Yozgat’ta kuş cenneti Gelingüllü Barajı’nda sular çekildi; Delice Irmağı kurudu

İklim krizine bağlı kuraklık Yozgat’ta etkisini ciddi biçimde hissettirmeye başladı. Yeraltı su kaynaklarının yanı sıra baraj ve göletlerde de su seviyeleri düşerken, kentin önemli sulama kaynaklarından olan Gelingüllü Barajı ve Delice Irmağı kuruma noktasına geldi. Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tuğrul Yakupoğlu, "Kuraklık artık sadece meteorolojik değil, hidrolojik boyuta ulaştı. Akarsularda ve yeraltı su kaynaklarında ciddi azalmalar yaşanıyor. Bu durum tarımsal kuraklığa, oradan da sosyoekonomik kuraklığa yol açabilir. Kuraklıkla mücadelede teknolojiyi kullanmalı, özellikle sulama ve üretim tekniklerinde yeni adaptasyon modelleri geliştirmeliyiz " dedi.

Başta flamingolar olmak üzere birçok kuş türüne ev sahipliği yapan Esenli Köyü’ndeki Gelingüllü Barajı'nda, su seviyesinin düşmesiyle birlikte kuş varlığı da azaldı. Kuraklık nedeniyle baraj suları altında kalan bazı yerleşim yerlerinin yapıları gün yüzüne çıkmaya başladı.

Yozgat’ın içme ve sulama suyu ihtiyacını karşılayan yeraltı kaynakları da önemli ölçüde çekilirken, bazı çeşmelerin tamamen kuruduğu gözlendi. Yozgat Belediyesi, şehirde su sıkıntısı yaşanmaması için alternatif kaynaklar geliştirmeye yönelik çalışmalarını sürdürürken, Yozgat Valiliği vatandaşları su tasarrufuna konusunda uyardı. Jandarma ekipleri ise baraj ve göletlerde denetimlerini artırdı.

"Delice Irmağı kurudu, çiftçi perişan"

Kızılırmak Nehri’nin önemli kollarından Delice Irmağı'nın Yozgat’tan geçen kesimi tamamen kurudu. Sulama yapılamadığı için birçok tarlada ürünlerin sıcak ve susuzluktan yandığını belirten çiftçiler, yaşadıkları mağduriyeti dile getirdi.

Yerköy ilçesi kırsalında çiftçilik yapan Murat Kaya, "Sulama yapamıyoruz. Kanallardan su gelmiyor, Delice Irmağı tamamen kurudu. Yeraltı kaynakları da tükenmek üzere. Su olmayınca mahsul de olmuyor. Kendi çabalarımızla bir şeyler yapmaya çalışıyoruz ama çok zorlanıyoruz " diye konuştu.

"Meteorolojik kuraklık, tarımsal krize dönüşebilir"

Yozgat Bozok Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tuğrul Yakupoğlu, bölgede hem yerüstü hem yeraltı su kaynaklarında ciddi bir azalma olduğunu belirtti. Kuraklıkla mücadelede acilen adaptasyon politikalarına geçilmesi gerektiğini vurgulayan Yakupoğlu, şöyle konuştu:

"Özellikle belli bölgelerde su seviyelerinin azaldığını, tarımda kullanılan özellikle yeraltı sularının son derece azaldığını meteorolojik verilerden ve gözlemlerden de takip ediyoruz. Bu sadece Türkiye'nin yahut da sadece Yozgat'ın problemi değil. Şu anda neredeyse bütün dünyanın problemi. Kuraklık artık sadece meteorolojik değil, hidrolojik boyuta ulaştı. Akarsularda ve yeraltı su kaynaklarında ciddi azalmalar yaşanıyor. Bu durum tarımsal kuraklığa, oradan da sosyoekonomik kuraklığa yol açabilir. Kuraklıkla mücadelede teknolojiyi kullanmalı, özellikle sulama ve üretim tekniklerinde yeni adaptasyon modelleri geliştirmeliyiz."

Yakupoğlu, üniversite olarak yürüttükleri projelere de değinerek, "İki Avrupa Birliği projemiz iklim temelli yürütülüyor. Ayrıca fakültedeki her bölümde kuraklıkla mücadeleye yönelik AR-GE çalışmaları devam ediyor " dedi.

"Yağış miktarı değil, şekli değişti"

Prof. Dr. Yakupoğlu, iklim değişikliğine bağlı olarak yağış miktarında değil, yağışın şekil ve yoğunluğunda büyük farklılıklar yaşandığına dikkat çekerek, şunları kaydetti:

"Yağmur yağıyor ama eskisi gibi değil. Doluya dönüşüyor, aniden ve şiddetli yağıyor. Bu durum toprağın yapısını bozuyor, erozyon artıyor. Don, sel, dolu gibi mevsim dışı doğa olayları tarımı olumsuz etkiliyor. Bu yüzden iklim değişikliğini kabul etmeli, tarımda uyum politikaları geliştirmeliyiz. Resmin büyüğüne baktığınızda belki su miktarında değişiklik yok ama yağışın düşüş şeklinde, intensitesinde, kinetik enerjisinde ve diğer özelliklerinde büyük değişiklikler oluyor." (ANKA)