Azerbaycan ın Karabağ da tam egemenlik sağlamasının üzerinden 2 yıl geçti

Azerbaycan ordusu, 19 Eylül 2023'te Karabağ'daki yasa dışı Ermeni silahlı güçlerin silahsızlandırılması, bölgeden çıkarılması, askeri altyapılarının etkisiz hale getirilmesi, sivillerin güvenliğinin sağlanması ve anayasal düzenin yeniden tesis edilmesi amacıyla antiterör operasyonu başlattı. Yaklaşık 24 saat süren operasyonda Ermeni güçlerinin mevzi ve ateş noktaları yüksek hassasiyetli silahlarla imha edildi. Operasyon, 20 Eylül'de başarıyla tamamlandı.

Operasyon sonucunda yasa dışı Ermeni silahlı güçler, silah bırakmak zorunda kaldı, Karabağ'da işgal rejimi kuran sözde Ermeni yönetimi kendini feshetti. İşgalci yapının bir zamanlar "başkent" olarak gördüğü Hankendi'nin yanı sıra Hocalı, Hocavend ve Ağdere şehirleri, Azerbaycan'ın kontrolüne geçti. Böylece ülkenin tamamında egemenlik ve anayasal düzen tam olarak sağlandı.

Azerbaycan yönetimi, Karabağ'daki Ermeni nüfusa entegrasyon çağrısında bulundu, bölgeye insani yardım sevkiyatları yapıldı. Hankendi ve çevresindeki elektrik hatları, Ermenistan'ın enerji sisteminden ayrılarak Azerbaycan'ın ağına bağlandı.

Azerbaycan'ın "ülkeye entegre olma ve vatandaşlık hakkını kabul ederek eşit haklardan yararlanma" teklifine rağmen bölgedeki Ermeni nüfusun büyük çoğunluğu Ermenistan'a göç etti.

Karabağ'daki sözde Ermeni yönetiminin eski "cumhurbaşkanları" Arkadi Gukasyan, Bako Saakyan ve Arayik Harutyunyan, "parlamento başkanı" Davit İşhanyan ve "devlet bakanı" Ruben Vardanyan'ın da aralarında bulunduğu 15 kişi Azerbaycan güvenlik güçlerince gözaltına alınarak Bakü'ye götürüldü.

Bu kişilerle ilgili yargı süreci devam ediyor.

Antiterör operasyonunda Azerbaycan ordusundan 204 asker şehit oldu.

Ermeni güçlerinden ise 310 kişi öldü, 614 kişi yaralandı. Operasyonda Ermeni güçlerine ait 8 tank, 22 top, 14 havan topu, 3 uçaksavar ve 9 askeri araç imha edildi, 1713 askeri araç ve silah ile 18 bin 600 tüfeğe el konuldu.

Operasyonun ardından yaşanan süreçte 2. Karabağ Savaşı'ndan sonra Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya liderlerinin imzaladığı üçlü bildiri gereği bölgede konuşlandırılan "Rus Barış Gücü" birlikleri aşamalı olarak bölgeden çekildi.

Görev süresinin 10 Kasım 2025'te dolması öngörülse de birliklerin çıkışı, Haziran 2024'te tamamlandı.

Yine 2. Karabağ Savaşı sonrasında ateşkesin kontrolü ve ihlallerin önlenmesi amacıyla Azerbaycan'ın Ağdam bölgesinde kurulan Türk-Rus Ortak Merkezi de görevini sona erdirdi.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü tamamen sağlamasının yıl dönümü olan 20 Eylül tarihini ülkenin "Egemenlik Günü" ilan etti.

Antiterör operasyonu sonrasında başlayan süreçte Azerbaycan ile Ermenistan arasında barış görüşmeleri yoğunlaştırıldı. İki ülke, mart ayında barış anlaşmasının metni üzerinde mutabakat sağlarken anlaşma metninde Karabağ Ermenilerine özel statü tanınmadı.

Taraflar, barış anlaşması metnini 8 Ağustos'ta ABD Başkanı Donald Trump'ın ev sahipliğinde Washington'da düzenlenen üçlü zirvede parafladı.