Yerli üretim atağı: Son 10 yılda yerli ilaç sayısı yüzde 45 arttı Ekonomi Haberleri

Türkiye ilaç endüstrisi, yerli üretim politikasıyla, iç pazarda ithal ürünlerin payını önemli ölçüde azaltmayı başardı. İç pazarda 2015 yılında yüzde 79,2 olan yerli üretim ilacın payı 2024'te yüzde 91,8'e yükseldi. Geçtiğimiz yıl 186 ülkeye 2,3 milyar dolar ihracat yapan sektör, ham madde olarak yaptığı ithalatı ise katma değerli üretimle kazanca dönüştürüyor.

Türkiye ilaç endüstrisi, küresel ekonomik dalgalanmalara ve tedarik zinciri sorunlarına rağmen üretim kapasitesini artırarak ihracatta önemli bir ivme yakaladı. İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası’nın (İEİS) yayınladığı 2024 yılı sektör raporuna göre, yerli üretim hem değer hem hacim bazında büyüdü, ithal ürünlere olan bağımlılık ise önemli ölçüde azaldı.

İTHAL İLAÇLARIN PAYI YARI YARIYA AZALDI

Geçtiğimiz yıl üretilen ilaçlar, yüzde 50,8’lik bir büyüme ile 184,2 milyar TL’ye ulaşırken, toplam ilaç pazarında yüzde 56,7’lik değer bazlı paya ulaştı. Kutu bazında ise imal ilaçların payı yüzde 91,8’e çıktı. 2016 yılında başlatılan üretimde yerlileşme politikalarının etkisiyle imal ilaç oranları belirgin şekilde yükselirken, ithal ilaçların kutu bazındaki payı son 10 yılda yüzde 50,7 oranında azaldı. İthal ilaçlar 2024 yılında yüzde 57,9 büyüyerek 140,4 milyar TL seviyesine ulaşsa da, üretici fiyatları baz alındığında reel olarak yüzde 7,3’lük bir gerileme kaydetti. Bu tablo, ithalata olan bağımlılığın yerli üretimle dengelenmeye başladığını ortaya koyuyor.

186 ÜLKEYE 2,3 MİLYAR $ İHRACAT

2024 yılında Türkiye ilaç ihracatı yüzde 3,1 artışla 2,3 milyar dolara ulaşarak rekor seviyeye çıktı. Son 10 yılda ihracat, yüzde 109,3 oranında büyüme kaydetti. Türkiye’nin ilaç ihracatı yaptığı ülke sayısı 186’ya ulaştı. Avrupa Birliği ülkeleri yüzde 53,6 ile en büyük ihracat pazarı olurken, Asya ülkeleri yüzde 38 ile ikinci sırada yer aldı. İhracat miktarı 90,1 milyon kilograma çıkarken, kilogram başına ihracat değeri 25,49 dolara geriledi. Raporda bu düşüşün başlıca nedeni olarak Türkiye’deki düşük ilaç fiyatlarının ihracat pazarlarında referans alınması gösterildi.

HAM MADDE İTHALATINA KARŞI KATMA DEĞERLİ ÜRETİM

2024 yılında 876 milyon dolarlık ilaç ham maddesi ithalatına karşılık 2,22 milyar dolarlık nihai ürün ihracatı gerçekleştirildi. Bu durum, ilaç sektörünün dış ticaret açığının kapatılmasına katkı sağlayan yüksek katma değerli sektörler arasında öne çıktığını gösteriyor. Dış ticaret dengesinde ihracatın ithalatı karşılama oranı 2024 itibarıyla yüzde 37’ye yükseldi.

ÜRETİCİLER ÜZERİNDE KUR BASKISI SÜRÜYOR

Raporda ayrıca ilaç fiyatlarının enflasyon karşısında reel olarak gerilediğine dikkat çekildi. 2015-2024 arasında ortalama ilaç fiyatları yüzde 1,4 reel gerileme yaşadı. 2025 ilaç kuru güncel piyasa kurunun sadece yüzde 49’una denk gelirken, bu durumun üretici firmalar üzerindeki baskıyı artırdığı ifade edildi.

50 bin kişiye istihdam

Sektör raporunda, Türkiye’nin ilaçta sürdürülebilir yerli üretimi hedeflediği, bu kapsamda 2024 yılında yayımlanan Orta Vadeli Program ve Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı ile Ar-Ge, yerli hammadde kullanımı ve biyoteknolojik yatırımların önceliklendirildiği vurgulandı. Türkiye genelinde 109 ilaç üretim tesisi ve 13 hammadde üretim tesisi faaliyet gösterirken, 49.800’den fazla nitelikli personel sektörde istihdam ediliyor. 2015-2024 arasında istihdam yüzde 53 artışla genel iş gücü artışının çok üzerinde bir performans gösterdi.