TÜİK: 2024 yılında yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı yüzde 29,3 oldu

T24 Haber Merkezi

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'in hazırladığı "Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, 2024" raporunda yoksulluk sınırına göre belirlenen "yoksulluk oranı" yüzde 21,2 olarak gerçekleşti. Rapora göre, fertlerin yüzde 29,3'ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı. 

TÜİK, "Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, 2024" raporunu yayımladı. Raporda, maddi ve sosyal koşullara göre yoksulluk oranları araştırıldı.

"Toplumun genel düzeyine göre belirli bir sınırın altında gelire sahip olan bireyler göreli anlamda yoksul sayılmaktadır." ifadesiyle "yoksulluk" tanımlaması yapılan raporda, bu oranın eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 60'ının kullanılarak belirlendiği ifade edildi. 

Yüzde 21,2 olarak açıklanan bu yoksulluk oranın 2023 yılına göre yüzde 0,1 puanlık bir azalma gösterdiği kaydedildi.

En düşük yoksulluk oranı yüzde 6,5 ile tek kişilik hanelerde gerçekleşti

Hanehalkı tipine göre eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında; tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,8 puan azalarak yüzde 6,5 seviyesinde gerçekleşti.

En yüksek yoksulluk oranı bir okul bitirmeyenlerde görüldü 

Bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,7'si, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,6'sı, lise ve dengi okul mezunlarının ise  yüzde 7,4'ü "yoksul" olarak hesaplandı. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 2,7 ile en düşük yoksulluk oranına sahip grup oldu.

Maddi ve sosyal yoksunluk oranı yüzde 13,3 oldu

Maddi ve sosyal yoksunluk oranı hesabında hane düzeyinde sorgulanan değişkenler; otomobil sahipliği, ekonomik olarak beklenmedik harcamaları yapabilme, evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilme, kira, konut kredisi ve faizli borçları ödeyebilme, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek yiyebilme, evin ısınma ihtiyacını karşılayabilme ve mobilyaları eskidiğinde değiştirebilme durumudur.
Bu oran için fert düzeyinde toplanan değişkenler ise; eskimiş giysileri yerine yenisini alabilme, düzgün iki çift ayakkabıya sahip olabilme, ayda en az bir kez tanıdıkları ile toplanabilme, ücretli boş zaman faaliyetlerine katılabilme, kendini iyi hissetmek için bir miktar para harcayabilme ve kişisel amaçlı kullanım için internet sahipliği olarak belirlenmiştir.
Yukarıda belirtilen on üç maddenin en az yedisini karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan maddi ve sosyal yoksunluk oranı; 2023 yılında yüzde 14,4 iken 2024 yılı sonuçlarında 1,1 puan azalarak yüzde 13,3 olarak tahmin edildi.

Bu durum, aşağıdaki grafikler ile görselleştirildi:

Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı yüzde 29,3 oldu 

Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlar; göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu göstergelerinin en az birinden yoksun olanları ifade etmektedir.
Son yıl sonuçlarına göre fertlerin yüzde 29,3'ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında kaldı. Bu oran yaş gruplarına göre incelendiğinde; 0-17 yaş grubunda yüzde 38,9, 18-64 yaş grubunda yüzde26,3, 65 ve üstü yaş grubunda ise yüzde 23,3 olarak tahmin edildi.

Nüfusun yüzde 4,3'ü dört yıl boyunca yoksulluktan çıkamazken, yüzde 74,8'i hiç yoksul olmadı

Dört yıllık panel veri kullanılarak medyan gelirin yüzde 50'sine göre hesaplanan yoksullukta kalma süresi incelendiğinde, fertlerin yüzde 10,1'i dört yıl içinde bir yıl, yüzde 6,5'i iki yıl, yüzde 4,3'ü üç yıl, yüzde 4,3'ü ise dört yıl boyunca (panel süresince) yoksullukta kaldı. Nüfusun yüzde 74,8'i ise dört yıl boyunca hiç yoksulluk sınırının altında kalmadı. 

Bu durum şu şekilde pasta grafiği yöntemi ile görselleştirildi: