Asla kuruntu değil! İşte manipülasyona maruz kaldığınızı gösteren işaretler Sözcü Gazetesi

Psikolog Dr. Deborah Murcia, gaslighting olarak bilinen duygusal istismarın “en sinsi ve yıkıcı biçimlerinden” biri olduğunu vurgulayarak, bu manipülasyon yöntemine karşı dikkatli olunması gerektiğini söyledi.

Murcia’ya göre, gaslighting (diğer adıyla “cezalandırıcı sessizlik”), uygulayıcısının kurbanın gerçeklik algısını sistematik olarak zayıflatarak kontrolü ele geçirmesini sağlıyor. 

Dr. Murcia, “Eğer birisi, size sevgisini ya da desteğini geri çekerek susuyor; ‘Hiçbir sorun yok’ diyerek sizi ikna etmeye çalışıyorsa, bu sizin hayal gücünüz değil, bilinçli bir manipülasyondur” diye belirtiyor.

Gaslight terimi, adını 1944 yapımı aynı adlı filmden alıyor. Filmde kocasının akıl sağlığını sorgulatan bir kadın kahramanın yaşadıkları, günümüzde bir kişinin başkasını psikolojik olarak istikrarsızlaştırmak için kullandığı yöntemleri tanımlarken hâlâ geçerliliğini koruyor.

Psikolojik istismarın tipik örneklerinden biri olarak kaydedilen gerçek bir yaşanmış hikâyede, Paula adlı kadının evliliğinin başında fark edemediği belirtiler şöyle ortaya çıkıyor: Eşyaların gizemli şekilde kaybolması, evde duyulan açıklanamayan sesler ve gaz lambalarının sebepsizce titremesi… Eşi Gregory ise bu olayları hayal ürünleri olarak nitelendirerek Paula’nın kendisinden şüphe duymasına yol açıyor. Gerçekte ise Gregory, mirasını devralma amacıyla Paula’yı duygusal olarak yıpratarak gizli mücevherlerini çalmayı planlıyor.

Uzmanlar, gaslight’a karşı savunmanın en etkili yolunun değişime uğrayan durumları not almak, güvenilir arkadaş ve aile üyelerine danışmak ve gerekirse profesyonel destek almak olduğunu söylüyor. Aşağıdaki uyarı işaretleri, maruz kalan kişinin durumu daha erken fark etmesine yardımcı olabiliyor:

Sürekli kendinden şüphe etme ve gerçekliği tekrar tekrar kontrol etme ihtiyacı

Nedensiz kaygı, kendini açıklama çabaları ve belirsizlik hissi

Sıklıkla özür dileme; gerçek suçu manipülatöre yükleme eğilimi

Olayları ya gizleme ya da küçümseme, “çok hassassın” ya da “her şeyi yanlış anlıyorsun” gibi yorumlara tepki gösterme

Dr. Murcia, “Hiçbir kurban bu durumu hak etmez ve suçlu değildir. Gaslighting, manipülatörün gücünü pekiştirdiği, mağdurun ise kendine güvenini yitirdiği bir tuzaktır” uyarısında bulundu.