Ülke ayağa kalktı: Et yiyen parazit sinek geri döndü Sözcü Gazetesi

Dişi sinek, açık yaraların kokusuna çekilerek yumurtalarını buraya bırakıyor. Yumurtalardan çıkan larvalar (maggot), canlı dokuyla besleniyor. Bu, tedavi edilmezse ölüme kadar gidebilecek yoğun acılara yol açıyor. 1960’larda yalnızca Teksas’ta yılda 1 milyon vaka tedavi edildiği tahmin ediliyordu.

1960’lardan 1990’lara kadar ABD ve Meksika’da sineğin kökünü kazımak için "steril böcek tekniği" (SIT) kullanıldı. Dişi sinekler yalnızca bir kez çiftleştiğinden, uçaklarla salınan milyarlarca steril erkek sinek sayesinde popülasyon çökertildi. Bu yöntem, soğuk hava koşulları ve kimyasal tedavilerle birlikte sineğin 1982 itibarıyla ABD’den tamamen silinmesini sağladı.

Eradikasyon süreci 750 milyon dolara mal oldu, ancak sığır üretimi üzerindeki olumlu etkisi büyük oldu. O tarihten beri Panama’daki bir tesisten düzenli olarak steril sinekler salınarak Orta Amerika’dan kuzeye yayılma engelleniyordu.

Ancak 2022’den bu yana durum değişti. Yeni Dünya vidalı sineği, onlarca yıl sonra tekrar kuzeye yöneldi. 2023’te Panama’da vaka sayıları patladı; Kasım 2024’te sinekler Meksika’ya ulaştı. Bilim insanlarına göre bu yayılmada sığır hareketliliği, artan sıcaklıklar ve dişilerin steril erkekleri tanıyarak kaçınması gibi faktörler rol oynuyor olabilir.

Şu anda Orta Amerika’daki 17 milyon sığır risk altında. Meksika’da bu sayı iki katı. ABD’nin yalnızca Teksas ve Florida eyaletlerinde bile 14 milyon sığır tehlikeyle karşı karşıya. İnsanlar da etkileniyor; Nisan 2024’ten bu yana Meksika’da sekiz kişide sinek larvaları görüldü.

ABD, bu tehdide karşı Meksika’dan canlı hayvan ithalatını geçici olarak durdurdu. Bölgedeki ülkeler, steril sinek salımlarını artırmak ve gözetimi sıkılaştırmak için ortak çalışmalar yürütüyor. Panama’daki tesiste haftalık 100 milyon steril sinek üretiliyor, ancak bu yeterli olmayabilir. 1980’lerde Meksika için haftalık 500 milyon sinek salımı yapılmıştı.

ABD Tarım Bakanlığı, şu anda Meksika’daki kritik bölgelere odaklanıyor. Metapa’daki bir meyve sineği üretim tesisi, haftalık 60 ila 100 milyon steril sinek üretecek şekilde dönüştürülüyor. Ancak üretimden sahaya salıma kadar geçen süreç uzun ve sonuçlar hemen görülmüyor.