurgu yaptı.

HAVACILIK SEKTÖRÜNE YAPTIRIMLAR KALKACAK

Planlanan teşvikler arasında Rus havacılık sektörüne yönelik ihracat yasaklarının kaldırılması da bulunuyor. Bu yasaklar, 2022’de başlayan geniş çaplı işgalin ardından Batılı ülkeler tarafından uygulanmaya başlamıştı. Kısıtlamalar, Rus havacılık sektörünün yedek parça ve bakım desteğine erişimini önemli ölçüde sınırladı.

Rusya’nın devlet savunma şirketi Rostec’in Başkanı Sergey Çemezov, bakımları durdurulan Batı yapımı uçakların yaklaşık yüzde 30’unun 5 yıl içinde hizmet dışı kalabileceğini duyurdu. Bu adımın Boeing gibi ABD'li üreticiler için yeni ticari fırsatlar yaratabileceği öngörülüyor.

Son aylarda yaşanan uçak kazaları ve siber saldırılar, Rusya’nın havacılık sektöründeki zorlukları gözler önüne serdi. Son olarak temmuz sonunda yaşanan Antonov An-24 kazasında 48 kişi hayatını kaybetmişti.

'ZİRVEDEN BEKLENTİLER YÜKSEK TUTULMAMALI'

Beyaz Saray, cuma günü yapılacak görüşme öncesinde beklentilerin yüksek tutulmaması gerektiğini belirtti. Trump ise toplantının asıl amacının Putin’in barış konusundaki tutumunu anlamak olduğunu söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Leavitt, 13 Ağustos'ta düzenlediği basın brifinginde görüşmenin Alaska'nın Anchorage kentinde gerçekleştirileceğini ve Trump ile Putin arasında baş başa yapılacağını dile getirdi.

Leavitt, zirveden ümitli olduklarını ve Başkan Trump'ın da Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi için bu görüşmeyi çok önemsediğini vurgulayarak, "Başkan için bu toplantının amacı, bu savaşı nasıl sona erdirebileceğimize yönelik daha iyi bir anlayışla oradan ayrılmasıdır" ifadesini kullandı.