Trump tan U dönüşü ... Elini mi çekiyor yoksa anlık öfke nöbeti mi? Avrupa olabilecek en kötü durumda

ABD Başkanı Donald Trump, 80. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda yaptığı konuşma sırasında Ukrayna savaşının Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile olan iyi ilişkilerinden ötürü “en kolay şekilde bitireceğini düşündüğü” çatışma olduğunu söyledi.

Sürecin böyle gelişmediğine dikkati çeken Trump, Rus enerji kaynaklarını satın alan Çin ve Hindistan’ı Ukrayna savaşını fonlamakla suçladı ve Avrupa ülkelerinin Rusya’dan petrol ve doğalgaz alırken aynı anda Rusya’ya karşı savaşmasını “utanç verici” olarak niteledi.

Trump, BM Genel Kurulu’ndaki hitabı sonrasında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile yaptığı görüşmesinde “NATO ülkeleri, hava sahalarına giren Rus uçaklarını düşürmeli mi?” şeklindeki bir soruya, “Evet, öyle düşünüyorum” diye yanıt verdi. BM binasında yapılan basına açık görüşmede Trump, ABD’nin Ukrayna’ya olan desteğine vurgu yaparak, “Ukrayna’nın verdiği mücadeleye büyük saygı duyuyoruz” dedi.

Zelenski ile görüşmesi sonrasında Truth Social hesabından paylaşım yapan Trump, Ukrayna'nın "zaman, sabır ve özellikle NATO’nun maddi desteğiyle savaşın başladığı gerçek sınırlarına dönmesi çok mümkün bir ihtimal" olduğunu ifade etti ve şöyle konuştu:

"Ukrayna ve Rusya’nın askeri ve ekonomik durumunu tamamen anlayınca ve bunun Rusya’ya verdiği ekonomik zararı görünce, Ukrayna’nın Avrupa Birliği'nin desteğiyle topraklarını geri almak için savaşabilir ve bu savaşı kazanabilir"

TRUMP'TAN KESKİN DÖNÜŞ

İngiliz gazetesi The Telegraph'ta yer alan habere göre, Trump, dış politikada keskin bir dönüş yaparak Rusya ve Vladimir Putin’e yönelik sert açıklamalarda bulundu. BM'deki konuşmasının ardından Ukrayna ve Fransa liderleriyle görüşen Trump, Rusya’yı küçümseyen ve NATO’ya yönelik dikkat çekici çağrılar yaptı. Trump’ın söylemleri, Kremlin’e karşı tutumunda önemli bir değişimin sinyali olarak yorumlandı.

Rusya’yı küçümseyen ifadeleri kullanan Trump, “Rusya sadece bir kağıt kaplan. Gerçek bir askeri gücün kazanmasının bir haftadan az sürmesi gereken bir savaşta, üç buçuk yıldır amaçsızca savaşan beceriksiz bir ulus" dedi.

Geçtiğimiz kış Ukrayna’ya “pes etmesi” çağrısında bulunan ve Ukrayna’nın toprak tavizleri vermesi gerektiğini savunan Trump'ın bu tavır değişikliği, önemli bir politika değişikliği olarak değerlendirildi.

Tavır değişikliği, Trump’ın Kremlin’den gelen baskı ve “aşağılanmaya” karşı sabrının tükendiği şeklinde yorumlandı. Ancak uzmanlar, Trump’ın geçmişte Moskova’ya defalarca sert çıkışlar yapmasına rağmen fiili olarak önemli bir adım atmadığını hatırlattı.

Trump, Truth Social paylaşımında Rus halkına seslenerek şu ifadeleri kullandı:

“Moskova’da ve Rusya’nın dört bir yanındaki şehirlerde yaşayan insanlar, bu savaşta gerçekte neler olup bittiğini, uzun kuyruklardan benzin almalarının neredeyse imkânsız olduğunu ve savaş ekonomisinin getirdiği diğer sıkıntıları öğrendiklerinde Ukrayna kararlı bir hamle yapabilir.”

Bu mesaj, Trump’ın Rusya’ya karşı bir tür propaganda veya bilgi operasyonu başlatabileceği şeklinde yorumlandı. Ancak analistler, Trump’ın açıklamalarının “öfke nöbeti” niteliğinde olduğunu ve ABD politikasına yansımayabileceğini belirtti.

SOSYAL MEDYADA 'U DÖNÜŞÜ' OLARAK YORUMLANDI

ABD merkezli The Atlantic dergisinde yer alan "Trump, gerçekten Ukrayna'nın kazanabileceğini mi düşünüyor?" başlıklı haberde, Trump'ın kendi dış politikasının en önemli ilkelerinden birini 180 derecelik bir dönüşe sokarak, hızını bile kesmeden rotasını değiştirdiği ifade edildi.

"Putin'e karşı tavır aldı, ancak bu ani aydınlanma uzun sürmeyebilir" denilen haberde, Trump'ın Putin'e karşı saygılı davrandığı ancak bu durumun Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı sürdürmesini kolaylaştırdığı kaydedildi. 

Kremlin'den gelen sinyallerin Trump'ı bıktırdığı belirtilen habere göre, Trump’ın açıklamalarının ardından sosyal medyada yorumlar peş peşe geldi.

Çok sayıda kullanıcı, Trump’ın Ukrayna’ya açık destek vererek şaşırtıcı bir “U dönüşü” yaptığını savundu. Trump'ın Oval Ofis’te küçük düşürdüğü Zelenski’ye ve Ukrayna’nın tüm topraklarını geri almasına destek vermesi dikkat çekici bulundu. Ancak Trump’ın açıklamalarının satır aralarında, Moskova’ya karşı gerçek bir yaptırım veya yeni bir askeri destek planı bulunmadığı vurgulandı.

Daha önce defalarca Putin’e övgü dolu sözler söyleyen ve Ukrayna’yı taviz vermeye çağıran Trump’ın bu kez Ukrayna’nın zaferine kapı aralayan açıklaması, Amerikan iç politikasında ve yaklaşan seçim sürecinde dikkatle izlendiği kaydedildi.

Trump'ın “güç ve kazananlara hayran” bir lider olarak sahadaki dengelerden etkilenmiş olabileceği değerlendirmeleri öne çıkarken, Washington’un bu mesajları somut adımlara dönüştürüp dönüştürmeyeceği merak konusu olacağı belirtildi.

KARMAŞIK SİNYALLER PUTİN'E YARIYOR

Yaşanan son gelişmelere ilişkin Telegraph gazetesinde yayınlanan analizde, Avrupa ve Trump'tan gelen karmaşık sinyallerin Putin'in işe yaradığı değerlendirmesinde bulunuldu.

Avrupa'nın, Rusya konusunda son yılların en kritik döneminden geçtiği kaydedilen analizde, "Putin NATO'ya saldırmayı mı planlıyor? Yoksa sadece Batı ittifakının zayıflığını ve kararsızlığını kanıtlamak için kışkırtıyor mu?" sorularına yanıt aranırken "Avrupa, Rusya konusunda olabilecek en kötü durumda" yorumu yapıldı.

Analize göre, Moskova’nın hamleleri Avrupa'nın doğu sınırında endişeleri arttırıyor ancak Putin’in amacı gerçekten NATO’ya saldırmak değil, Avrupa’yı kışkırtmak olabilir.

Avrupa’daki bazı siyasetçilerin bu provokasyonlara aşırı tepki vermesi, Putin’in “Batı sadece konuşur, harekete geçmez” algısını güçlendiriyor. Uzmanlar, NATO’nun sınır ihlalleri karşısında gerekli uyarıları yaptıktan sonra fiili adım atmasının meşru olduğunu, ancak yalnızca sert söylemlerle misilleme tehdidinde bulunmanın Kremlin’i cesaretlendirebileceğini vurguluyor.

Avrupa, Rusya karşısında askeri gücü ve ekonomik kapasitesi bakımından üstün olsa da, karmaşık mesajlar vermesi Kremlin’in stratejik hesaplarını kolaylaştırıyor. Putin, işgal hazırlığı yerine Batı ittifakının zayıflığını göstermeyi amaçlıyor.

“RUSYA GERÇEK BİR AYI”

ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’yı “kağıt kaplan” olarak tanımlamasına Kremlin’den dikkat çeken bir yanıt geldi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Rusya kesinlikle bir kaplan değil. Sonuçta Rusya daha çok bir ayıyla ilişkilendiriliyor. ‘Kağıt ayılar’ diye bir şey yok ve Rusya gerçek bir ayı” dedi.

Rusya’nın direnç gösterdiğini ve ekonomik istikrarını sürdürdüğünü belirten Peskov, Rusya ekonomisinin yaptırımlar, küresel ekonomik çalkantılar ve çeşitli kısıtlamalar nedeniyle bazı sektörlerde sorunlar yaşadığını kabul etti.

Peskov, "Diyalog kanalları çalışıyor, ABD'liler ile görüşüyoruz. Cepheden gelen bilgiler, müzakere etmek istemeyenlerin durumunun çok daha kötü olacağını gösteriyor. Şu anda bir savaş yaşanıyor ve bu savaşı kazanmamız gerekiyor. Ancak Trump, Putin'in çözüm sürecine açık olduğunu görmemezlikten gelemez. Putin ile Zelenski arasında önceden hazırlık yapılmadan gerçekleşecek bir görüşme, başarısızlığa mahkum bir reklam gösterisinden ibaret olacaktır." dedi.