Yatırım, vergi ve döviz işlemlerinde yeni dönem başladı

Ekonomiye ilişkin düzenlemeler içeren Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Düzenlemeyle, Türk parasının değerini korumak amacıyla Cumhurbaşkanı'na geniş yetkiler verilecek. Bu kapsamda kambiyo, nakit, hisse senedi ve tahvil alım satımı gibi finansal işlemlerin yanı sıra kıymetli maden ve taşların ithalatı ile ihracatının düzenlenmesi ve sınırlandırılması da Cumhurbaşkanı'nın yetkisinde olacak.

Kıymetli eşya ve varlıkların izinsiz olarak yurda sokulması veya yurttan çıkarılması, eğer Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamına girmeyen bir fiil ise ilgili kişiye eşyanın rayiç bedelinin yarısından 2 katına kadar idari para cezası kesilecek. Fiilin teşebbüs aşamasında kalması durumunda ise ceza yarı oranında indirilecek. Gerekli izin veya yetki belgesi olmadan faaliyet gösterenlere 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak. Ayrıca, bu faaliyetlerin yürütüldüğü iş yerlerindeki tüm operasyonlar bir ay süreyle durdurulacak.

İdari para cezasının kesinleşmesinden sonraki 5 yıl içinde aynı fiilin tekrarlanması halinde ceza üst sınırdan verilecek ve iş yerindeki tüm faaliyetler kalıcı olarak durdurulabilecek. Aynı kabahatin 5 yıl içinde tekerrürü durumunda cezalar iki katına çıkarılacak.

Ticari amaçlı döviz alım satımında bulunmak üzere Kanun kapsamında faaliyet iznine tabi anonim şirketlere yönelik ücret tarifesi ile Borsa İstanbul Anonim Şirketi Kıymetli Madenler Piyasası'nda üye olarak kıymetli madenlere ilişkin faaliyet göstermek üzere verilecek faaliyet izinleri ve kıymetli maden rafinaj faaliyetlerinde bulunmak üzere verilecek faaliyet izinlerine yönelik ücret tarifeleri hüküm altına alındı.

VERGİ MEVZUATINDAKİ YENİLİKLER VE MALİ DÜZENLEMELER

Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) taşra teşkilatında görevli ve normal mesai saatleri dışında fiilen çalışan personele yönelik fazla mesai ücretinde iyileştirmeye gidildi.

Saatlik fazla çalışma ücreti için esas alınan gösterge rakamı 160'tan 300'e çıkarıldı. Bir personel için aylık fazla mesai sınırı 50 saat olarak belirlenirken, bu haktan yararlanabilecek personel oranı, toplam kadronun yüzde 20'sinden yüzde 40'ına güncellendi.

Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatının milli savunma ve iç güvenlik için alacağı bazı ticari araçlar KDV'den muaf tutulacak. Vakıflar Genel Müdürlüğü ve idaresindeki mazbut vakıflara ait taşınmazların satışı da KDV istisnası kapsamına alındı. Akaryakıt ve doğal gaz gibi ürünlerin ithalatında teminata bağlanan ÖTV artık KDV matrahına dahil edilecek.

Organize sanayi bölgelerinin genel vergi muafiyeti, banka ve sigorta muameleleri vergisini kapsamayacak şekilde daraltıldı.

Bazı fosil yakıtlı ve hibrit otomobillerin ÖTV matrahları ve oranları yeniden düzenlendi. Yeni oranlar, motor silindir hacmi ve elektrik motor gücüne göre yüzde 80 ile yüzde 220 arasında değişecek.

Azami yük kütlesi 3 bin 500 kilogramı geçmeyen arazi taşıtı sınıfındaki kamyonetler için ÖTV oranı yüzde 50 olarak sabitlendi.

Cumhurbaşkanı, araçların motor hacmi, menzil ve batarya kapasitesi gibi özelliklerine göre farklı ÖTV oranları belirleme ve mevcut oranları 3 katına kadar artırma veya sıfıra indirme yetkisine sahip olacak.

YATIRIM TEŞVİKLERİ VE KURUMLAR VERGİSİ

Verimli yatırımları özendirmek amacıyla Kurumlar Vergisi Kanunu'nda önemli değişiklikler yapıldı.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında, indirimli kurumlar vergisi, indirim hakkının kullanılabileceği ilk dönemden itibaren en fazla 10 hesap dönemi boyunca ve yüzde 60 oranında uygulanacak.

Yatırımın tamamlanması şartıyla, kullanılmayan yatırıma katkı tutarları, sonraki yıllarda yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınacak.

Cumhurbaşkanı, illeri ve ilçeleri sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerine göre gruplandırarak, bu bölgelerdeki yatırımlar için yüzde 50'yi aşmayacak şekilde yatırıma katkı oranı belirleyebilecek.

Ayrıca, toplam yatırıma katkı tutarının yüzde 50'sini geçmemek kaydıyla, yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde ettiği kazançlara da indirimli kurumlar vergisi uygulanmasını sağlama yetkisi verildi. Bu düzenleme, 16 Haziran 2025'ten sonra alınan yatırım teşvik belgeleri için geçerli olacak.

Öte yandan, araştırma, geliştirme ve tasarım faaliyetlerini desteklemek amacıyla vergi istisnaları genişletildi ve yeniden yapılandırıldı.

Teknoloji geliştirme bölgeleri, AR-GE ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin bu görevleriyle ilgili ücretlerinin brüt asgari ücretin 40 katını aşmayan kısmı için gelir vergisi ve damga vergisi istisnaları uygulanacak.

AR-GE ve destek personelinin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinde kademeli bir indirim sistemi getirildi.

Doktoralı olanlar ve belirli alanlarda yüksek lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 95, yüksek lisanslı olanlar ve belirli alanlarda lisans derecesine sahip olanlar için yüzde 90 ve diğer çalışanlar için yüzde 80 oranında vergi indirimi (terkin) yapılacak.

Araştırma altyapılarında çalışan (kamu personeli hariç) AR-GE ve destek personelinin ücretleri için de brüt asgari ücretin 40 katını aşmayacak şekilde gelir ve damga vergisi istisnası getirildi.

LPG piyasasında, dağıtıcılar başka bir dağıtıcıdan toptan LPG alabilecek ancak bunu bir diğer dağıtıcıya satamayacak. Bu kurala uymayanlara idari para cezası, 2 yıl içinde tekrarı halinde ise lisans iptali cezası verilecek. Bu hüküm 1 Ocak 2026'da yürürlüğe girecek.

Vergi Usul Kanunu'nda yapılan değişiklikle, elektronik ortamda, koordinat ve fotoğraf bilgisiyle düzenlenen yoklama fişlerinde polis, jandarma veya muhtar imzası aranmayacak.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Türkiye Uzay Ajansının bütçesinden Savunma Sanayii Destekleme Fonu'na 31 Aralık 2025'e kadar ödeme yapma yetkisine sahip olacak.