Ayasofya i Kebir Camii yapay zekayla korunuyor

İstanbul'un fethinin ardından cami olarak kullanılan, 1934'te Bakanlar Kurulu kararıyla müzeye dönüştürülen, tam 86 yıl aradan sonra 10 Temmuz 2020'de Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yeniden cami olarak ibadete açılan Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'nde tarihi dokunun korunması ve güvenliğin sağlanması için teknoloji ve yapay zekanın da kullanıldığı çeşitli önlemler alınıyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğünce alınan önlemlerle yerli ve yabancı ziyaretçilerin daha rahat etmesi sağlanırken son teknolojiden de faydalanılan güvenlik önlemleri sayesinde camideki fiziki yapıların zarar görmesinin de önüne geçiliyor.

İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdür Yardımcısı Levent Çetin,Ayasofya'nın 5 yıl önce yeniden ibadete açıldığını hatırlatarak, yaklaşık 300 kişilik ekiple burada hizmet verdiklerini söyledi.

[Fotoğraf: AA]

Bu ekipte güvenlik ve temizlik personelinin yanı sıra ziyaretçilerin daha rahat edebilmeleri için koordinasyonu sağlayan görevlilerin yer aldığını, 15 Ocak 2020 itibariyle Ayasofya'da ziyaretçi yönetim planını uygulamaya başladıklarını ifade eden Çetin, "Buradaki mimari elemanlara, mozaiklere tarihi kıymetli eserlere zarar verilmeyecek şekilde fiziki güvenlik tedbirleri alınarak galeri katını misafirlerimizin ziyaretine açtık. Ziyaretçi yönetim planıyla, burada öncelikle ziyaret ve ibadet için gelen misafirlerimizin giriş ve çıkışlarını ayırmış olduk. Artık Ayasofya Camisi'nin girişinde uzun kuyruklar görmüyorsunuz" diye konuştu.

İbadet için artık çok daha rahat bir şekilde Ayasofya-i Kebir Camii'ne girilip çıkılabildiğine dikkati çeken Çetin, ziyaretçilerin mozaikleri ve diğer bölümleri de daha nitelikli gezebildiklerini vurguladı.

Çetin, 15 Ocak 2024'ten itibaren galeri katının ziyarete açılmasıyla camide 23 dilde sesli anlatım sistemi kurulduğunun altını çizerek, şöyle devam etti:

"Bu sesli sistemiyle bütün misafirlerimiz cep telefonlarının kulaklıklarıyla ya da dışarıdan edinebilecekleri herhangi bir kulaklık sistemiyle herhangi bir ücret ödemeden 23 farklı dile Ayasofya Camisi'nin içerisinde bulunan mozaikler ve Osmanlı döneminden eklenmiş olan kütüphanelerin hünkarı ve müezzin mahfili gibi yapısal elemanları, Ayasofya'nın tarihine yönelik bilgilendirmeleri dinleyebiliyorlar. Ziyaretçilerimiz çok daha nitelikli olarak bunları kendi ana dillerinde dinleyebiliyorken, ibadet eden misafirimiz de ibadet ortamı bozulmadan çok daha rahatlıkla ve nitelikli bir şekilde ibadetlerini yapabilir hale geldi."

Düzenlemeler için ziyaretçilerden olumlu dönüşler aldıklarını anlatan Çetin, yoğunlukların azalmasıyla caminin içerisindeki insan yükünün de rahatladığını kaydetti.

[Fotoğraf: AA]

Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi'nde yenilenen yüzlerce kamerayla yapay zeka destekli bir sisteme geçtiklerini aktaran Çetin, şunları ifade etti:

"Camimizde mevcut güvenlik sistemimizi revize ederek yapay zeka destekli bir güvenlik sistemine geçtik. Bu sistem bize birçok alanda uyarılar verebilen ve burada görev yapan personel arkadaşlarımıza işlerini kolaylaştırıp destek veren bir sistem. Hem kamera sayısının arttırılması hem de yapay zeka desteğiyle beraber sistem, cami içerisindeki olası bir güvenlik probleminin de önüne geçmiş oldu. Caminin içerisinde ziyarete kapalı olan kısımlara ziyaretçimizin herhangi giriş teşebbüsünde sistem otomatik olarak ilgili personelimizin ekranlarına böyle bir sıkıntının olduğunu bildiriyor. Haliyle de bizim cami içerisindeki aktif görev yapan personellerimizin müdahale hızını arttırıyoruz. Bu da yapının korunmasına yönelik çalışan personel arkadaşlarımıza ciddi anlamda bir destek olmuş durumda."

Camideki restorasyon çalışmalarının da sürdüğünü dile getiren Çetin, ilk etapta burada caminin bütüncül projeleriyle ilgili bir çalışmayı tamamladıklarına değindi.

Çetin, aynı zamanda caminin bir dijital ikizini çıkardıklarına işaret ederek, şunları kaydetti:

"Bununla beraber camimizin hemen bahçesi içerisinde bulunan türbeler, sıbyan mektebi ve muvakkithane yapımızın restorasyonlarını tamamladık. Bütüncül projelerden sonra Bilim Kurulumuzun da kararları neticesinde camimizde özellikle ana kubbe ve yan kubbelerdeki statik konularla ilgili müdahalelere kadar verildi. Bu kararlar neticesinde de kubbe ve yan kubbelerde çalışmalarımız başladı. II. Beyazıt minaremizle ilgili bir çalışmamız vardı, tamamlanmak üzere devam ediyor. Peyderpey restorasyon çalışmalarımız devam edecek."