Türkiye tarihindeki en sert rezerv kaybı!

Türkiye, 2025 yılı Nisan ayında ekonomik dengeler açısından çarpıcı verilerle karşı karşıya kaldı. Merkez Bankası’nın döviz rezervleri tek bir ayda yaklaşık 25 milyar dolar azaldı. Aynı dönemde cari açık da 7,86 milyar dolar ile son iki yılın en yüksek seviyesine çıktı. Uzmanlar bu gelişmeleri “ekonomik kırılganlıkların açık göstergesi” olarak yorumluyor.

Mart ayının ikinci yarısında yaşanan siyasi gelişmelerin ardından, özellikle yabancı yatırımcıların Türkiye piyasalarından hızla çekilmesi finansal veriler üzerinde baskı oluşturdu. Portföy çıkışlarının hızlandığı bu süreçte, döviz rezervlerindeki kayıp da derinleşti. Nisan ayı itibarıyla tek seferde yaşanan bu rezerv düşüşü, tarihsel olarak en büyük aylık kayıplardan biri oldu.

Nisan ayında dış ticaret dengesi de zayıf bir görünüm sundu. Dış ticaret açığı yaklaşık 9,9 milyar dolar olarak kaydedildi. Bununla birlikte, hizmet sektörünün özellikle seyahat ve taşımacılık gelirlerinden sağladığı 3,9 milyar dolarlık katkı, cari açığın daha da büyümesini sınırlayan faktörlerden biri oldu.

Enerji ve altın dışı kalemlerde de cari açık verilmesi, yapısal dengesizliklerin sürdüğünü gösteriyor. Bu kategoride nisan ayındaki açık yaklaşık 1,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu da yalnızca enerji fiyatları değil, üretim ve tüketim yapısındaki bozulmaların da etkili olduğunu gösteriyor.

Nisan ayı boyunca yabancı yatırımcılar, özellikle devlet tahvilleri tarafında yoğun satış yaptı. 6,43 milyar dolarlık DİBS (devlet iç borçlanma senetleri) çıkışı, yatırımcıların risk algısının bozulduğunu ortaya koydu. Aynı dönemde borsadan da 147 milyon dolarlık net çıkış yaşandı.

Nisan ayında yurtdışındaki finansal kuruluşlar, Türk lirası mevduattan çıkış yaparken döviz mevduatına yöneldi. TL hesaplardan yaklaşık 327 milyon dolar çıkış görülürken, döviz hesaplarına 861 milyon dolarlık giriş oldu. Bu durum, dövizde kalma eğiliminin sürdüğünü ve TL’ye olan güvenin zayıfladığını gösteriyor.

Nisan ayında finansal işlemler arasında izahı zor olan giriş-çıkışları gösteren net hata ve noksan kaleminden sınırlı bir giriş (230 milyon dolar) yaşandı. Ancak yılın ilk dört ayında bu kalemden toplam 6,6 milyar dolarlık çıkış, sermaye hareketlerindeki kayıt dışı trafiğin büyüdüğüne işaret ediyor.

Nisan itibarıyla yıllıklandırılmış cari işlemler açığı, 15,8 milyar dolar seviyesine yükseldi. Geçen yıl aynı dönemde bu rakam 12,8 milyar dolar düzeyindeydi. Bu fark, ekonomik dengesizliklerin büyüdüğünü ortaya koyuyor. Aynı dönemde dış ticaret açığı da 60,4 milyar dolara çıkarak son yılların en yüksek rakamına yaklaştı.

Yıllık bazda cari açığın finansman kalemlerine bakıldığında:

Doğrudan yatırımlar: +4,3 milyar dolar

Portföy yatırımları: +0,8 milyar dolar

Krediler (bankalar ve şirketler dahil): +25 milyar dolar

Ticari krediler: +3,8 milyar dolar

Ancak bu pozitif girişlere karşılık, efektif ve mevduatlardan kaynaklı 17,1 milyar dolarlık çıkış, genel dengeyi olumsuz etkiledi. Merkez Bankası da döviz rezervlerinden 10,9 milyar dolar kullanarak açığı karşılamaya çalıştı.

Nisan ayı verileri, ekonomik yönetim açısından ciddi uyarılar içeriyor. Cari açık, rezerv kaybı ve yabancı sermaye çıkışları birlikte değerlendirildiğinde, Türkiye ekonomisinin dış finansmana olan bağımlılığı yeniden gündeme geliyor. Uzmanlar, mevcut kırılganlıkların aşılması için yapısal reformlar, yatırım ortamının güçlendirilmesi ve güvenin yeniden inşa edilmesi gerektiği görüşünde.