Tuzak ortaya çıktı: Kurban Bayramı tatili 10 gün olursa vay emeklinin haline!

Emekliler bir yandan bayramda hesaplarına yatacak bayram ikramiyesini beklerken bir yandan da temmuz ayında aylıklarına yansıyacak enflasyon farkını bekliyor.

Ancak enflasyon farkı bayram tatilinin yaratacağı düşük enflasyon açıklamasının riskiyle karşı karşıya.

ANKA'dan Zülfikar Doğan, enflasyon farkındaki tehlikeyi analiz etti.

Bayram tatillleri son yıllarda Cumhurbaşkanı kararıyla sık sık uzatılıyor.Bu sene de Kurban Bayramı yaklaşırken yine bayram tatilinin uzatılması gündemde.

Eğer tatilin uzatılmasına karar verilirse 6-9 Haziran'daki Kurban Bayramı için tatil 10 gün olacak.

Bu durumda haziran ayı enflasyon hesabında 10 günün devreye koyulmayacak ve düşük enflasyon açıklanacak. Düşük enflasyon ise temmuzda fark bekleyen memur ve emeklilerin ücretlerine gelecek enflasyon farkının az olması demek.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hesaplanan tüketici enflasyonu (TÜFE) oranlarının zam öncesi düşük çıkması dikkat çekiyordu. Türkiye'de iki zam dönemi olan ocak ve temmuz aylarından bir önceki aylar olan aralık ve haziran aylarında enflasyon düşük açıklanıyor.

Örneğin daha geçtiğimiz yıla bakıldığında kasım ayında yüzde 2,24 olan aylık enflasyon aralıkta 1,49 puanlık düşüşle yüzde 1,03 olarak açıklanmıştı. Bu oranla birlikte hem yıllık enflasyon düşük çıktı hem de ocak ayında memur ve emekli aylıklarına yapılacak zam oranı için tahmin edilen 6 aylık enflasyon farkı düşük oldu.

Ocak ayında enflasyonun düştüğü gerekçesiyle memur ve memur emeklilerine yüzde 11,54, SSK ve Bağ-Kur emekli aylıklarına yüzde 15,75 oranında zam yapıldı.

TÜİK nisan ayı enflasyonunu yüzde 3 olarak açıkladı. Açıklanan bu orana göre 4 aylık enflasyon farkı memur ve emeklilere yüzde 13,36 olarak yansıyacak. 3 Haziran’da açıklanacak mayıs enflasyonu ve 3 Temmuz’da açıklanacak haziran enflasyonuyla bu grubun alacağı 6 aylık enflasyon farkı belli olacak.

Ancak Kurban Bayramı tatilinin 10 güne çıkarılması demek, enflasyonun haziranda daha düşük çıkmasıyla, farkın ve zam oranının memur ve emeklisine düşük verilmesi anlamına geliyor. Mayıs ayında yüzde 2 dolayında tahmin edilen TÜFE artışı, haziranda yüzde 1 olarak gerçekleşirse, temmuz zammı yüzde 15-16 olacak. Bu ise 2-3 bin liralık maaş artışlarına mahkum edilmesi demek.

Diğer yandan ocak ayında 14 bin 500 liraya yükseltilen en düşük emekli aylığının temmuzda 6 aylık enflasyon farkı oranında artırılması gerekiyor. Dolayısıyla bayram tatilinin uzatılmasıyla düşük çıkartılacak haziran enflasyonu en düşük emekli aylığına yapılacak zam oranını da etkileyecek. En düşük emekli aylığının enflasyon farkı oranında artırılması için temmuzda yeniden yasal düzenleme gerekiyor.

Benzer şekilde Ramazan Bayramı'nda 3 bin liradan 4 bin liraya çıkartılan emeklilerin bayram ikramiyesinde yapılan bin lira artış yasa 27 Mart’ta çıkarıldığı için daha sonra hesaplara yatırılmıştı. Mart sonundaki yasa gereği Kurban Bayramı’nda da emeklilere 4 bin lira ikramiye ödemesi yapılacak. Ekonomi kulislerinde bayram ikramiyesinde yeni artış yapılacağı, Kurban Bayramı'nda ikramiye tutarının 5 bin lira olacağı yönündeki iddialara karşılık bunun gerçek olmadığı, Hazine ve Maliye Bakanlığının buna sıcak bakmadığı vurgulanıyor. Bayram ikramiyesinde yeni artış için yeni yasa çıkarılması zorunlu. Dolayısıyla bu beklentilerin gerçekleşmesi zor görünüyor.

Zülfikar Doğan tatilin sonradan belirlenmesine ilişkin dünyada örneğinin olmadığını yazdı:

"Dünyada hemen tüm ülkelerde dini, resmi ve ulusal bayram günlerine ilişkin takvimler mevcut. Ancak bu takvimlerin siyasi ve idari kararlarla değiştirilmesi Türkiye’ye özgü. Türkiye’deki gibi Cumhurbaşkanı kararıyla dini tatillerin iki katına uzatılmasının muhtemelen dünyada emsali yok.

Bir başka dikkat çeken nokta ise popülizmle alınan tatil uzatma kararlarında iktidarın son dönemde siyasi ve ekonomik hesaplarla hareket etmesi. 19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu merkezli siyasal-yargısal operasyonlar, gözaltı ve ifade süreçleri, 23 Mart’ta mahkemelerce verilen tutuklama kararlarının yarattığı toplumsal tepkilerin Saraçhane mitingleriyle İstanbul’da ve ülke genelinde kitleselliğe dönüşmesi, ekonomi üzerindeki hasarın büyümesi üzerine gündemde olmadığı halde 3 günlük bayram tatili Cumhurbaşkanı kararıyla son anda 9 güne uzatıldı.

30 Mart’ta başlayan Ramazan Bayramı’ndan 2 gün önce 28 Mart’ta gece yarısı yayınlanan "sürpriz" Cumhurbaşkanı kararıyla uzatılan tatile herkes hazırlıksız yakalandı. Daha önce uzun tatillerde gözlenen şehirlerin boşalması, pek çok kişi böyle bir karar beklemediği için ve ağır ekonomik sıkıntılar nedeniyle gerçekleşmedi. İktidar tatili uzatarak bir yandan operasyonlara yönelik siyasi ve toplumsal tepkilerle tansiyonu düşürmeyi diğer yandan piyasalardaki paniği, döviz ve faizdeki olağanüstü artışlarla, yabancı yatırımcı kaçışını, borsadaki yıkımı kontrole almayı hedefledi."

Bayram tatili uzatılırsa Doğan'a göre ekonomik hesapların ağır bastığı anlamına geliyor.