Trump’ın göz koyduğu ülkeye destek: Kral Charles Kanada’da

Mustafa Kemal Erdemol

El koymayı düşünmediği toprak parçası neredeyse kalmayan ABD Başkanı Donald Trump’ın Kanada’yı da gözüne kestirmesine İngiltere’nin neden sessiz kaldığına şaşıranlardan biri de bendim. Tamam, Trump davranışları tuhaf olan biri ama sonuçta ABD Başkanı, İngiltere’nin ciddiye almaması düşünülemezdi.

Tepki geç de olsa geldi nihayet. Kanada’yı ziyaret eden Britanya Kralı II. Charles dün ülkenin parlamentosunda konuşma yaptı. Kanada ihracatına gümrük vergisi koyan, Kanada'yı 51. ABD eyaleti haline getirmeyi düşünen ABD Başkanı Donald Trump'a doğrudan bir atıfta bulunmadı ama bu ziyaretiyle Kanada halkına hem moral hem de destek vermiş oldu. .

Parlamento’nun açılışında konuşmakla aslında jest de yapmış olan Kral II. Charles aynı zamanda Kanada’nın da devlet başkanı, malum. Normalde açılış konuşmasını Britanya hükümdarları adına Kanada’daki temsilcisi olan Genel Vali yapar. Ancak Kral Charles sıradışı bir biçimde bu kez konuşmayı bizzat yaptı. Kral’ın konuşmasını hazırlayanın Kanada Başbakanı Mark Carney’in danışmanları olduğunu da belirtelim. Kanada Parlamentosu’nda konuşma yapan İngiliz hükümdarlarının en son örneği 1977’de ülkeyi ziyaret eden Kraliçe II. Elizabeth’ti, bu arada.

Bu ziyaretin Trump’ın Kanada’ya ilişkin niyetleriyle ilgili olduğunu düşünenler var. Trump’ın sözlerinin Krallık’ın dikkatini çekmemesi mümkün değildi bence de. Yani böyle düşünenler haklı olabilirler. Kral, Kanada’yı ziyaret ederek ülkenin egemenliğini ciddiye aldığını göstermiş oldu kimi çevrelere göre.

Kanada basınına şöyle bir göz atınca Trump’ın sözlerinin ülkede vatanseverlik duygusunu yükselttiğini anlatan yorumlara rastladım. Kanadalılar İngiliz monarşisine kayıtsız bilinirler ama sözkonusu ABD olduğunda krallıkla aralarında böyle bir bağın olmasından da gurur duyarlarmış, biri öyle yazıyor. Dolayısıyla bir kraliyet ziyareti Kanadalıların her zaman ilgisini çekermiş. Toronto Üniversitesi’den siyaset bilimi profesörü Elizabeth McCallion da ziyaretin muhtemelen “Kanada’nın bağımsız bir ülke olduğunu hatırlatmak, Kanadalıları bir araya getirmek” amacını taşıdığını söylüyor.

Kanada Başbakanı Carney, bu ayın başında Kral Charles’a yaptıkları, parlamentonun açılışına denk gelen davetin bir “rastlantı” olmadığını söylemişti. Trump’ın adını vermeden Kanada’nın farklı kimliğine, tarihi bağlarına (İngiltere kastediliyor) dikkat çekmişti.

Kral Charles, Veliaht Prens olduğu yıllarda Kanada’yı defalarca ziyaret etmişti. Bu kez Kral olarak gelgitmesi Kanada ile ABD arasındaki ilişkilerin sallantıda olduğu bir döneme denk gelmesi açısından hayli önemli elbette. Elizabeth McCallion, Kanadalıların Trump'ın İngiliz kraliyet ailesine uzun süredir duyduğu hayranlığın ülkenin yararına olabileceğine inandığını da belirtiyor ki, herhalde doğrudur.

Trump’ın Beyaz Saray’da gazetecilere elindeki bir kağıdı sallayarak “İngiltere Kralı beni davet ediyor, bu kağıdı saklamalıyım” dediği sahneyi anımsıyorunuzdur. Kanada Başbakanı Carney bu davet nedeniyle İngiltere’yi eleştirmişti. Kral Charles bu ziyaretle Kanadalıların da gönlünü almış olacak.

Yirminci yüzyılın ortalarına kadar dünyanın en büyük emperyalist gücü olan İngiltere, günümüzün büyük emperyalist gücü ABD’ye karşı bir anlamda eski sömürgesi olan Kanada’yı koruyor.

İlginç bir dünyadayız gerçekten.