Zelenskiy’e büyük öfke: Halk sokaklara döküldü

Bu ilk kez oluyor. Bakmayın “komedyenden devlet başkanı mı olur?” denilerek çokca dalga geçilmesine, 2019’dan beri görevde olan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodomir Zelenskiy ülkenin en kudretli adamı. Parlamentoda mutlak çoğunluğa sahip, hükümet üzerinde etkili. Rusya’yla yaşanan savaşta sergilediği tutumdan ötürü de hatırı sayılır bir saygınlığı var.

Ama bu özellikleri savaşın başlamasının üzerinden üç buçuk yıl geçtikten sonra ilk kez halk tarafından proteso edilmesine engel olamadı. Dün (Salı) Kiev, Dnipro, Odesa ile Lviv şehirlerinde toplanan binlerce genç, Zelenskiy hükümetinin yolsuzlukla mücadele kurumlarının özerkliğini etkileyen yasal tedbirlerini sokaklarda kınadı.

Mesele şu; İçişleri Bakanlığı’na bağlı Güvenklik Servisi ajanları Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu ile Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı’na baskın düzenledi. Bu hem Büro’nun hem de savcılığın özerkliğini yok etme girişiminin ilk aşaması. Yeni bir durum sayılmaz aslında çünkü Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ile hükümeti yolsuzlukla savaşan kurumların bağımsızlığını yok etmeye yönelik adımlar atıyor uzun zamandır.

En sonunda Zelenskiy’in Halkın Hizmetkarları Partisi, Yolsuzlukla Mücadele Bürosu ile Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı’nın bağımsızlığının ortadan kalkması anlamına gelen 12414 sayılı yasayı onayladı. Yasa uyarınca bu kurumlar Başsavcılığın yetki alanında olacaklar.

İşte kızgınlık buna. Öyle bir öfke dalgası yarattı ki yasanın kabulü, binlerce insan sokaklara doluştu. Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı’na destek sloganları atan protestocular Zelenskiy’in yasayı geri çevirmesini istiyorlardı. Kiev gazetelerinde Zelenskiy’nin “Ukrayna demokrasisine bir imza uzakta” olduğu yazılıyordu.

Savaş nedeniyle ülkede tüm gösteriler aslında yasak. Ama mesele yolsuzlukla mücadele olunca kimse yasağı dinlememiş anlaşılan. Kalabalıklar hükümetin de gözünü korkutmuş olmalı ki protestoculara dokunulmadı, göstericilerin yanında, yöresinde polis konuşlandırılmadı.

Önceleri protestoların hedefinde ülkenin sevilmeyen politikacılarından Cumhurbaşkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak vardı. Ancak yasayı imzalamasından sonra öfkeler Zelenskiy’e yöneldi. Aleyhine sloganların atıldığı gösteriler öylesine şiddetliydi ki Zelenskiy her gece sosyal medyada paylaştığı günün konularına değindiği video mesajını tepkilerden çekinerek bu kez paylaşmadı.

Bakın; savaşın sürdüğü, kalıcı ateşkes ya da sürekli barışın henüz ufukta görünmediği koşullarda Ukrayna halkı yolsuzlukla mücadeleden vazgeçmek anlamına gelen değişikilikler için sokağa dökülüyor. Anlaşılan o ki yolsuzlukla mücadele savaştan daha önemli ya da onun kadar önemli halk için.

Bu arada Ukrayna ordusu Donetsk bölgesindeki Pokrovsk şehrine ilk kez girdiğini duyurdu. Göstericiler haberi aldıklarında hükümet/Zelenskiy karşıtı sloganları orduya övgü tezahüratlarıyla birlikte attılar. Savaş da yolsuzlukla mücadelede birbirinden daha az önemli değildi onlar için.
Sonuçta Zelenskiy zor durumda. İlk kez bu çapta bir itirazla karşılaşıyor ülkesinde. Neler olacağını göreceğiz nasılsa.

Dikkatimi çeken nedir biliyor musunuz? Hükümet yasayı savunmak için savaş koşullarını bahane edebilirdi, etmedi. Halk da “önemli olan savaştır, yolsuzluklarla sonra uğraşırız” demedi.
Ukrayna’ya bakan, nereden baktığına bağlı olarak, karşı çıkacağı ya da savunacağı çok şey görebilir.

Ama nereden bakılırsa bakılsın görünen tek gerçek şudur: Ahlak ertelenebilir bir tutum değildir.