Türkiye Yüzyılı nda dev işsizlik dalgası! Gerçek oran yüzde 32 yi aştı

Ekonomideki yüksek borçlanma maliyetleri, özellikle büyük ölçekli şirketleri maliyet kısıtlamasına yöneltti. Telekomdan enerjiye, beyaz eşyadan sanayiye kadar birçok sektörde faaliyet gösteren şirketler, yılın ilk üç ayında çalışan sayısını azaltmaya başladı. Geniş tanımlı işsizliğin 13 milyona yaklaştığı bu dönemde, işten çıkarmalar Türkiye’nin en büyük şirketlerinin bulunduğu borsaya da sıçradı.

Sözcü'nün haberine göre, veri platformu Fintables ve şirketlerin kamuya açık faaliyet raporlarına göre, BIST 100 kapsamındaki en az 30 şirket 2024’ün ilk çeyreğinde işten çıkarma gerçekleştirdi. Bazı şirketler ise istihdamı artırsa da, birçok firmanın çalışan sayısı verisi paylaşılmadı.

Bu 30 şirketin toplam çalışan sayısı, 2024 sonunda 340 bin 259 idi. Ancak yılın ilk üç ayında bu sayı 323 bin 755’e düştü. Yani sadece bu şirketlerde 16 bin 504 kişi işini kaybetti.

Anadolu Grubu Holding’in faaliyet raporuna göre, 2024 sonunda 75 bin 610 olan çalışan sayısı 2025 Mart ayı itibarıyla 70 bin 524’e geriledi. En büyük istihdam kaybı grubun iştirakleri olan Coca-Cola ve Anadolu Efes’te yaşandı. Özellikle Efes’te çalışan sayısı 19 bin 907’den 15 bin 75’e düştü.

Faiz artışlarına karşı en hassas sektörlerden biri olan enerji sektöründe de benzer bir tablo var. Sabancı Holding, yılın ilk çeyreğinde çalışan sayısını 64 bin 705’ten 64 bin 519’a düşürdü. Grubun enerji kolu olan EnerjiSA’da ise çalışan sayısı 10 bin 384’ten 9 bin 957’ye geriledi.

İş gücü kaybı yaşayan diğer holdingler arasında Doğan Holding ve Alarko Holding de yer aldı.

Yılın ilerleyen dönemlerinde daha büyük çaplı işten çıkarmalar bekleniyor. Bunlardan biri, Vestel. Şirket, 2 bin kişilik bir işten çıkarma planı açıkladı. 2024’ün ilk çeyreğinde bile Vestel’de çalışan sayısı 614 kişi azaldı ve toplam istihdam 19 binin altına düştü. Vestel’in beyaz eşya alanındaki alt şirketlerinde de benzer azalmalar görüldü.

Otomotiv satışlarında rekorlar kırılırken bile, sektörde istihdam kaybı yaşandı. Ford Otosan, Tofaş, KordSA ve Türk Traktör gibi önde gelen şirketlerde çalışan sayısı düştü. Sanayi sektörünün önemli oyuncularından İskenderun Demir Çelik de istihdamı azaltan şirketler arasında yer aldı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) resmi verilerine göre işsizlik oranı Mayıs ayında yüzde 8’den 8.6’ya çıktı. Ancak geniş tanımlı işsizlik yüzde 32.2’ye ulaştı ve bu oranla rekor kırdı. Sadece Mayıs ayında işsiz sayısında 1.2 milyon kişilik artış yaşandı.