Uydu görüntüleri ortaya çıktı: İsrail in gizli nükleer silah tesisinde çalışmalar hızlandı! Uzmanlar içinde ne olabileceğini açıkladı

Son dönemde çekilen uydu fotoğrafları, İsrail’in Dimona kenti yakınlarındaki Şimon Peres Negev Nükleer Araştırma Merkezi’nde devam eden bir inşaat projesini gözler önüne serdi. Görüntüleri inceleyen analistler, alandaki çalışmaların son aylarda belirgin şekilde hızlandığına dikkat çekti.

Söz konusu tesis, İsrail’in nükleer faaliyetlerinin merkezî bir noktası olarak biliniyor. Ülke yetkilileri, nükleer silah programına ilişkin herhangi bir açıklama yapmaktan kaçınırken, uluslararası camiada konuyla ilgili tartışmalar yeniden alevlendi.

İsrail hükümeti, inşaatın amacı hakkında resmî bir açıklama yapmazken, Beyaz Saray da konuya ilişkin soruları yanıtsız bıraktı. Bölgedeki hareketlilik, özellikle İran’la yaşanan gerilimler nedeniyle daha fazla önem kazanıyor.

Dimona tesisinin 1985-86 yıllarından bir fotoğrafı

ABD'Lİ ŞİRKET UYDU GÖRÜNTÜLERİNİ PAYLAŞTI

ABD merkezli Planet Labs PBC şirketinin sağladığı ve Associated Press tarafından analiz edilen uydu görüntüleri, nükleer silah sahibi ülkeler arasında yer alan İsrail'in, söz konusu tesiste 2019'da başlandığı öğrenilen inşaat çalışmalarına ilişkin detayları ortaya çıkardı.

Temmuzda çekildiği belirtilen görüntülerde, Dimona kenti yakınlarındaki nükleer araştırma merkezinde, yerin altına doğru katlar halinde uzanacak şekilde kazı yapıldığı ve çevresinde inşaat çalışmalarının yoğunlaştığı görüldü.

Görüntüleri inceleyen uzmanlar, inşaat çalışmalarının, İsrail'in nükleer programı kapsamında yapıldığını düşünse de inşa edilen yapının türü konusunda fikir ayrılığı yaşadı.

Tesise ait güncel uydu görüntüsü - 1

NÜKLEER SİLAH ÜRETİMİ İÇİN AĞIR SU REAKTÖRÜ 

Uzmanların bir kısmı, inşa edilen yapının, konumu, büyüklüğü ve çok katlı oluşu itibarıyla nükleer silah üretiminde kullanılan malzemeleri üretebilecek yeni bir ağır su reaktörü olabileceğini kaydetti.

Diğer bazı uzmanlar ise inşaatı tamamlandığında bu yapının, nükleer silah parçalarının birleştirilmesinde kullanılacak yeni bir tesisin inşası olabileceğine belirtti.

Endişeli Bilim İnsanları Birliği’nden Edwin Lyman, İsrail’in şeffaf olmayan politikasının spekülasyonlara yol açtığını söyleyerek, “Yaptıklarının uluslararası denetimlere veya doğrulanmasına izin vermiyorlar” dedi.

Tesise ait güncel uydu görüntüsü - 2

'PLÜTONYUM AYIRIYORLAR'

Güncel görüntüler, inşaatın çok katlı bir yapıya dönüştüğünü ve beton istinat duvarlarının örülmeye başlandığını gösterdi. Bölgede vinçler ve diğer ağır ekipmanların yoğun şekilde çalıştığı bildirildi.

Silah Kontrol Derneği İcra Direktörü Daryl G. Kimball, “Ağır su reaktörüyse, kullanılmış yakıt üretme kapasitesini korumaya çalışıyorlar ve bu yakıtı işleyerek daha fazla nükleer silah için plütonyum ayırıyorlar” yorumunda bulundu.

İsrail’in elindeki nükleer savaş başlığı sayısının tam olarak bilinmediği, ancak 2022 tahminlerine göre bu sayının 90 civarında olduğu ifade ediliyor. Yeni tesisin, trityum üretmek veya mevcut kapasiteyi genişletmek amacıyla inşa ediliyor olabileceği belirtiliyor.

Dimona nükleer tesisi 1998 yılında böyle görüntülenmişti

İSRAİS'İN PROGRAMI DENETLENMİYOR

İsrail’in nükleer programı, uluslararası anlaşmalara taraf olmaması nedeniyle denetim mekanizmalarının dışında kalıyor. Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması’na (NPT) imza atmamış dört ülkeden biri olan İsrail, bu nedenle Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) denetimine tabi değil.

IAEA, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail’in Soreq araştırma reaktörü dışındaki tesisler hakkında bilgi vermekle yükümlü olmadığını tekrarladı. Bu durum, Dimona’daki faaliyetlerle ilgili uluslararası şeffaflığı daha da zorlaştırıyor.

İsrail'in nükleer programı, Dimona yakınlarındaki tesiste teknisyen olarak çalışan Mordehay Vanunu'nun 1986'da The Sunday Times gazetesine fotoğraflı kanıtlar ve ayrıntılı tanıklık sunarak burayı ifşa etmesinden bu yana tartışılıyor.

Nükleer silaha sahip olduğunu doğrulamayan ya da yalanlamayan İsrail, nükleer silah üretmekle suçladığı İran'ın pek çok kentindeki nükleer tesislere haziranda saldırı düzenlemişti.