111 yıl önce Anadolu

Macar öğretmen ve fotoğrafçı Zsigmond Fejes'in Birinci Dünya Savaşı öncesi 1914'te Anadolu'da çektiği yüzlerce fotoğraf, iş insanı ve araştırmacı Abdurrahman Tufan Kaya'nın çabasıyla gün yüzüne çıkarıldı. Antalya'da yaşayan Kaya, Macaristan Ulusal Arşivleri'ndeki memleketi Karaman'ın Ermenek ilçesinin Sarıvadi köyünde çekilmiş bir kareyi incelerken, büyük dedesinin de fotoğrafta yer aldığını fark etti.

Arşivde Anadolu'ya ilişkin yüzlerce kareye ulaşan Kaya, fotoğrafların bugünkü karşılıklarını araştırarak, şehirlerin, yapıların ve tren istasyonlarının günümüzdeki durumunu belgeledi.

Tufan Kaya, Fejes'in 1914'te biri Türk iki arkadaşıyla Budapeşte'den Berlin-Bağdat Demiryolu hattını kullanarak önce İstanbul'a ardından at ve eşeklerle Anadolu'nun çeşitli yerlerinde yaptıkları zorlu yolculukları fotoğrafladığını söyledi. 19 yerleşim yerini kapsayan bu arşivde, 372 kareye ulaştığını kaydeden Kaya, "Ermenek'te bizim Sarıvadi köyüne uğruyorlar.

Köyün ileri gelenlerinden medresede müderrislik yapan büyük dedem Nuri Efendi tarafından ağırlanıyorlar. Orada onların fotoğrafını çekiyor. Berlin-Bağdat Demiryolu ile ilgili fotoğrafları gördüm.

O zaman demiryolu Toroslar'dan Pozantı'ya kadar ulaşıyor. Fotoğraflarda Alanya'nın eski konaklarını, Antalya'nın Kaleiçi bölgesini, yine büyük meşhur İzmir yangınından önceki fotoları görebiliyoruz. İstanbul'un tarihi yarımadasını, bugün artık var olmayan birçok binayı görebiliyoruz" dedi. AA