Trump macerası yetmedi… Elon Musk parti kuruyor

DÜNYANIN en zengin insanı Elon Musk özellikle son bir yıldır Amerikan siyasetindeki eylemleriyle tüm dünyanın gündeminde. ABD Başkanı Donald Trump’ın kampanya döneminde Trump ve bazı Cumhuriyetçi Kongre üyelerinin adaylıkları için 300 milyon dolar bağış yapan Musk, son aylarda ise Trump ile arasının açılmasıyla birlikte “sistem karşıtı” söylemler geliştirmeye başladı. Trump’ın en çok önemsediği siyasi projelerinden olan vergilendirme yasası nedeniyle Oval Ofis’le arası açılan Musk önceki gece ise Amerika Partisi ismiyle yeni bir parti kuracağını duyurdu. Peki Musk’ın motivasyonu ne? Başarılı olabilir mi? Kurulacak yeni partinin Amerikan siyasetine etkileri ne olur?

NEDEN BU YOLA GİRDİ

Geçen yıl Başkan Trump ile çok yakın ilişkileri olan ve Trump göreve geldikten sonra federal harcamaları kısıtlamayı amaçlayan Hükümet Verimlilik Dairesi’nin (DOGE) başına geçen Musk, “Büyük Güzel Tasarı” olarak adlandırılan vergilendirme yasa tasarısına karşı çıktığı için Trump ile ayrı düştü. Tasarıya yönelik sert eleştiriler getiren Musk ve Trump arasında söz düelloları yaşandı. Son olarak tasarının Kongre’den geçmesi ve Trump’ın imzasıyla yasalaşması ABD’li milyarderi yeni bir parti kurmaya itti. Trump ve Musk’ın kültürel politikalarda aynı çizgide olsa da ekonomik yaklaşımlarının farklı olduğu biliniyor. Musk, en başından beri ABD bütçesine 10 yılda 3.3 trilyon dolar ek borç yükü getirmesi öngörülen tasarıya karşı çıkıyordu. Ayrıca elektrikli araçlara verilen teşviki de kesen tasarının, Musk’ın en çok gelir sağlayan şirketi olan Tesla’yı etkilemesi bekleniyor.

SÜRECİN ZORLUKLARI NELER

ABD’de teknik olarak ikiden fazla parti bulunsa da geleneksel olarak siyaset arenasını Cumhuriyetçi ve Demokrat parti domine ediyor. Liberteryan Parti ve Yeşil Parti gibi sistem dışında kalan partiler ile bağımsız adaylar belirli seçim bölgelerinde oyları Cumhuriyetçi ya da Demokratlar adına bölme potansiyelinden öteye gidemiyor. İki parti dışında başkanlık seçimlerine giren adaylar arasında seçici kurul delegesi kazanabilen tarihteki tek kişi 1968 seçimlerine bağımsız aday olarak giren George Wallace olmuştu. Ayrıca ABD’de siyasi parti kurmak için eyaletlerin ve Federal Seçim Komisyonu’nun talep ettiği çok karmaşık ve zorlu prosedürler var. Seçim bölgelerinde belli sayıda kayıtlı seçmenin partinin kurulması için dilekçe vermesi gibi süreçleri paranın gücüyle aşıp, prosedürel gereklilikleri yerine getirse bile Musk için bir diğer zorluk siyasi müttefikler edinmek olacak. DOGE’un başında olduğu sürede Cumhuriyetçi Parti içinde çok sayıda düşman edindiği bilinen Musk, Demokratlar arasında da sevilen bir figür değil. Öte yandan Musk ya da danışmanlarının resmi prosedürlere henüz başlamadığı bildiriliyor.

NE HEDEFLİYOR NE YAPAR

Musk, X hesabından yaptığı parti kurma açıklamasında “iki partili hatta bazılarına göre tek partili” sistemi sona erdirmek için kuracağını belirtmişti. X’teki paylaşımlarında partinin temel hedefine de “2026 ara seçimlerinde Senato’da 2 ya da 3, Temsilciler Meclisi’nde 8 ila 10 arası sandalye kazanmayı” koyan Musk, böylece, bıçak sırtı geçen yasama süreçlerinde sonucu etkileyen bir pozisyon elde ederek karar alma süreçlerini yönlendirmeyi umuyor. Musk, kuracağı partiyle “merkezdeki seçmenin yüzde 80’inin” oyunu almayı umduğunu söylüyor. Ancak analistler söz konusu grubun Musk’ın tahmin ettiği kadar blok bir kitle olmadığına işaret ediyor. Amerikan basınına konuşan birçok uzman, hedef kitlesi daha çok Cumhuriyetçi tabanda olan Musk’ın Kongre’de etki gücü olacak sayıda sandalye kazanmaktan çok 2026 ara seçimlerini Demokratlar lehine etkileyebileceği görüşünde.