Bakan Uraloğlu: Hurda gemi teşvik programımız ile 14 milyon dolarlık teşvik sağladık

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, "Temiz Denizlerde Güvenli, Emniyetli ve Sürdürülebilir Denizcilik" temasıyla Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı'nda gerçekleştirilen 4. Türkiye Denizcilik Zirvesi'ne katıldı. Programda Uraloğlu'nun yanı sıra İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Taner Kıran, Denizcilik Genel Müdürü Ünal Baylan, kamu ve özel sektör temsilcileri yer aldı.

'TÜRKİYE'NİN LİMANLARINI KÜRESEL LOJİSTİK AĞLARIN MERKEZİ HALİNE GETİRECEK'

Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, "Açılışını Sayın Cumhurbaşkanımızın gerçekleştirdiği ve 80 ülkeden 38 Bakan, 17 Bakan Yardımcısı ve 30'dan fazla uluslararası kuruluşun üst düzey yöneticilerinin katıldığı bu forumda, 12 anlaşma ve mutabakat zaptı imzaladık, 19 ülkeyle de ikili görüşme yaptık. Forumun en çarpıcı sonuçlarından biri ise deniz taşımacılığına da yeni bir soluk getirecek. Somali, Gana, Moritanya, Kongo Cumhuriyeti, Cibuti, Liberya ve Gine ile kurulan Ortak Yönlendirme Komitesi oldu. Bu komite, Afrika limanlarını Türkiye üzerinden Kalkınma Yolu ve Orta Koridor'a bağlayarak, kıtanın diğer ülkelerine de açık bir iş birliği platformu oluşturacak. Bu adım, Türkiye'nin limanlarını küresel lojistik ağların merkezi haline getirirken, Afrika'nın denize kıyısı olmayan ülkelerinin ticaret kapasitesini de arttıracak. Ve buradan bir kez daha altını çizmek istiyorum ki bu forum küresel ticarette Türkiyesiz bir koridorun düşünülemeyeceğini bir kez daha kanıtlamış ve Türkiye'nin jeostratejik güven adası olarak liderliğini daha da pekiştirmiştir" dedi.

 'ÜLKEMİZDE DE DIŞ TİCARET TAŞIMALARININ YÜZDE 86'SI DENİZYOLUYLA GERÇEKLEŞTİRİLMEKTEDİR'

Uraloğlu, "Ülkemizde de dış ticaret taşımalarının yüzde 86'sı denizyoluyla gerçekleştirilmektedir. Bu rakamlar, denizciliğin uluslararası ticaretteki önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Deniz ticaretimiz, küresel ölçekteki rekabet gücünü 2024'te de kararlılıkla sürdürmüştür. Türk sahipli deniz ticaret filomuz, 2 bin 154 gemi ve 52,9 milyon dedveyt ton kapasitesiyle dünya sıralamasında 11'inci sıradadır. Limanlarımızda 531,7 milyon ton yük ve 13,5 milyon TEU konteyner elleçlenirken, Ambarlı, Kocaeli, Mersin ve Tekirdağ limanlarımız dünyanın en işlek 100 konteyner limanı arasında yer almıştır. 2025'in ilk 5 ayında yüzde 3'lük artışla 230 milyon ton yük ve 5,8 milyon TEU konteyner elleçledik. Yılsonunda ise 560 milyon ton yük ve 14 milyon TEU'nun üzerinde elleçleme bekliyoruz. Kruvaziyer turizminde büyük bir ivme yakaladık. 2024'te limanlarımıza uğrayan kruvaziyer gemi sayısı bin 195'e, yolcu sayısı yüzde 22,5 artışla 1,9 milyona ulaştı. 2025'in ilk 5 ayında ise yolcu sayısı yüzde 33 artarak 440 bine yükseldi. Bu yıl 2 milyon yolcuyu çok rahat aşacağımızı öngörüyoruz" diye konuştu.

'85 FAAL TERSANEYLE GEMİ SİPARİŞİNDE DÜNYADA 9'UNCU, TONAJDA 11'İNCİ SIRADAYIZ'

Bakan Uraloğlu, "Gemi inşa sanayimiz de 94 binden fazla kişiye istihdam sağlayarak küresel ölçekte güçlü bir konumdadır. 85 faal tersaneyle gemi siparişinde dünyada 9'uncu, tonajda 11'inci sıradayız. 2024'te 1,91 milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı gerçekleştirdik. 23 gemi geri dönüşüm tesisiyle dünyada 4'üncü, Avrupa'da lider konumdayız. 174 tekne imal ve çekek yeri, 38 yüzer havuz, 11 kuru havuzla sektörümüzü daha da güçlendirmek için durmaksızın çalışıyoruz. Hurda gemi teşvik programımız ile filomuzun yenilenmesini destekliyoruz. Bugüne kadar 14 milyon dolarlık teşvik sağladık ve teşvik miktarını artırmak için yeni düzenlemeler yapıyoruz. Hurda teşvikimiz dışında uzun süredir denizcilerimize vermiş olduğumuz diğer bir destek olan ÖTV'siz yakıt miktarı da toplam 7,2 milyon tona ulaştı. Bu süreçte toplamda 17,5 milyar liralık ÖTV tahsil etmeyerek önemli bir destek sağladık" ifadelerini kullandı.

'DENİZCİLİK OKULLARINDAN MEZUNLARIN İSTİHDAMINI ARTIRMAYI PLANLIYORUZ'

Uraloğlu,“Türk Boğazlarından uğraksız geçen gemilerden alınan geçiş ücretleri altın-frank değerini de dün itibarı ile güncelledik. Her Kabotaj Bayramı'nda bu güncellemeleri sürdüreceğiz. Doğu Akdeniz Gemi Trafik Hizmetleri Sistemi Projesi ile de KKTC'de gemi hareketlerini aktif olarak takip edeceğiz. HAVELSAN ile yürüttüğümüz projede kule inşaatları başladı, gemi trafik hizmetleri binası tamamlandı ve 2026'da projeyi hizmete alacağız. Marmara Denizi için de benzer bir projenin fizibilite çalışmalarına başladık. Bu projeler, Mavi Vatan'daki hakimiyetimizi güçlendirecek. Ve biliyorsunuz Mavi Vatan'ımız, Türkiye'nin egemenlik alanının ayrılmaz bir parçasıdır" diye konuştu.

'MAVİ VATAN'DAKİ TÜM HAKLARIMIZI KORUYACAĞIMIZIN ALTINI ÇİZDİK'

Bakan Uraloğlu, "Denizcilik Genel Müdürlüğümüz koordinesinde hazırlanan Deniz Mekansal Planı ile Mavi Vatan'daki tüm haklarımızı koruyacağımızın altını çizdik, bu planlamayı da ilgili uluslararası örgütlere ilettik. Denizlerimizdeki denetimi arttırdık.2024 yılında liman kontrol botlarımızla 14 bin 713 idari işlem gerçekleştirdik. 2024'te 1 bin 249, 2025'in ilk 6 ayında 500 Türk bayraklı gemiye ön sörvey yaptık. Ulusal seferdeki 451 gemiyi 2024'te, 283 gemiyi 2025'in ilk yarısında denetledik. Deniz emniyetinden ödün vermeden denetimlerimize de devam ediyoruz. Kurucu üyesi olduğumuz Akdeniz Memorandumunda (Med MoU) 2024'te yapılan 5 bin 997 denetimin yaklaşık yarısını da bakanlığımız uzmanları gerçekleştirdi. Liman devleti denetimi mevzuatımızı değiştirerek standart altı gemilerin limanlarımıza uğramasını engellemek için AB modeline uygun liman giriş yasaklaması uygulamasına geçiyoruz. Gemi acenteliği alanında da mevzuat çalışmalarımız son aşamada. Denizcilik okullarından mezunların istihdamını artırmayı ve acente hizmetlerinde şeffaflığı hedefliyoruz. Yakında bu düzenlemeyi hayata geçireceğiz" dedi.

'DENİZ İŞ KANUNU DEĞİŞİKLİK ÇALIŞMALARINA BAŞLADIK'

Bakan Uraloğlu "Denizcilik sektörünün en önemli yapı taşlarından biride kuşkusuz gemi insanlarımızdır. 8 bin 300'ü kadın olmak üzere toplam 141 bini aşkın aktif gemi insanımız uluslararası pazarda güçlü bir insan kaynağı sunuyor ve 104 akredite eğitim kurumumuzla nitelikli denizcilik personeli yetiştiriyoruz. Gemi İnsanları Bilgi Sistemi'ni güncelleyerek işlemleri hızlandırdık ve e-Devlet entegrasyonuyla belge gereksinimlerini azalttık. Ayrıca, Denizde Çalışma Sözleşmesi'ne (MLC) taraf olma çalışmalarını bu yıl tamamlayarak gemi insanlarımızın refahını artıracağız. Şu anda Gazi Meclisimizde, bu yıl bitmeden taraf olacağız ve denizcilikte bir eşiğe daha aşarak bu hususu da uzun zaman sonra gündemimizden çıkaracağız. Deniz iş kanunu değişiklik çalışmalarına da başladık" dedi.