Veriler yine geriledi: Sanayide yangın var!

İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türkiye İmalat PMI (Satınalma Yöneticileri Endeksi) verilerinin Temmuz 2025 sonuçlarını yayımladı.

Endeks, üçüncü ay üst üste düşüş göstererek 45,9 seviyesine geriledi. Bu değer, sanayi sektöründe Ekim 2024’ten bu yana en keskin yavaşlamanın yaşandığını ortaya koydu.

İSO verilerine göre, Temmuz ayıyla birlikte sektörün faaliyet koşullarındaki olumsuz eğilim art arda 16. aya ulaşmış oldu.
Temmuz anketinin dikkat çeken sonuçlarından biri ise müşteri taleplerindeki zayıflık olarak öne çıktı.

Eşik değer olan 50,0 puanın altındaki tüm sonuçlar sektör genelinde daralmaya işaret ediyor. Haziran ayında 46,7 olan manşet PMI, Temmuz'da üst üste üçüncü kez gerileyerek 45,9 puana düştü.

Bu düşüşte talepteki yavaşlama ve yeni siparişlerde yaşanan azalma belirleyici oldu. Yeni siparişlerde Temmuz ayında kaydedilen gerileme, Mart’tan bu yana en hızlı azalış olarak ölçüldü.

İSO Türkiye Sektörel PMI Temmuz 2025 raporunda yer alan bilgilere göre, takip edilen 10 sektörün tamamında yeni siparişler ivme kaybetti.
Üretimde ise sadece elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe artış yaşandı.
Bunun dışında, istihdam pek çok sektörde azalırken, satın alma faaliyetleri genel olarak düşüş gösterdi.

Girdi maliyetlerindeki sert artış nedeniyle tekstil dışındaki tüm sektörlerde satış fiyatları yükselmeye devam etti.

Dış pazarlardaki zayıf talep koşulları, yeni ihracat siparişlerinin Temmuz ayında da gerilemesine yol açtı.
Yeni siparişlerdeki bu düşüş, üreticilerin üretim hacimlerini azaltmalarına neden oldu.
Temmuz ayında üretimdeki bu azalma, son 10 ayın en sert düşüşü olarak kaydedildi.

İmalatçılar, siparişlerdeki zayıflık nedeniyle stok seviyelerini düşürmeye yöneldi. Girdi stoklarında Ekim 2024’ten bu yana en keskin azalma yaşanırken, Haziran’da bir miktar artış gösteren nihai ürün stokları da Temmuz'da net bir biçimde düşüşe geçti.

Zayıflayan girdi talebi, tedarik zinciri üzerindeki baskının azalmasına katkı sağladı.
Tedarikçilerin teslimat süreleri, son beş ay içinde dördüncü kez kısaldı.

İmalatçıların karşı karşıya kaldığı girdi maliyetlerindeki artış, Temmuz ayında da sürdü.
Anket katılımcıları, bu maliyet artışının öncelikle Türk lirasının değer kaybından kaynaklandığını bildirdi.

Yine de genel maliyet enflasyonu, 2025’in en düşük hızında gerçekleşti.
Satış fiyatlarındaki yükseliş ise Haziran ayına kıyasla hafif hızlandı, ancak zayıf taleple karşılaşan bazı firmaların fiyat indirimine gitmesi artışın ılımlı kalmasını sağladı.

S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, İSO PMI Temmuz verilerine ilişkin değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı:

“Firmaların yeni sipariş almakta zorlanması, üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerinde azalmaya neden oldu.
Şirketler, stok seviyelerini düşürmeye yöneldi. Liradaki değer kaybı, girdi maliyetlerini yukarı çekti.
İmalatçılar, yılın ikinci yarısında talep koşullarında kısmi bir iyileşme bekliyor.”

İSO’nun yayımladığı Türkiye Sektörel PMI Temmuz raporu, imalat sektörünün geneline yayılmış bir sipariş alma güçlüğüne işaret etti.

Takip edilen 10 sektörde yeni siparişler düşerken, yalnızca elektrikli ve elektronik ürünler üretimi artış gösterdi.

İstihdam pek çok sektörde azalırken, satın alma faaliyetleri bütün sektörlerde yavaşladı.
Girdi maliyetlerinin yükselmesi nedeniyle, tekstil sektörü haricindeki tüm sektörlerde satış fiyatları artmaya devam etti.

Elektrikli ve elektronik ürünler sektöründe, son 17 aydır ilk defa üretim artışı yaşandı.
Buna karşılık, diğer tüm sektörlerde üretim azaldı.
En sert gerileme ise, Mayıs 2020’den bu yana en büyük bozulmanın görüldüğü gıda ürünleri sektöründe yaşandı.

Genel üretim düşüşü, zayıflayan talep koşullarından kaynaklandı.
Tekstil başta olmak üzere tüm sektörlerde yeni siparişler azaldı.
Makine ve metal sektöründe, Haziran'daki sınırlı artışın ardından siparişler tekrar daralmaya başladı.

Ağaç ve kağıt ürünleri ile giyim ve deri sektörlerinde ihracat siparişlerinin artması, dış talebin bazı alanlarda kısmen canlı kaldığını gösterdi.

Temmuz ayında yalnızca bir sektörde istihdam artışı kaydedildi; bu, son 10 ayın en zayıf istihdam performansı oldu.
İstihdamını artıran tek sektör gıda ürünleri olurken, en fazla azalma ise tekstil sektöründe görüldü.
Satın alma faaliyetleri de tüm sektörlerde düşüş gösterdi.

Zayıf girdi talebi, tedarik zincirlerindeki baskının hafiflemesine neden oldu.
Yedi sektörde teslimat süreleri kısalırken, en büyük iyileşme ağaç ve kağıt ürünleri sektöründe gerçekleşti.

Girdi maliyetleri sert biçimde artmayı sürdürse de, 10 sektörden altısında enflasyon Haziran ayına kıyasla geriledi.

Girdi maliyetlerinde en sert artış metalik olmayan mineral ürünlerde, en ılımlı artış ise ağaç ve kağıt ürünlerinde kaydedildi.

Nihai ürün fiyatlarındaki en güçlü yükseliş, elektrikli ve elektronik ürünlerde görüldü.
Bu sektördeki satış fiyatları, Eylül 2024’ten bu yana en hızlı artışı kaydetti.
Buna karşılık, tekstil ürünlerinde Temmuz ayında satış fiyatları düşmeye devam etti ve bu eğilim beşinci ayına ulaştı.