“Batı yapay sınırlar yarattı”, ABD yönetiminden Osmanlı övgüsü!

Donald Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili, ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldıran kararnameyi imzalaması sonrası düzenlenen basına kapalı toplantıda yaptığı açıklamada, İsrail’in modern sınırlarının “tamamen illüzyon” olduğunu savundu. Yetkili, Orta Doğu’daki sınırların gerçeklerden daha çok dönemin güç dengelerine göre çizildiğini belirtirken, bölgedeki ulus devletlerin sürdürülebilirliğine dair ciddi şüpheler olduğunu dile getirdi ve Osmanlı İmparatorluğu’nun çok uluslu yönetimini övgüyle andı. Yetkili Trump kabinesinde de bu fikrin kabul edildiğini ileri sürdü.

ABD hükümetinden üst düzey bir yetkili basına kapalı gerçekleşen toplantıda Orta Doğu’daki sınırların doğal olmadığını ifade etti. Sızan bilgilere göre yetkili Osmanlı Devleti yönetiminin bölgeye geçmişte istikrar kazandırdığını da dile getirdi. ÇÖZÜM GETİRMEDİ

ABD Kongresi’ne yakınlığıyla bilinen ve Kongre kulislerine yer veren The Hill yayın organının elde ettiği bilgilere göre ismi verilmeyen ABD’li üst düzey bir kabine üyesi Orta Doğu’daki problemlerin temelinde “sonradan çizilen sınırların” olduğunu ve doğal sınırların “Osmanlı Devleti döneminde var olduğunu” ileri sürdü. Adı verilmeyen yetkili, 1948, 1967 ve 1974’te İsrail’in savaşlarla elde ettiği sınır değişikliklerinin “asla kalıcı bir çözüm sağlamadığını” savunarak, “Önemli olan çizgi değil, o çizginin iki tarafındaki tarafların birbirine güvenip güvenmemesi” dedi.

OSMANLI'YA ATIF

ABD’li yetkili, İsrail ile Suriye arasında düşmanlıkların sona ermesi için 1979’daki İsrail-Mısır anlaşmasında olduğu gibi “Sina tipi” bir model önerdi ve “Sürekli neresi ulusal çizgi, neresi Mavi Hat, neresi Kırmızı Hat diye tartışmak yerine, nasıl yan yana yaşarız sorusunu konuşmamız gerekiyor” ifadelerini kullandı. Yetkili, Trump yönetiminin İsrail’in sınırlarını tanımlamak gibi bir niyeti olmadığını, önemli olanın savaşan taraflar arasında karşılıklı güven inşa etmek olduğunu vurguladı. Yetkili ayrıca Trump yönetiminde de Orta Doğu’nun doğal sınırlarının Osmanlı dönemindeki sınırlar olduğuna yönelik bir inanç olduğunun da altını çizdi.

ŞARA’YA GÜVENMİYOR

İsrail, 1967 Altı Gün Savaşı’nda işgal ettiği Suriye’ye ait Golan Tepeleri’nden çekilmeyeceğini defalarca açıklamış, Trump yönetimi de ilk Başkanlık döneminde İsrail’in Golan üzerindeki egemenliğini tanımıştı. Suriye’de Beşar Esad’ın devrilmesinden sonra İsrail, Golan’daki varlığını genişletirken, Suriye içinde de İran ve müttefik milislerin varlığını gerekçe göstererek saldırılar düzenledi. ABD’li yetkili, Suriye’de Esad’ın yerine geçen yeni Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara’ya da güvensizlik duyduklarını ifade etti. İsrail’in güvenlik gerekçesiyle Suriye içlerine kadar operasyon yaptığına dikkat çeken yetkili, bölgede güven sorununun çözülemeden çizilen sınırların uzun süreli barış getirmeyeceğini söyledi.

Üst düzey yetkilinin kapalı oturumda dile getirdiği “Trump hükümeti Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara’ya güvenmiyor” sözleri de dikkat çekti. BATININ OYUNU 

Yetkili, Orta Doğu’daki mevcut sınırların, I. Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanmasıyla imzalanan Sykes-Picot Anlaşması gibi Batılı planların eseri olduğunu belirterek, “Batı’nın çirkin eli yüzünden Orta Doğu, ulus devletlere bölündü; yapay sınırlara sahip bu ulus devletlerin çoğu istikrar sağlayamadı,” dedi. Osmanlı İmparatorluğu’nun ulus devlet anlayışından uzak merkezi yönetim modeliyle bölgede farklı etnik ve dini grupların yan yana yaşamasına olanak tanıdığını savunan yetkili, “Ulus devlet kavramının yüzlerce yıl boyunca geçerliliğini koruyan bir sistem olmadığını düşünüyorum. Osmanlı, merkezi bir idareye sahipti ama bölgeler bağımsız şekilde çalışabiliyordu,” değerlendirmesinde bulundu.

KONGRE ÜYELERİ TEDİRGİN

Kapalı basın toplantısında konuşan hükümetin üst düzey yetkilisi, ABD Başkanı Donald Trump’ın amacının bölgede çizgileri yeniden tanımlamak değil, düşmanlıkları sona erdirmek için diyalog zemini hazırlamak olduğunu belirterek, “Başkan, insanlara umut, refah ve barış getirmeye çalışıyor. Bunun yolu karşılıklı güven inşa etmekten geçiyor” ifadelerini kullandı. İsrail yanlısı bazı Kongre üyeleri, Donald Trump yönetiminin İsrail-Suriye sınırını tartışmaya açmasının, bölgede hassas dengeleri daha da karmaşık hale getirebileceği ve ABD’nin uzun süredir destek verdiği İsrail’in diplomatik pozisyonunu zayıflatabileceğini düşünüyorlar.

[email protected]

Kaynak: Web Özel