Bakanlıktan yeni binalar için 15 yıl kararı: Ağır cezalar geliyor Sözcü Gazetesi

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce hazırlanan "Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği" ile "Dağıtım Tebliği" ve "Ceza Tebliğinde" değişiklikler Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, yeni yapılan bir bina 15 yıl içerisinde yıkılır, yapımı sırasında komşuya zarar verilir ya da 3 ay içinde inşaatına başlanmasa yapı denetim kıuruluşları ağır cezalar alacak

Değişiklikler kapsamında, yapı denetim kuruluşlarıyla ilgili yeni kararlar alındı. Buna göre, daha önce her yıl Üretici Fiyat Endeksi'ne (ÜFE) göre güncellenen teminat tutarları, 2026'dan itibaren TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) ve ÜFE ortalamasına göre belirlenecek.

500 METREKARE ALTINDAKİ BİNALARA DENETİM KOLAYLIĞI

Vatandaşın işlerinin kolaylaşması ve Yapı denetim hizmetinden faydalanmaları için inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan yapılarla yapı denetim hizmet sözleşmesi bedeline esas kalan inşaat alanı 500 metrekare kadar olan yapılar, Elektronik Dağıtım Sistemi dışında tutuldu.
Bakanlık, Elektronik Dağıtım Sistemi ile denetim hizmeti alamayanlar yapı sahiplerine, istedikleri denetim kuruluşlarıyla sözleşme imzalama imkanı sağlayacak.

Bunun yanı sıra 500 metrekareye kadar olan ve inşası tamamlanmış ancak yapı kullanım belgesi almakta zorluk çeken bina sahipleri de bu değişiklikle yapı denetim firmalarına daha kolay ulaşabilecek. 
Vatandaşlar belirleyeceği yapı denetim kuruluşlarıyla yüzde 1,75 ile yüzde 3,50 arasında hizmet bedeli oranıyla denetim hizmet sözleşmesi imzalanabilecek. Güçlendirme işlerinde ise denetim hizmet bedeli, binanın tamamı için hesaplanan bedelin en az yüzde 25'i oranında uygulanacak.

İNŞAATA 3 AYLIK SÜRE

Yayınlanan sözleşmede fesih gerekçelerinde de değişiklikler yapıldı. İnşaatın yapım süresi 6 aydan 3 aya düşürüldü. Böylelikle yapı denetim kuruluşları 3 ay içinde inşaatın başlatılmaması durumunda sözleşmeyi feshedebilecek.

Yapı denetim kuruluşlarının, kalıp ve donatı imalatını teslim alma, betona nezaret etme gibi mevzuatla verilen denetim görevlerini yerine getirmeme hallerinde de sözleşmenin feshedilebilmesinin önü açıldı.

Elektronik Dağıtıma İlişkin Tebliğ Değişikliği ile  45 ve üzerinde yapı denetim kuruluşuna sahip olan illerde iki alternatifli denetim kuruluşu ataması yapılabilecek.

Buna göre, elektronik sistemde vatandaşa önce bir yapı denetim firması önerilecek. Eğer vatandaş bu firmayla 3 iş günü içinde sözleşme yaparsa, başka bir firma önerilmeyecek. Ancak 3 gün içinde bir seçim yapılmazsa, sistem otomatik olarak ikinci bir firmayı atayacak. Bu kuruluşla, yapı denetim hizmet sözleşmesinin imzalanmasına dair süreç başlatılacak.
Yeni uygulama kapsamında 1 Şubat 2026'ya kadar illerdeki faal yapı denetim kuruluşu sayıları güncellenecek. Bu tarihe kadar uygulama, İstanbul, Ankara, Bursa, Konya, İzmir, Kocaeli, Antalya, Gaziantep, Mersin, Kayseri, Şanlıurfa, Diyarbakır, Tekirdağ, Adana, Samsun ve Muğla'da hayata geçirildi.

KOMŞU BİNAYA ZARAR VERMENLERE DE KÖTÜ HABER

Ceza Tebliğ Değişikliği ile ilgili kanunda yer alan "taşıyıcı sisteminde onarılamaz düzeyde yapısal bir hasar" ifadesi, "bu hasar nedeniyle yapının veya binanın yıkıldığının veya yıkılmasını gerektiren durumların anlaşılması gerektiği" olarak değiştirildi.
Bu değişiklikle yapı denetim kuruluşunca denetimi üstlenilen bir yapının, yapı kullanma izi belgesi aldıktan sonra 15 yıl içinde yıkılırsa yağı denetim firmasının faaliyetleri durdurulacak ve teminatına el konulacak.

Ayrıca, binanın inşatı sırasında çevreye ya da komşuya zarar verilmesi durumunda ise yine yapı denetim kuruluşunun izin belgesi iptal edilecek ve yine teminatına el konulacak.