Başkan Zeyrek’i öldüren altı hata

MANİSA Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in elektrik kaçağına kapılarak hayatını kaybetmesine dair soruşturmada bilirkişi raporu savcılığa ulaştı.
19 sayfalık raporda elektrik kaçağının nereden, ne şekilde ve neden meydana geldiğine dair detaylar yer aldı. Raporda ölümcül hatalar zinciri şöyle sıralandı:

HAVUZ SUYU MOTORA GELDİ

- Başkan Zeyrek’in kapıldığı elektrik kaçağı havuzun pompa ve diğer mekanizmaları için elektrik sağlayan tesisatın motorunda meydana geldi.

- Motor çok yıpranmış ve korozyon (aşınma, paslanma) ile tahrip olmuş haldeydi. Bu yüzden sık sık elektrik kaçırıyordu.

- Bu mekanizmadaki kaçak akım koruma sistemi de bundan dolayı devre dışı kaldı.

- Motordaki bu tahribatın sebebi ise standartlara uygun olmayan şekilde havuza çok yakın olmasına bağlanıyor.

- Bu yakınlıktan kaynaklanan nem ve su etkisinin motoru ve elektrik aksamını tahrip ettiği değerlendiriliyor.

KAÇAK AKIM RÖLESİ BİLE YOKTU

- Raporda dikkat çekilen bir diğer hayati nokta ise evdeki ana şalterde olması gereken ‘kaçak akım rölesi’ denilen tertibatın bulunmaması. Elektrik kaçağı durumlarında bu röle devreye giriyor ve sigortaları attırarak elektriğin kesilmesini sağlıyordu. Olay yerinde ve Zeyrek’in evinde inceleme yapan bilirkişilerin raporuna göre, evdeki tertibatta bulunması gereken 330 ve 30 amperlik bu röle yoktu. Bu rölenin kim tarafından niye kaldırıldığı henüz bilinmiyor. Havuz motorundaki elektrik kaçaklarından sık sık sigorta atmasına yol açtığı için kaldırılmış olma ihtimalinden de şüpheleniliyor. Savcılık bu konuyu da araştıracak.

ÇIPLAK AYAKLA 5 DAKİKA

- Raporu hazırlayan teknik bilirkişilere göre Başkan Ferdi Zeyrek, 68-80 volt arasındaki ‘dalgalı voltaj’ denilen kaçak akıma kapıldı. Bu akımın 50 voltun üzerindeki şiddeti ‘öldürücü’ olarak nitelendiriliyor. Uzmanlara göre 30 saniyesi bile öldürücü tahribatlar yapabilen bu akıma Başkan Zeyrek 5 dakika boyunca maruz kaldı. Akıma da çıplak ayakla merdivenlere bastığı sırada yakalandı. Ortamın ıslak ve nemli olması da kaçak akımın yayılmasını kolaylaştırdı.

4 BİN TL’LİK RÖLE OLSA KURTARIRDI

MANİSA Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in oturduğu siteye ait havuzun makine dairesinde elektrik akımına kapılarak hayatını kaybetmesi sonrası hazırlanan bilirkişi raporunda en kritik tespit kaçak akım rölesine yönelikti. Hürriyet’e konuşan Makine Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı, Akdeniz Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İbrahim Atmaca, “Kaçak akım rölesi sisteminin varlığı ve doğru çalışması hayati önem taşıyor” dedi.

Prof. Dr. Atmaca, “Kaçak akım rölesinin olduğu bir sistemde miliamper düzeyinde bile kaçak varsa elektrik akımı tamamen kesilir. Kaçak akım başlar başlamaz sisteme bağlı şalterler atar. Siz isteseniz de elektrik sistemini tekrar devreye sokamazsınız. Ta ki kaçak akım ortadan kalkıncaya kadar. Kaçak akıma neden olan sorun ortadan kalkınca sistem yeniden çalışmaya başlar. Üzülerek söylüyorum ki çok küçük maliyetli bir parçanın zamanında değiştirilmemesi bu facianın nedeni olmuş” diye konuştu.

Elektrik Mühendisleri Odası Antalya Şube Başkanı Şaban Tat ise kaçak akım rölesi maliyetinin çok küçük olduğunu vurgulayarak, “Ev ve havuz sistemlerinde kullanılan kaçak akım rölesinin maliyeti 2-4 bin TL arasında değişiyor. Farklı markalara ait kaçak akım röleleri var. İyi bir marka kullandığınızda rölenin ömrü yaklaşık 10 yıl” dedi.

HAVUZ VE SİTE GÖREVLİSİNE ADLİ KONTROL... ELEKTRİK KAÇAĞINI SÖYLEMEMİŞLER

Soruşturmada 20’den fazla kişinin ‘bilgi sahibi’ sıfatıyla ifadesine başvurulmuştu. Bilirkişi raporunun ardından da iki kişi gözaltına alındı. Bunlar daha önce de şüpheli sıfatıyla ifadeleri alınan sitenin bakım ve güvenlik görevlisi Ahmet Severcan ve havuza dair son bakımları yapan Yalçın Öztaş.  Site görevlisi Ahmet Severcan havuzun elektrik sistemindeki kaçağı Başkan Zeyrek’e bildirmemekten sorumlu tutuluyor. Elektrik mekanizmasında son müdahale, tamir ve tadilatları yapan Yalçın Öztaş da yine aynı şekilde sorumlu.

Savcılıktaki ifadelerinin ardından sulh ceza hâkimliğine sevk edilen Yalçın Öztaş ile sitedeki bakım ve güvenlik işleri ile uğraşan Ahmet Severcan, adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı

HAVUZU YAPANLAR DA SORGULANACAK

Zeyrek’in hayatını kaybettiği evin bulunduğu sitenin inşaatına 2018’de başlanmış, 2021’de taşınılmış. Havuz da 2021’de aktif hale gelmiş. Elektrik mekanizmasının havuzun bu kadar yakınına yapılmış olmasından dolayı projenin sorumlularının da ifadesinin alınması bekleniyor. Manisa Cumhuriyet Başsavcılığı bu konuda ve bilirkişi raporunda belirtilen detaylardaki sorumluların belirlenmesi için Manisa Emniyet Müdürlüğü’ne müzekkere yazdı. Bu süreçte yeni gözaltılar da olabilir. Soruşturmayı bir Cumhuriyet Başsavcıvekili ile iki Cumhuriyet savcısı yürütüyor.

AVUKATI: İHMALDEN KAYNAKLI KAZA ŞÜPHESİ

MANİSA Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in avukatı Necibe Karaoğlanlar Hasgör açıklama yaptı. Avukat Hasgör, “Manisa Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Ferdi Zeyrek’in ani ölümü sebebiyle tarifsiz bir acı içerisindeyiz. Sayın Ferdi Zeyrek, görevi süresince çeşitli tehditler aldığını kamuoyuyla paylaşmıştı. Ancak elim olayla ilgili ilk incelemelerde, vefata neden olan elektrik kaçağının tesisattaki malzeme ve montajın fen ve teknik kurallarına uygun olmamasından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Bu durum, yaşanan olayın kişi veya kişilerin ihmalinden kaynaklanan bir kaza olabileceği şüphesini doğurmaktadır” dedi. Avukat Hasgör, soruşturma sürecinde aksi yönde herhangi bir bulguya rastlanması halinde yeni gelişmelerin kamuoyuyla paylaşılacağını da belirtti.

7’DEN 70’E TAZİYE AKINI

MANİSA Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek için Cumhuriyet Meydanı’ndaki Fatih Sergi Salonu’nda 7’den 70’e binlerce Manisalı, ailesine ve CHP Genel Başkanı Özgür Özel’e başsağlığı dileklerini iletmeye devam etti. Taziyeye bastonu ile gelen 95 yaşındaki eski Manisa milletvekillerinden Faruk Saydam, Zeyrek’in eşi Nurcan Zeyrek’e başsağlığı dilerken, Özgür Özel’e de “Tüm Türkiye’ye, bu halka dostluğu, kardeşliği ve vefayı öğrettin, teşekkür ederim” dedi. Taziye için gelen vatandaşlara, Cumhuriyet Meydanı’nda yemek ve lokma hayrı yapıldı. Taziyeye katılan vatandaşlar, Zeyrek ailesine desteklerini ileterek, Başkan Zeyrek için dualar etti. Manisa’da binlerce kişinin katıldığı taziye ziyaretleri  yarın  son bulacak.

ÖZGÜR ÖZEL KABUL ETTİ

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu ile TÜRK-İş Genel Başkanı Ergün Atalay da aileye ve Özgür Özel’e taziye ziyaretinde bulundu. Hisarcıklıoğlu, TÜRK-İş Genel Başkanı Atalay, Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, Manisa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Yılmaz, Manisa Ticaret Borsası Başkanı Sadık Özkasap ile birlikte çok sayıda oda ve borsa başkanı Özgür Özel, merhum başkanın eşi Nurcan Zeyrek ve Özel’in eşi Didem Özel tarafından karşılandı. Programda Kuran’ı Kerim okundu.     

HAVUZDA GÖRÜNMEYEN TEHLİKE: KABLOLAR

TESİS Yöneticileri Konfederasyonu (TESKON) Genel Başkanı Yahya Sağır, Ferdi Zeyrek’in elektrik akımına kapılmasının ardından gündeme gelen havuzların güvenliklerine ilişkin, “Havuzun etrafına çit çekmek yetmez, asıl görünmeyen tehlike kablolardadır. Elektrik sistemleri yılda en az bir kez elektrik mühendisleri veya TSE belgeli teknisyenlerce kontrol edilmeli” dedi.

Sağır, hava sıcaklığının yükselmesiyle birlikte Türkiye genelindeki binlerce site, apartman ve villa tipi konutlarda kullanılan yüzme havuzlarında ciddi güvenlik risklerinin ortaya çıktığını söyledi.

Havuzların teknik altyapısının önemine dikkati çeken Sağır, “İçinde ciddi bir elektrik altyapısı bulunuyor. Aydınlatmalar, motor daireleri, sirkülasyon pompaları, ısıtıcılar ve otomasyon sistemleri elektrikle çalışır. Bu nedenle standart dışı, denetimsiz uygulamalar ölümle sonuçlanabilecek kadar tehlikeli olabilir” diye konuştu.

BAKIM SADECE TEMİZLİK DEĞİL

Sağır, denetimin önemine dikkat çekti: “Su kalitesi ve kimyasal denge oranları günlük test edilerek Sağlık Bakanlığı standartlarına uygun tutulmalı. Haftalık olarak filtreler temizlenmeli, pompa basınçları kontrol edilmeli. Havuz çevresinde kamera ve kaymaz zemin dışında, elektrik tehlikesine karşı uyarı levhaları da bulunmalı. Havuzun etrafına çit çekmek yetmez, asıl görünmeyen tehlike kablolardadır. Elektrik sistemleri yılda en az bir kez elektrik mühendisleri veya TSE belgeli teknisyenlerce kontrol edilmeli. Denetimsiz hiçbir yapı güvenli olamaz. Bakım sadece temizlik değildir.”

KAÇAK AKIM RÖLESİ BULUNMALI

Havuzlarda kaçak akım rölesi bulunması gerektiğini vurgulayan Sağır, bu rölelerin, insan hayatını tehdit eden elektrik kaçaklarını milisaniyeler içinde algıladığını ve sistemi devre dışı bıraktığını anlattı. Sağır, aydınlatma, pompa, otomasyon, ısıtma gibi farklı devreler için ayrı ayrı sigorta grupları kullanılması gerektiği bilgisini vererek, havuz etrafındaki tüm elektrikli sistemlerin güvenli şekilde topraklanmış olması ve olası yıldırım riski için yapının uygun paratoner sistemine bağlı bulunması gerektiğini vurguladı.