Balistik füze nedir, nükleer, kimyasal, biyolojik başlık taşıyabilen balistik füze Türkiye de var mı? Sözcü Gazetesi

İran'dan İsrail'e balistik füze misillemesi geldi. Yüzlerce balistik füzenin fırlatıldığı belirtilirken, canlı yayında bazı füzelerin Tel Aviv’e isabet ettiği anların görüntüleri yayınlandı.

İsrail ordu radyosuna göre, İran’dan atılan füzeler İsrail’de yedi farklı noktaya isabet etti. İranlı üst düzey yetkililer, İsrail’in saldırılarına karşılık vermeye devam edeceklerini ifade etti. 

İsrail Ordu Sözcülüğü ise saldırılara ait görüntülerin ve füzelerin isabet ettiği noktaların internet ortamında paylaşılmaması konusunda kamuoyuna bir kez daha uyarıda bulundu.

Balistik füzeler, nükleer, kimyasal ve biyolojik savaş başlıkları taşıyabilen uzun menzilli güdümlü veya güdümsüz füzelerdir. Tek bir nükleer başlık taşıyabilecekleri gibi, birden fazla savaş başlığıyla farklı hedeflere saldırı düzenleyebilirler. Bu füzeler, aerodinamik olarak yönlendirilen seyir füzelerinden farklı bir kategoride değerlendirilir.

Tarihteki ilk kıtalararası balistik füze (ICBM) Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen R-7 olarak kabul edilir.

Balistik füze sistemleri arasında V-2, Scud, OTR-21 Toçka, 9K720 İskander, MGM-140 ATACMS, LORA, Ababil-100, Al-Samoud 2, Qaher-1/2M, Zolfaghar ve DF-12 gibi aktif olarak kullanılan füzeler bulunmaktadır.

Balistik füzeler, taşıdıkları savaş başlıkları ve menzil kapasitelerine göre farklı sınıflara ayrılır:

Taktik Balistik Füze: 150 ila 300 kilometre (93 ila 186 mil)

Tiyatro Balistik Füzesi: 300 ila 3.500 kilometre (190 ila 2.170 mil)

Kısa Menzilli Balistik Füze (KMBF): 300 ila 1.000 kilometre (190 ila 620 mil)

Orta Menzilli Balistik Füze (OMBF): 1.000 ila 3.500 kilometre (620 ila 2.170 mil)

Uzun Menzilli Balistik Füze (OMBF): 3.500 ila 5.500 kilometre (2.200 ila 3.400 mil)

Kıtalararası Balistik Füze (KABF - ICBM): 5.500 kilometreden (3.400 mil) fazla menzil

Denizaltından Fırlatılan Balistik Füze: Balistik füze denizaltılarından fırlatılan özel sistemler

Toplam 30 ülke operasyonel balistik füze sistemleri konuşlandırmış durumda. Bu alandaki teknolojik gelişmeler, ABD, Çin, İran ve Rusya gibi ülkeler tarafından yürütülen yaklaşık 100 balistik füze uçuş testiyle devam ediyor.

2010 yılında ABD ve Rusya, kıtalararası balistik füze (ICBM) envanterlerini yedi yıl içinde (2017’ye kadar) her biri 1.550 birime düşürmek için anlaşma imzaladı. Ancak balistik füze teknolojisi, küresel güç dengelerini etkileyen en kritik silah sistemlerinden biri olmaya devam ediyor.

Amerika Birleşik Devletleri, balistik füze teknolojisinde dünyada en gelişmiş ülke konumundadır. Kısa, orta ve kıtalararası menzilli füzeleri mevcuttur. “Minuteman” gibi kıtalararası füzeleri hem karadan hem de denizaltılardan fırlatılabilen sistemlerle desteklenmektedir.

Rusya, balistik füze kapasitesi açısından ABD’nin en büyük rakibidir. Kara, deniz ve hava platformlarından fırlatılabilen çok başlıklı ve hipersonik füze sistemlerine sahiptir. “Topol-M”, “Yars” ve “Avangard” gibi sistemler modern envanterinin temelini oluşturur.

Çin, özellikle son 10 yılda füze teknolojisini çok hızlı geliştirmiştir. Hem kısa menzilli hem de kıtalararası balistik füzeler üretmektedir. “DF-41” adlı füzesinin 14.000 kilometreye kadar ulaşabildiği düşünülüyor.

Fransa ve Birleşik Krallık, kara konuşlu balistik füze sistemlerini geçmişte bırakmışlardır, ancak her ikisi de denizaltılardan fırlatılabilen uzun menzilli balistik füzelere sahiptir. Bu sistemler stratejik caydırıcılık amacıyla kullanılır.

Hindistan, hem kısa hem de orta menzilli balistik füzeler geliştirmiştir. “Agni” serisi füzeleriyle uzun menzilli kapasiteye de ulaşmış durumdadır. Gelecekte kıtalararası menzile ulaşabilecek “Agni-VI” sistemleri üzerinde çalıştığı bilinmektedir.

Pakistan, Hindistan’a karşı denge kurmak amacıyla kısa ve orta menzilli balistik füze sistemlerine yatırım yapmıştır. Geliştirdiği “Shaheen” ve “Ghauri” serisi füzeler, bölgesel caydırıcılık gücünü oluşturur.

İsrail, balistik füze programını oldukça gizli tutmakla birlikte “Jericho” serisi füzeleriyle bölgesel menzil kabiliyetine sahiptir. Resmî açıklama yapılmasa da nükleer başlık taşıma kapasitesine sahip olduğu düşünülmektedir.

Kuzey Kore, özellikle 2017 sonrası yaptığı testlerle dikkat çekmiştir. Kısa menzilli KN-23 füzelerinden, Hwasong-17 gibi kıtalararası menzilli sistemlere kadar çeşitlilik içeren bir cephaneliğe sahiptir. Ancak teknolojik güvenilirlik hâlâ sorgulanmaktadır.

İran, bölgedeki en kapsamlı kısa ve orta menzilli balistik füze sistemlerine sahip ülkelerden biridir. Fateh-110, Zolfaghar, Shahab ve Sejjil gibi füzeleriyle yaklaşık 2.000 kilometre menzile kadar hedefleri vurabilecek kapasiteye ulaşmıştır.

Türkiye, kendi balistik füze altyapısını geliştirme aşamasındadır. Envanterinde J-600T Yıldırım ve BORA gibi kısa ve orta menzilli balistik füzeler yer almaktadır. BORA-II ve diğer projelerle menzil ve isabet kabiliyeti artırılmaktadır. Tayfun, Türkiye’nin geliştirdiği ikinci kısa menzilli balistik füze olarak dikkat çekiyor. J600T’nin ardından geliştirilen Tayfun, aynı zamanda Türkiye’nin en uzun menzilli füze sistemi olarak da biliniyor. 

Suudi Arabistan, Çin’den satın aldığı bazı orta menzilli balistik füzelere sahiptir. Kendi füze programını geliştirmeye çalışmakta, ancak teknolojik olarak henüz dışa bağımlıdır.

Güney Kore, Kuzey Kore tehdidine karşı balistik füze kapasitesini artırmıştır. “Hyunmoo” serisi füzelerle kısa ve orta menzilli hedeflere yönelik caydırıcılık sağlamaktadır.

Ukrayna, Sovyet mirası füze teknolojisine sahipti. Günümüzde ise kendi kısa menzilli sistemlerini geliştirme çabası içindedir.

Mısır ve bazı diğer Orta Doğu ülkeleri, geçmişte Sovyet veya Çin yapımı sistemleri almış ve belirli ölçüde balistik füze kapasitesine sahip olmuştur. Ancak bu ülkelerin modern sistemleri sınırlıdır.