TSKB Gayrimenkul Değerleme nin Bir Bakışta Organize Sanayi Bölgeleri 2025 raporu yayımlandı Türkiye Ekonomisi Haberleri

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Gayrimenkul Değerleme'nin "Bir Bakışta Organize Sanayi Bölgeleri 2025" adlı raporunun sonuçları paylaşıldı. TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ Genel Müdürü Makbule Yönel Maya: "2020-23 arasında çok hızlı yükseliş gösteren kira ve arsa fiyatlarında, 2024 itibarıyla bir denge sürecine girildiğini gözlemliyoruz" dedi.

Şirketten yapılan açıklamaya göre, TSKB Gayrimenkul Değerleme, organize sanayi bölgeleri (OSB) özelindeki kapsamlı araştırmalarına 2024 yılında da devam etti.

Türkiye ekonomisi ve kent gelişiminde yönlendirici bir rol üstlenen, birçok firmaya ev sahipliği yapan OSB'leri inceleyen TSKB Gayrimenkul Değerleme, 2024 verilerine dayanan çalışmasında 18 ildeki 31 OSB'yi detaylı şekilde analiz etti.

Rapora göre, sanayi yapılarına yönelik talep geçen yıl da sürerken, arsa ve kira değerlerindeki artış, önceki yıllara kıyasla doygunluk seviyesine ulaştı. 2018'de başlayan "OSB'lerde tamamen veya kısmen bedelsiz arsa tahsisi" uygulamasının nisan ayında yayımlanan yönetmelikle 2029'a kadar uzatılması, sektörel açıdan önemli bir gelişme olarak öne çıktı. E-ticaret faaliyetlerinin etkisiyle depolama alanlarına yönelik talep de yükseldi.

2020-23 yılları arasında OSB'lerde arsa satış ve fabrika kira değerlerinde gözlemlenen hızlı artış, 2024'te ise yavaşladı. Marmara Bölgesi başta olmak üzere son yıllarda yoğun talep gören bölgelerde kira artışları, 2024'te enflasyon oranının altında gerçekleşti. Özellikle Sakarya'da, önceki yılın aksine, en düşük oranlarda kira artışı yaşandı. Anadolu kentlerindeki kira artışları, önceki yıla göre ivme kaybederken, fabrika kira bedelleri de yıllık enflasyon oranının altında arttı.

Geri dönüş süreleri, 17 güne geriledi

Geri dönüş sürelerinde ise Türkiye genelinde ortalama bazda kısmi bir düşüş yaşandı. 2023'te 17,5 yılı bulan süre, 2024'te 17 yıla geriledi. İstanbul, Sakarya ve Ankara'da kira değerlerinin, enflasyon oranının altındaki artışlara rağmen satış fiyatlarına oranla daha fazla yükselmesi, geri dönüş süresini kısaltan temel faktör oldu. Tekirdağ ve Samsun'un geri dönüş sürelerinde ise artış gözlendi.

Arsa değer artışlarında, güçlü talep nedeniyle İstanbul, Sakarya, Samsun, Afyonkarahisar, Kayseri, Gaziantep, Adana ve Ankara gibi illerde enflasyonun üzerinde artışlar kaydedildi. Malatya'daki yüksek artış, piyasanın henüz stabilize olmaması nedeniyle gerçekleşti. Diğer illerde ise arsa değer artışları, enflasyonun altında kaldı. 2023'te değer artışlarının yüksek olduğu Manisa, Eskişehir, Antalya ve İzmir'de, fiyatlar doygunluk seviyesine ulaştı.

OSB'lerin büyük çoğunluğunda doluluk oranları, yüzde 90'ın üzerinde gerçekleşti. Marmara Bölgesi'nde doluluk oranları geçen yılki seviyeyi korurken, Tekirdağ, bu oranı en fazla artıran il oldu. Yeni gelişme sahalarında veya yeni kurulan OSB'lerde ise daha düşük doluluk oranlarına rastlandı.

"Yatırım kararlarında OSB'ler önemli bir rol oynuyor"

Açıklamada görüşlerine yer verilen TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, son yıllarda sanayi yapılarına talebin yükselmesinin, değerlerde ivmeli artışlara neden olduğunu belirtti.

Maya, "2020-23 arasında çok hızlı yükseliş gösteren kira ve arsa fiyatlarında, 2024 itibarıyla bir denge sürecine girildiğini gözlemliyoruz. Enflasyonun altında seyreden artış oranları ve kısalan geri dönüş süreleri, piyasada yeni bir denge dönemine işaret ediyor." değerlendirmesinde bulundu.

Yatırım kararlarında OSB'lerin önemli bir rol oynadığına değinen Maya

, "OSB'ler sadece sanayi üretiminin değil, aynı zamanda lojistik, istihdam ve kentleşme stratejilerinin de temel bileşeni konumunda. Bu nedenle bu bölgelerdeki fiyat hareketlerini takip etmek, hem yatırımcılar hem de kamu politikaları açısından büyük önem taşıyor.

" ifadelerini kullandı.

Maya, OSB'lerdeki yıllık ortalama kira değer artışının yüzde 36 seviyesinde gerçekleştiğini, özellikle Marmara gibi doygun pazarlarda artış hızının yavaşladığını net biçimde gördüklerini aktardı.

OSB'lerde ortalama geri dönüş süresindeki kısalmanın, kira gelirlerinin satış fiyatlarına kıyasla hızlı artmasından kaynaklandığına değinen Maya, yatırımcılar açısından geri dönüş süresindeki düşüş sayesinde cazibenin korunduğunu, karlılık beklentisinin sürdüğünü ifade etti.

Maya, OSB'lerde yıllık ortalama arsa değer artışının yüzde 43 olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Talebin yoğunlaştığı bölgelerde, örneğin Samsun'da yüzde 64 ve Ankara'da yüzde 58 oranında artış yaşandığını gözlemledik. Arsa satış fiyatlarında genel olarak dengelenmiş bir seyir hakim olsa da, talep gören illerde artışların sürdüğünü görüyoruz. Türkiye genelinde OSB'lerin doluluk oranlarının yüzde 92'ye ulaşması, talebin önemli bir göstergesi. İstanbul, Bursa, Ankara, İzmir ve Gaziantep gibi şehirlerde yer alan OSB'lerde bu oranın yüzde100'e ulaştığını görüyoruz. Özellikle Marmara Bölgesi'nde yüksek oranlar, sanayi altyapısının gücünü ve yatırım iştahını ortaya koyuyor."