Ünlü ekonomistten çarpıcı yorum: Merkez in açıklamasındaki kritik cümle Sözcü Gazetesi

Merkez Bankası bugün beklenen sürprizsiz faiz kararını açıkladı. Politika faizi 250 baz puan düşürülerek yüzde 40,5’e çekildi. ALB Yatırım Başekonomisti Filiz Eryılmaz, kararın hem yabancı yatırımcıları hem de piyasa oyuncularını memnun edecek orta kararda alındığını, ancak faiz karar metninin şahin ifadeler içerdiğini söyledi.

KARAR KISMİ GÜVERCİN, METİN ŞAHİN

Eryılmaz, faiz kararını değerlendirirken şunları söyledi:

“Merkez Bankası faiz kararı geldi. İki yüz elli baz puanlık indirim yaptı. İki yüz baz puanla üç yüz baz puan arası olabilir. Dolayısıyla iki yüz olabilir ama iki yüz elli ya da üç yüz gelirse çok şaşırmam demiştim. Yani bir görüşten bahsetmiştim. O da şuydu; hani iki yüz bekleyen yabancı kurumlar var, üç yüz bekleyen, piyasa oyuncuları var. 

Ağırlıklı borsa yatırımcısı, reel sektör. O nedenle her iki tarafı da memnun etmek için orta kararda kalabilir diye bir görüş var demiştim. Hani ben de buraya biraz, bana mantıklı geliyor demiştim. Öyle de oldu. İki yüz elli baz puan yaparak aslında, kısmi güvercin bir faiz kararı almış oldu. Tam güvercin diyemiyorum. Çünkü tam güvercin bir faiz kararı olması için üç yüz baz puan indirmesi gerekirdi. O nedenle, hem yabancıyı biraz memnun edebilecek, hem işte piyasa oyuncularını memnun edebilecek bir karardı diyebilirim.”

“Fakat karar her ne kadar güvercin olsa da faiz karar metni oldukça şahin. Faiz karar metninde bazı ibareler var ve faiz karar metni uzunca bir aradan sonra ilk kez değiştirilmiş. Yeniden yazılmış bazı yerler ve bazı ibareler eklenmiş. Onun için faiz karar metnine baktığım zaman faiz karar metninin şahin olduğunu görüyorum. O nedenle zaten bakın borsaya satış geldi. Aslında iki yüz baz puan değil, iki yüz elli baz puanda geliyor. Görece kısmi güvercin bir faiz indirimi. Ama buna rağmen on bin yedi yüzlere gelen borsanın on bin beş yüzlere doğru geri çekildiğini gördüm. Borsanın satış yemesinin sebebi bu. Çünkü, Merkez Bankası'nın faiz kararında böyle şahin ve sıkı ifadeler var. Mesela şöyle bir ifade var: Diyor ki ara hedefe ulaşamazsam eğer para politikası duruşu sıkılaştırılacaktır diyor. Yani bunun bir diğer adı gerekirse faiz artırırım, gerekirse farklı araçlarla yeniden sıkılaşabilir diyor.”

ENFLASYONA DAİR TEMKİNLİ YAKLAŞIM

Eryılmaz, enflasyon konusunda Merkez Bankası’nın tutumuna da değindi:

“Ayrıca enflasyon konusunda da çok iyimser bir merkez bankası yok. Son bir iki PPK metnine baktığımızda enflasyon konusunda daha iyimserdi. Fakat şimdi öyle değil. Diyor ki gıda enflasyonunu ve hizmet enflasyondaki katılık sebebiyle, enflasyonda riskler yukarı yönlü diyor. Bu da temkinli bir merkez bankasını gündeme getiriyor. Ve faiz kararı metnine baktığımız zaman bundan sonraki sürede ne kadarlık bir faiz indirimi yapacağı ya da daha olumlu bir faiz indirim süreci mi olacağına dair net bir süreç yok. Muğlak bırakmış, belirsiz bırakmış. Toplantı toplantıya gideceğim, toplantıya bakarak hareket edeceğim diyor.”

“Totalde hepsini toparlayacak olursam, kısmi güvercin bir faiz kararı ama şahin bir faiz karar metniyle birlikte piyasaya bir miktar satış geldi. Aslında sürpriz yok genel olarak bakarsak. Yani biraz bu da satış getiriyor. Çünkü eğer sizin beklentinizin aynısı gerçekleşirse piyasada, piyasa oyuncuları bunu satar. Buna da şey denir hatta, beklentiler alınır, gerçekleşmeler satılır.”

SİYASİ GELİŞMELER VE PİYASA TEPKİSİ

Eryılmaz, siyasi gelişmelerin de borsa hareketlerinde etkili olduğunu aktardı:

“Bir de şu var tabii. Şimdi Pazartesi günü CHP kurultay kararı var. CHP kurultay kararı öncesi o riski almak istemeyen hazır borsa on bin yedi yüze yükselmiş iken satış yaptı. Bu arada bir karar daha var, çok önemli. CHP'nin İstanbul iline atanan kayyum geri alındı. Bugün Asliye Hukuk Mahkemesi dedi ki, CHP'nin İstanbul İl Kongresi'nin iptaline dair açılan dava yetersizdir deliller. Bu nedenle de kongre iptal edilmedi. Kongre geçerli sayıldı. O nedenle İstanbul İl Başkanı yeniden görevine devam edecek. Kayyum geri alındı. Bu aslında faiz kararından önce borsaya bir on bin yedi yüzlere doğru bir yükseliş getirmişti.

Dolayısıyla da baktı piyasa. Faiz kararında da çok sürpriz yok. Biraz şahin de duruyor Merkez Bankası. O zaman dedi, ben bir miktar satış yapayım hazır, Pazartesi gelmeden önce. Dolayısıyla yani ben Borsa İstanbul'da bir miktar baskının yarın da devam etmesini, yarın öğleden sonra da bir miktar baskının devam etmesini beklerim. Piyasa Pazartesi'yi görmek isteyecektir diye düşünüyorum.”

ABD ENFLASYONU VE FED BEKLENTİSİ

Eryılmaz, ABD’den gelen enflasyon verilerini de değerlendirdi:

“Bugün ayrıca 15.30'da ABD'nin enflasyon oranı geldi Ağustos ayı. Yani beklentilere paralel, çekirdek TÜFE yıllık 3,1, manşet TÜFE ise 2,9. Sadece manşet aylık yüzde 0,3 beklenirken 0,4 geldi. Genel olarak baktığımızda tarifelerin enflasyona çok ciddi etkisini görmüyoruz. Çünkü beklentiye paralel olduğunda Fed bunu olumlu değerlendiriyor. Ama çekirdek tarafta 3,1’de kalması ve manşet aylığın son dönemlerin en yükseğine çıkması enflasyonda bir katılık etkisini gösteriyor. Ayrıca dün Amerika’dan ÜFE geldi, beklentilerin altında. Haftalık işsizlik maaşı başvuruları ise beklentilerin çok üstünde.

İşgücü piyasası zayıflıyor, ekonomik büyüme yavaşlayacak. Enflasyonda da katılık var bir miktar. Piyasa TÜFE’yi çok dert etmedi ve nötrde kaldı. Şu an altın 3.635 dolarda, gümüşte büyük değişiklik yok. Çekirdek TÜFE beklentiye paralel geldi, katılık gösteriyor ama Fed’in Eylül’de faiz indirimini rafa kaldıran bir veri değil. Yirmi beş baz puan indirim kesinleşti. Önümüzdeki hafta Fed’den 25 baz puan indirim bekliyorum. 50 baz puan olacağını düşünmüyorum. Powell’ın duruşu önemli. İşgücü piyasasına ilişkin kaygıları ön plana çıkarırsa, bu bir miktar daha güvercin algılanabilir. Altın tarafında TÜFE verisini görmeden alım yapmamak gerektiğini söylemiştim.”