ABD de kaos: Maaşlar ödenemiyor, 1 milyon memur ücretsiz izne gönderiliyor

Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasındaki haftalar süren Obamacare (sağlık sigortası reformu) sübvansiyonları krizi, 2019’dan bu yana ilk kez bir hükûmetin kapanmasına yol açtı. Her iki taraf da kamuoyunda ve kulislerde kapanma nedeniyle suçlanmak istemiyor. Cumhuriyetçiler, Demokratların yalnızca yedi haftalık geçici bütçeyi kabul etmesi gerektiğini savunuyor. Ancak Demokratlar, Senato’da oy vermeden önce önemli tavizler almadan bu öneriye yanaşmıyor.

Salı gecesi Senato’dan ayrılan senatörler, kapanmanın ne kadar süreceği konusunda büyük belirsizlik içindeydi. Senato, Çarşamba sabahı aynı Cumhuriyetçi bütçe planını tekrar oylamaya hazırlanıyor. Cumhuriyetçiler, Demokratlar geri adım atana kadar bu planı her gün oylamaya sunacaklarını açıkladı. Fakat birçok Demokrat, geri adım atmayacaklarını ilan etti. Öte yandan Başkan Donald Trump ve bütçe ofisi, kapanmayı hükûmeti kalıcı olarak küçültmek için bir fırsata dönüştürmekle tehdit ediyor.

Cumhuriyetçi Senatör Josh Hawley, CNN’e yaptığı açıklamada:

“Bu çalışan insanlar için çok zararlı olacak. Nasıl biteceğini bilmiyorum, onlar da bilmiyor. Milyonlarca insana çok ağır bir bedel ödetiyorsunuz.”

Demokrat Parti içinde baskı şimdi Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer’ın üzerinde. Schumer’ın, üyelerinin GOP’un baskısına boyun eğmesini engellemesi gerekiyor. Trump’ın, Demokratların desteklediği bazı programları iptal etme tehdidi, bu görevi her geçen gün daha da zorlaştırıyor.

Demokrat Senatör Sheldon Whitehouse, CNN’e şunları söyledi:

“Elbette endişeliyim. Kim olmaz ki? Başımızda bir deli var.”

Kapanmadan hemen önce yapılan son oylamada, Demokrat Senatör Catherine Cortez Masto (Nevada), bağımsız fakat Demokratlarla birlikte hareket eden Angus King (Maine) ve Demokrat Senatör John Fetterman (Pensilvanya) Cumhuriyetçilerin teklifine destek verdi. Fetterman ayrıca partisinin stratejisini de eleştirdi.

New Hampshire senatörleri Jeanne Shaheen ve Maggie Hassan ise yoğun görüşmelerin ardından Schumer’le birlikte “hayır” oyu verdi. Shaheen, nedenini şöyle açıkladı:

“Obamacare sübvansiyonları konusunda müzakereyi zorlamak için bu yolu seçtim.”
Bahsi geçen sübvansiyonlar ilk kez 2021’de Biden yönetiminin Covid-19 kurtarma paketiyle kabul edilmiş ve daha sonra uzatılmıştı. Bu destek, sağlık sigortasını daha uygun hale getirerek 2025 yılı için rekor 24 milyon kişinin Obamacare’e kayıt yaptırmasını sağladı. Ancak yıl sonunda bu sübvansiyonlar sona ererse, 2026’da primlerin ortalama %75 artacağı öngörülüyor.

Cumhuriyetçi Senato Lideri John Thune, bazı Demokratların kapanmadan rahatsız olduğunu söyledi:

“Bugün gördüğünüz gibi hareketlilik var. Daha fazla Demokratın geçiş yapabileceğini düşünüyorum.”

Schumer ise, Amerikalıların kapanmadan Cumhuriyetçileri sorumlu tutacağını savundu:

“Amerikan halkı onların hükûmeti kapattığını görecek. Biz, onların sağlık hizmeti için sonuna kadar mücadele edeceğiz.”

Hawaii Senatörü Mazie Hirono da umutlu ama temkinliydi:

“Umarım Cumhuriyetçiler, kendi seçmenlerini de mağdur ettiklerini fark ederler. Ama belli olmaz, çünkü umursamıyor gibiler.”

Cumhuriyetçi Senatör Lisa Murkowski (Alaska) ise sağlık yardımları konusunda hâlâ müzakere zemini olduğunu söyledi:

“Prim sübvansiyonlarının sona ermesi ciddi bir mesele. Çözüm bulmak için konuşmamız gerektiğini düşünüyorum.”

Çalışanlar: Yaklaşık 750.000 federal çalışan ücretsiz izne gönderilecek. Bazı “zorunlu” görevlerde çalışanlar maaş almadan işe devam edecek.

Ekonomi: Çalışanların günlük toplam 400 milyon dolarlık maaşı durabilir.

Ulaşım: Hava trafik kontrolörleri ve güvenlik personeli iş başında kalacak, fakat geçmişte olduğu gibi uçuşlarda aksamalar ve uzun güvenlik kuyrukları görülebilir.

Müzeler ve parklar: Smithsonian müzeleri ve Ulusal Hayvanat Bahçesi en az 6 Ekim’e kadar açık kalacak. Ulusal parkların durumu ise belirsiz.

Sosyal güvenlik: Emekliler, engelliler ve diğer hak sahipleri maaş almaya devam edecek. İşsizlik yardımları da eyalet bütçesi yettiği sürece ödenecek.

Sağlık: Medicare ve Medicaid ödemeleri devam edecek.

Gaziler: Kritik hizmetler (intihar önleme, barınma yardımı, yardımların ödenmesi, cenaze hizmetleri) sürecek. Ancak GI Bill hattı ve askerlerin sivil hayata geçişine yönelik bazı programlar askıya alınacak. Ulusal mezarlıklarda bakım işleri de kapanma bitene kadar yapılmayacak.