ABD Başkanı Trump: Erdoğan takdirleri kabul etmeli

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Trump ile Beyaz Saray'da 6 yıl sonra bir araya geldi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları şöyle:

Gerek F-35 konusunu gerek F-16 konusunu gerekse Halkbank konusunu etraflıca görüşme fırsatı bulacağımıza inanıyorum. Heybeliada okuluna ilişkin üstümüze düşeni yapmaya hazırız. Birlikte bölgedeki sıkıntıları aşacağımıza inanıyorum.

ABD Başkanı Donald Trump'ın açıklamalarından satır başları:

Erdoğan'a çok saygı duyuyorum. Çok saygın bir şahsiyet. Kendisine ülkesinde ve Avrupa'da çok saygı duyuluyor. Son derecede ilginç saatler geçireceğiz. Onu Beyaz Saray'da ağırlamak bir onur. Erdoğan Brunson'ı 35 yıllık hapisten kurtardı. Yanımda oturan kişi çok zorlu bir kişi, önemli bir fikirleri var ve inatçı birisi. İnatçı kişileri sevmem ama kendisini seviyorum.

Türkiye'ye yaptırımlar çok yakında kaldırılabilir. Erdoğan'ın bölgede inanılmaz nüfuzu var. Gümrük vergileri konusunda tartışacağız. NATO ülkeleri Rus petrolü ile ilgili hayal kırıklığı yaratıyorlar ancak savunma sanayi harcamaları artırma konusunda iyiler. Gazze ile ilgili harika bir toplantımız oldu, burada bir anlaşma olmasını istiyoruz. Önce rehinelerin geri alınmasını istiyoruz. NATO ülkeleriyle çok iyi ilişkilerimiz var ve bizim sayemizde NATO en güçlü durumunda. Gazze konusunda İsrail'le de görüşmem gerekiyor.

Erdoğan saygın bir kişi. Herkes çok saygı gösteriyor, ben de çok gösteriyorum. Erdoğan tarafsız olmayı sever ben de seviyorum.

Rusya savaşını kolay bitiririm diye düşünmüştüm ama Putin savaşmaya devam ediyor. Ben kimseye kağıttan kaplan demem ama Rusya milyarlarca dolar harcadı, sonunda hiçbir şey elde edemediler.

Sayın Erdoğan, Suriye'de başarılı bir savaş verilmesi için sorumlu olan kişidir. Erdoğan, Suriye'nin eski liderinden kurtarılmasını sağlayan kişidir. 2 bin yıldır Suriye'yi ele geçirmeye çalışıyorlardı ama yapamıyorlardı, Erdoğan bunu başardı. Bugün önemli bir duyuru yapabiliriz. Suriye'de yaşananlar Erdoğan'ın zaferidir.

İkili, bölgesel ve küresel konuların geniş bir yelpazeyi oluşturacağı masada, öne çıkması beklenen 7 başlık özetle şöyle:

1- KRİTİK BAŞLIK SDG: Masada, Suriye’de Şara yönetiminin desteklenmesi ile bu ülkenin toprak bütünlüğünün korunması konusu da yer alacak. Suriye dosyasında, en kritik başlığı ise SDG’nin ülkenin kuzeydoğusundaki etkinliği oluşturacak. ABD’nin SDG’nin hakimiyeti altındaki bölgede askeri varlığı bulunuyor. Suriye Demokratik Güçleri’nin, Suriye Arap Cumhuriyeti kurumlarına entegrasyonuna ilişkin 10 Mart’ta imzalanan anlaşmada, uygulama için yıl sonuna kadar süre tanınmıştı. Ancak terör örgtünün uzantısı SDG içinden özerklik taleplerinin seslendirilmesi nedeniyle mutabakatın uygulanmasında bugüne kadan önemli bir yol alınamadı. Erdoğan, Suriye’nin toprak bütünlüğü konusundaki kararlı tutumunu bir kez daha yineleyecek.

2- HAVACILIK VE SAVUNMADA İŞ BİRLİĞİ: Türkiye ayrıca savunma sanayii firmaları ile F35 üretim süreçlerine yeniden katılmak istiyor. Türkiye, 5. nesil savaş uçağının üretiminde ASELSAN, TUSAŞ - TAİ, AYESAŞ, Kale Havacılık, ROKETSAN - TÜBİTAK, MİKES A.Ş. ve Alp Havacılık gibi savunma sanayii firmaları ile gövde üretiminden elektro optik hedef sistemine kadar uçağın önemli parçalarının üretimi süreçlerinde yer almıştı. Türk firmaları, Eylül 2021’de Türkiye’nin programdan çıkarılması öncesi F-35’in yaklaşık 24.000 adet gövde parçasından 817’sini ve yaklaşık 3.000 motor parçasından 188’ini üretti. Yeniden F-35 programına dönülmesi durumunda Türk savunma sanayii firmaları için 10 milyar doları aşan bir finansal hacmin oluşması bekleniyor. Havacılık alanında iş birliğinin daha ileri boyuta taşınması da, masadaki konulardan biri olacak.

3- F-35 DOSYASI: Türkiye; ABD’nin birincil nitelikteki ortağı olduğu JSF (Joint Strike Fighter / Müşterek Saldırı Uçağı) projesine, 2002 yılında uluslararası partner olarak katıldı. 18-0001 ve 18-0002 numaralı iki F-35 uçağı, Haziran 2018’te ABD’de düzenlenen törenle Türkiye’ye teslim edildi. Ancak ABD yönetimi, Temmuz 2019’da Rusya’dan alınan S-400 füze savunma sistemi nedeniyle Türkiye’yi F-35 programından çıkardı. Satın alınan 6 adet F-35 uçağı, ABD’de hangarda tutuluyor. Türkiye, 2024 yılı Kasım ayında satın alınan 6 uçak dahil toplamda 40 F-35 savaş uçağına sahip olmak için teklifte bulundu. İki ülke arasındaki S-400 krizini aşmak için ‘bulundurma’ yerine ‘kullanmama, aktif hale getirmeme’ şartına dayalı yeni formül üzerinde durulduğu konuşuluyor. Buna göre; F-35 uçaklarına sahip Türkiye, üst seviyede tehlike içeren bir hava saldırısı gibi acil bir durum olmadığı sürece S-400 hava savunma sistemini aktif hale getirmeyecek. F-35 tedarikinin önünde Caatsa yaptırımları olduğu için ABD yönetiminin yanı sıra Kongre’den de onay gerekiyor.

4- İSRAİL VAHŞETİ: Gazze’deki vahşete dayalı operasyonlarını sürdüren İsrail, son dönemde yayılmacı siyasetini öne çıkardı. İsrail’in bölgede gerilime neden olan ve barışı engelleyen siyaseti de, masada ele alınacak. Türkiye, 1967 sınırları temelinde başkenti Doğu Kudüs olan Filistin devletinin kurulması çabalarını destekliyor. Trump ise BM Genel Kurulu’nda yaptığı konuşma ve son dönemdeki tüm açıklamalarıyla İsrail’e desteğini sürdürüyor.

5- RUSYA - UKRAYNA SAVAŞI: Rusya - Ukrayna Savaşı’nın sona ermesi için etkin bir diplomasi yürüten Türkiye, İstanbul süreci ile önemli görüşmelere ev sahipliği yapmıştı. Görüşmede, savaşı sona erdirmeye yönelik çabalar ile İstanbul süreci üzerinde durulması bekleniyor.

6- DOĞU AKDENİZ: Türkiye, son yıllarda Doğu Akdeniz’de 2020’de oluşturulmaya çalışılan dengeleri değiştirdi. Libya’daki gelişmelerin yanı sıra Kıbrıs’ın da görüşme konuları içinde yer alması bekleniyor. Türkiye; ABD ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) arasında “İkili Savunma İşbirliği Yol Haritası” anlaşması imzalanması ile GKRY’nin İsrail’den Hava Savunma Sistemi tedarik etmesi girişimlerinden rahatsızlık duyuyor.

7- HEYBELİADA RUHBAN OKULU: Fener Rum Patriği Bartholomeos, geçen hafta Beyaz Saray’da Trump ile görüşmüştü. Trump’ın görüşmede Ruhban Okulu konusuna gündeme getirebileceği belirtiliyor.