ABD ile Rusya nın atışması, “Rus ayısı” tanımı nereden geliyor?

ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’yı ekonomik sorunları ve Ukrayna savaşı nedeniyle “kâğıttan kaplan” şeklinde küçümseyen sözleri Moskova’da yankı buldu. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, Rusya’nın yüzyıllardır ayı sembolüyle anıldığını vurgulayarak “Rusya kesinlikle bir kaplan değildir. Rusya daha ziyade bir ayıya benzetilir. Kâğıttan ayı diye bir şey yoktur. Rusya gerçek bir ayıdır” açıklamasında bulundu. Açıklamanın ardından özellikle politikada Rusya için sıklıkla kullanılan bir ifade olarak “Rus ayısı” tanımının nereden geldiği de merak edildi. İşte o ünlü tanımın kökeni:

Rusya tarihi boyunca ülkeyi karikatürize etmek için kullanılan “Rus ayısı” tanımı SSCB döneminde ulusal değer olarak sahiplenildi. İNGİLİZLER BULDU

“Rus ayısı” tabiri, Rusların değil Batılıların kullandığı ifade olarak 16. yüzyıla kadar uzanıyor. İngiliz edebiyatında Shakespeare’in Macbeth oyununda geçen “rugged Russian bear” (Dayanıklı Rus ayısı) ifadesi bu sembolün erken örneklerinden birisi. 18. ve 19. yüzyıllarda özellikle İngiltere'de yayımlanan karikatürlerde Rusya, büyüklüğü ve sertliğiyle “ayı” olarak da resmedildi. Bu dönemde Avrupa haritalarında da Rusya’nın üzerine ayı figürleri işlenerek ülkenin vahşi doğa ve güçle özdeşleştirildiği görüldü.

DEVASA VE HANTAL

19. yüzyıl boyunca Batı basınında, Birinci Dünya Savaşı’nda ayıya benzetilen karikatürlerde Rusya savaşın devasa ama hantal gücü olarak sunuldu. Batılı karikatüristler için ayı imgesi kimi zaman saldırganlığı, kimi zaman ülkenin devasa yüzölçümünü kimi zaman da Rusya’daki iç sorunları temsil eden yaralı ve yorgun bir figür haline geldi. Rusya'nın ulusal sınırları da ayıya benzetildi.

Ülkenin sert imajını yumuşatmak için 1980 Moskova Olimpiyatları’nda “Mişa” adlı sevimli bir ayı maskotu kullanıldı. SSCB SAHİPLENDİ

20. yüzyılda Sovyetler Birliği, olumsuzluk atfedilen bu sembolü sahiplenerek tersine çevirdi. 1980 Moskova Olimpiyatları’nın maskotu “Mişa” adlı sevimli ayı, sert imajı yumuşatmayı hedefliyordu. Soğuk Savaş yıllarında ABD Başkanı Ronald Reagan’ın “Ormandaki Ayı” kampanya reklamında ayı, Sovyet tehdidinin simgesi yapıldı. SSCB’nin dağılmasından sonra ise Rusya’da ayı figürü yeniden öne çıktı; Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Birleşik Rusya Partisi ayıyı sembol edindi, eski Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in soyadı bile “ayı” kökünden geldiği için sembolik bir anlam kazandı. Bugün Rusya’nın birçok federal bölgesinin arma ve bayraklarında da kutup ve boz ayılar yer almaya devam ediyor. Ayı figürü günümüzde Ruslar için ulusal gururun temsillerinden birisi durumunda.

ULUSAL FİGÜR

Rusya’nın ayısı kadar bilindik başka ulusal semboller de tarih boyunca siyasetin ve kültürün parçası oldu. İngiltere aslanla özdeşleşirken bu monarşinin gücünü simgeliyordu. Fransa’nın horozu, Galya kökenli bir sembol olarak devrim ve milli uyanış dönemlerinde yükseldi. Çin’de ejderha binlerce yıllık imparatorluk geleneğinin ve göksel kudretin simgesi olarak kullanıldı. Amerika Birleşik Devletleri kartalla, özellikle “özgürlük” ve gökyüzüne hâkimiyet idealiyle anıldı. Hindistan’ın fil sembolü, bilgelik ve kalıcılığın ifadesi olurken, Japonya’nın turnası barış ve uzun ömürle özdeşleşti.

[email protected] 

Kaynak: Web Özel