Türk döneri için yeni başvuru hazırlığı

Dönerin, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde de Türkiye’deki standartlar baz alınarak üretilmesi için yapılan başvuruda yeni bir gelişme yaşandı. Uluslararası Döner Federasyonu (UDOFED), üç sene önce yaptığı başvuruyu geri çektiğini duyurdu. Almanya’daki döner sektörünün tepkisine yol açan bu başvurunun neden geri çekildiğini UDOFED Genel Başkanı Muhammet Nezif Emek’e sorduk. Söz konusu başvuruyu 2022’de yaptıklarını ve geçen yıl derneğin başkanlığa seçildikten sonra başvurunun içerisinde değişmesi gereken konular gördüklerini anlatan Emek, şöyle dedi:

“Dönerin tarifini kısıtlayan bir başvuru vardı. Dönere hangi bileşenlerin gireceğini, hangi malzemelerin hangi oranlarda olacağına dair birçok tanımlama yapılmış. Bu, döneri daraltır, döner daraltılacak bir ürün değil. Öncelikle başvurunun içeriğini değiştirmeye çalıştık. Ancak AB mevzuatına göre başvuru onaylandığı için başvuru içeriği değişmiyor. Biz de içimize sinmeyen bir şekilde bu süreci sonlandırmak istemediğimiz için başvuruyu geri çektik” dedi.

Emek, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, daha kapsamlı yeni bir başvuru yapacaklarını ifade etti ve “Herkesi kapsayan Türk dönerinin şanını yücelten en doğru başvuruyu yapacağız” diye konuştu.

‘YENİ BAŞVURU HERKESİ KAPSAYACAK’

Hatırlatmak gerekirse... Başvuruda yer alan, dönere ilişkin tanım hangi tür ve yaştaki hayvanın etinin kullanılması, etin hangi kalınlıkta ve neyle kesilmesi, kesim yönteminin ne olması gerektiği gibi detaylar içeriyordu. Bu tanımın tescillenmesi halinde Avrupa’daki dönerlerin Türkiye’deki standart ve yöntemlere uydurulması gerekecek ya da döner ismi kullanılamayacaktı.

Emek ise dönerin daha çok pişirilmesi ve sunumunda standart belirlemeye çalıştıklarını söylüyor. “İçeriğinin kısıtlanmasından yana değiliz. Tüm dönercileri kapsayan bir başvuru yapacağız” diyen Emek, Ülkelerin temel mevzuat farklılıklarını ürünün ticaretinde kısıtlamayacak bir şekilde tanımlamak istiyoruz” diye konuştu.

‘DERDİMİZ BİZE AİT OLDUĞUNUN ONAYI’

Emek, “Türk dönerinin tarzını anlatacağız. Derdimiz; 1000 yıldan fazladır bu topraklarda yenen dönerin Türklere ait olduğu onaylansın istiyoruz. Dünyadaki herkes dönerin Türklere ait olduğunu biliyor. Bu temsil de ‘kaptırılmasını’ engellemek için değil. Döneri kimse alamaz. Önceki yönetimin başlattığı hareketi daha kapsayıcı bir şekle döndüreceğiz. Biz dünyanın her yerinde ‘döner’ ismiyle devam etmesinin derdindeyiz.”

Başvurudaki detay tanımlamalar nedeniyle itirazlar geldiğini; ‘bu detaylar dışında döner yapılmayacak’ şeklinde bir algı oluştuğunu kaydeden Emek, şöyle devam etti:

YANILTICI HABERLER ZARAR VERDİ

“Avrupalılar ‘biz döneri böyle yapmıyoruz’ diye itiraz ettiler. Tescil olursa ticaretimiz kısıtlanacak endişesine girdiler. Böyle bir şey yok. Federasyon, yapılanı zamanında iyi anlatamamış. Yanıltıcı haberler de çıktı. Şu an tüm sektör temsilcilerine gerçek amacımızı anlattık. Bir sonraki tescilde Avrupa’daki dönercilerini de dahil ederek çalışacağız. Döner, Türklere ait ama dönerin dünyaya yayılmasında Avrupa’ya giden gurbetçi Türklerin katkısını takdir ediyoruz ve destekliyoruz. Ancak bu, dönerin Türklere ait olduğu gerçeğini yok etmez. Yanıltıcı söylemleri temizlemek için yeniden harekete geçeceğiz.”

ALMAN BASININDA DA GENİŞ YANKI BULDU: ‘KAVGA ŞİLİ SOSUNDAN DAHA ACIYDI’ VURGUSU

Türkiye’nin ‘dönerin Türk yemeği olarak’ tesciliyle ilgili AB’ye yaptığı başvurusunu geri çekmesi, Alman medyasında da yankı buldu. Almanya’da yayımlanan en yüksek tirajlı Bild gazetesinin ‘Türkiye Almanya ile döner kavgasından vazgeçti’ başlıklı haberinde, “Kavga, (tartışma, sürtüşme) Şili sosundan daha acıydı ve 3 yıl sürdü. Türkiye, Almanya’da sevilen döner çeşidinin yasaklanması için AB’ye başvuruda bulundu. Sığır dönerinin, sebze dönerinin ve farklı ürünler ile hazırlanan soslu dönerin satışı mümkün olmayacaktı. Ama şimdi Türkiye döner kavgasından vazgeçti” denildi. Aynı haberde, “İstanbul’daki Uluslarası Döner Federasyonu 3.5 yıl önce AB’ye dönerin geleneksel bir spesyalite olarak tescil edilmesi başvurusunda bulundu. Ancak sorun şu ki, başvurudaki döner tarifi bizdekinden tamamen farklıydı. Tüm dönerlerin Türkiye’nin belirlediği özelliklere göre üretilmesi gerekiyordu. Ama artık dönerde kimselere bir şey dikte edilemeyecek” görüşü de vurgulandı.