AB ve İngiltere, Cebelitarık krizinde uzlaştı! Serbest geçiş yeniden başlayacak

Avrupa Birliği ve İngiltere, Cebelitarık krizinde uzlaşmaya vardı. 

euronews'te yer alan habere göre, AB Ticaret Komiseri Maros Sefcovic, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, bu anlaşmayı 'gerçek anlamda tarihi bir dönüm noktası' olarak nitelendirdi. Sefcovic, sosyal medya paylaşımında, “Cebelitarık’ın geleceğine dair AB-İngiltere siyasi anlaşması herkesin yararına. Yeni bir ilişkinin kapılarını aralıyor,” dedi.

İngiltere, 2020 yılında Avrupa Birliği’nden ayrılmış ancak Cebelitarık’ın AB ile ilişkisi o tarihten bu yana belirsizliğini korumuştu. İspanya sınırında yer alan ve yaklaşık 34 bin kişilik nüfusa sahip Cebelitarık’ın ekonomisi, AB pazarına erişime büyük ölçüde bağımlı. 2016’daki Brexit referandumunda, Cebelitarık halkının yüzde 96’sı AB’de kalma yönünde oy kullanmıştı.

İngiliz hükümeti, yeni uzlaşmayı “Brexit’ten kalan son büyük meseleyi çözen bir adım,” olarak tanımlarken, İspanya Dışişleri Bakanı Jose Albares de bunu 'gerçeklik ve tarihi bir anlaşma' sözleriyle değerlendirdi.

AB tarafından yapılan açıklamaya göre, anlaşma kapsamında İspanya ile Cebelitarık arasındaki sınırda insanlar ve mallar için tüm fiziksel bariyerler, kontrol noktaları ve denetimler kaldırılacak. Bu adım, hem AB’nin serbest dolaşım kuralları hem de tek pazar ilkeleriyle uyumlu olacak şekilde tasarlandı.

AB açıklamasında, bu düzenlemenin 'bölge halkının yaşamına güvence ve hukuki netlik getireceği, ortak refahı ve Cebelitarık ile İspanya makamları arasındaki yapıcı ilişkileri güçlendireceği' vurgulandı.

İngiltere ise, Cebelitarık halkının yaklaşık yarısının her gün İspanya’ya sınır geçişi yaptığını, anlaşma olmadan yürürlüğe girecek yeni AB giriş-çıkış kurallarının her bireyin pasaport kontrolünden geçmesini gerektireceğini belirtti.

İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy, “Bu hükümet, önceki hükümetten Cebelitarık’ın ekonomisini ve yaşam tarzını tehdit eden bir durum devraldı. Bugünkü gelişme, yıllar süren belirsizliğin ardından pratik bir çözüm sunuyor,” dedi.

Lammy, anlaşmanın İngiltere’nin egemenliğini koruduğunu, Cebelitarık ekonomisini desteklediğini ve işletmelerin uzun vadeli planlama yapmasına olanak tanıdığını vurguladı.

Cebelitarık Başbakanı Fabian Picardo ise “Bu anlaşma, Cebelitarık halkına, işletmelere ve sınırdaki istikrara bağlı olan tüm bölge sakinlerine hukuki netlik sunacak,” ifadelerini kullandı.

Cebelitarık, Akdeniz’in Atlantik Okyanusu’na açıldığı stratejik bir noktada, İspanya’nın güney ucunda yer alan küçük bir bölge. 1713 yılında imzalanan Utrecht Antlaşması’yla İspanya tarafından İngiltere’ye bırakılan bu bölge, o tarihten beri iki ülke arasında egemenlik tartışmalarına konu oldu.

Brexit sonrası Cebelitarık’ın AB ile ilişkisi karmaşık bir hal aldı, çünkü İngiltere AB'den ayrıldı ancak Cebelitarık, hem ekonomik hem sosyal olarak AB ile (özellikle İspanya ile) iç içe bir yapıya sahip. Her gün binlerce kişi çalışmak veya ticaret yapmak için İspanya-Cebelitarık sınırından geçiyor. Dolayısıyla AB ile İngiltere arasında bu konuda yapılacak bir düzenleme, hem bölge halkı hem de yerel ekonomi açısından kritik önem taşıyor.

Bu yeni anlaşma, sınır kontrollerini kaldırarak serbest geçişi sürdürebilir hale getiriyor ve Brexit’ten sonra kalan en hassas başlıklardan birini çözüme kavuşturuyor.