Anlaşma çok yakın! Parthenon için son viraj

İngiltere’de, British Museum başkanlığında yürütülen görüşmeler, Parthenon mermerlerinin Yunanistan’a iadesi için yeni bir diplomatik zemin hazırlanmasına yönelik adımları hızlandırdı. Ortaya çıkan yeni çözüm önerisinde, mermerlerin mülkiyeti İngiliz yasalarının zorunlulukları çerçevesinde korunurken, eserlerin uzun vadede Atina’da sergilenmesi öngörülüyor. Müzenin uzun süreli “ödünç” teklifinin, 1963'te kabul edilen British Museum Yasası’nda bir değişiklik gerektirmemesi nedeniyle öne sürüldüğü belirtiliyor. Bu yasa, koleksiyon üzerindeki devir ve satışı yasaklayarak, kalıcı iade engeli oluşturuyor. Ancak 2022’de geçirilen yasa değişikliğiyle, müze eserlerinin kontrol dışı paylaşımına imkân tanıyan düzenlemeler yapılmış durumda.

Müzenin 20 kişilik mütevelli heyeti arasında, Hint asıllı Amerikalı Amazon yöneticisi Priyanka Wadhawan ve ekonomist prof. Abhijit Banerjee'nin yanı sıra Çinli ekonomist Weijian Shan ve Kolombiya asıllı Amerikalı hayırsever Alejandro Santo Domingo gibi farklı kültürel geçmişlere sahip kişiler de yer alıyor. 'ÖDÜNÇ' ÖNERİSİ

Söz konusu adımlar, Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer’ın da açık desteğiyle birlikte atılıyor. Starmer, müzelerle Yunan hükümeti arasında yapılacak olası anlaşmalara iktidarın müdahale etmeyeceğini belirtmişti. Bu açıklama, hem BM hem de UNESCO seviyesinde uzun süredir gündemde olan iade tartışmalarına da diplomatik bir açıdan rasyonel yaklaşım sunuyor.
Yunan tarafı ise mülkiyetin tam devriyle sonuçlanmayan bu “ödünç” çözümünü soğuk karşılayabilir.

KALICI İADE TALEBİ

İngiliz medyasında yer verilen haberlere göre Yunanistan, mermerlerin kalıcı iadesine yönelik imzasız sözlerle yetinmeyecek. Bununla birlikte, Yunanistan Cumhurbaşkanı Konstantinos Tassoulas’ın göreve gelmesiyle birlikte ülkede müzakerelerin ivme kazandığı ifade ediliyor. Tassoulas, Avukat Amal Clooney ile birlikte iade kampanyasını aktif şekilde destekleyen isimlerden. Yapılan anketler ise İngiliz halkının çoğunluğunun mermerlerin Atina’ya gönderilmesine sıcak baktığını gösteriyor. YouGov verileri, yüzde 53 oranında halkın iade talebini desteklediğini gösterirken, yalnızca yüzde 24'ü karşı çıkıyor. Bu durum da demokraside kamuoyu ile siyasi kararlar arasındaki hassas ilişkiyi ortaya koyuyor.

TARTIŞMALAR HIZLANDI

Ancak süreç henüz sonuçlanmış değil. Müze idarecileri arasında tartışmalar devam ediyor. Yeni British Museum mütevelli heyeti üyesi Dr. Tiffany Jenkins, eserlerin yerinde kalmasının uygun olduğunu savunuyor. Öte yandan, Baroness Debbonaire ve Lord Frost gibi isimler de iade politikasını, “Britanya’nın Avrupa medeniyetine tam aidiyetini sembolize eden diplomatik bir adım” olarak görüyor.

'UZUN SÜRELİ ÖDÜNÇ'

Sonuç olarak, Müze Müdürü George Osborne’un “uzun süreli ödünç” teklifi, hem İngiliz yasalarına aykırı olmadan hem de Yunan tarafının taleplerini bir ölçüde karşılayacak bir çözüm yolu sunuyor. Yakın dönemde Atina’da mermerlerin sergilenmesi  bir dönüm noktası olarak yorumlanıyor. Ancak nihai anlaşma için müze, hükümet ve kamuoyu desteğinin ortaklaşa sağlanması gerekiyor.

 Mermerlerin Atina'ya gönderildikten sonra İngiltere'ye geri dönmesinin pek olası olmadığı düşünülüyor. AKROPOLİS'TEN ÇALINDI

Parthenon veya Elgin Mermerleri, bir zamanlar Atina'da Akropolis'teki tapınağı süsleyen antik Yunan heykelleri olarak biliniyor. Mermerler 1801 ile 1815 yılları arasında, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki İngiliz Büyükelçisi Lord Elgin tarafından Yunanistan'dan çıkarılmışlardı. Lord Elgin, mermerleri almak için Osmanlı Devleti tarafından kendisine verilen izin olduğunu iddia etmiş ancak destekleyici bir belge bulunamamıştı. Heykeller 1816'da British Museum tarafından alıkonuldu. Ancak eserlerin mülkiyeti 1980'lerden beri tartışılıyor.
[email protected] 

Kaynak: Web Özel