Beş milyonerin öldüğü faciayla ilgili akıllara durgunluk verecek iddia: Öldürmeyi planlamıştı Dört yıl önce adeta yalvarmış!

Takvimler 18 Haziran 2023 tarihini gösterirken, OceanGate CEO'su Stockton Rush, İngiliz milyarder Hamish Harding (58), Pakistanlı iş insanı Shahzada Dawood (48), oğlu Suleman Dawood (19) ile Fransız kâşif ve Titanic uzmanı Paul-Henri Nargeolet (77), çok heyecan verici bir yolculuğa çıktı.

OceanGate'in ürettiği Titan denizaltısına binen ekip, Titanic batığını kendi gözleriyle görebilmek için Atlas Okyanusu'nun kuzeyindeki karanlık sularda yavaş yavaş alçalmaya başladı.

Dalışın 105'inci dakikasında destek gemisi Polar Prince ile bağlantısı kopan Titan, radarlardan kayboldu.

Sonraki dört gün tüm dünya nefesini tutup Newfoundland'ın güneydoğusunda gerçekleşen uluslararası arama kurtarma çalışmalarını takip etti.

Titan'ın içindeki oksijen hızla azaldığından, ekipler zamanla yarışıyordu. Çalışmaları uzaktan izleyen bir kişi ise denizaltının infilak ettiğini ve hayatta kalan olmadığını üzülerek tahmin ediyordu. O kişi, Rush'ın yakın arkadaşlarından biri olan Karl Stanley'di.

Nitekim, 22 Haziran günü ABD Sahil Güvenlik birimlerinden yapılan açıklamada, Titan'ın Polar Prince'le bağının koptuğu noktada infilak ettiği ve denizaltıdaki herkesin hayatını kaybettiği bildirildi.

"EGOSU O KADAR BÜYÜKTÜ Kİ…"

Tüyler ürperten gerçek, Matthew Gavin Frank'in kaleme aldığı ve geçtiğimiz günlerde raflarla buluşan "Submersed: Wonder, Obsession and Murder in the World of Amateur Submarines" isimli kitap sayesinde ortaya çıktı.

Daily Mail'in haberine göre, ticari denizaltılar konusunda uzman olan Stanley, Frank'e Rush'ın dalışı organize etme amacının sadece Titanic'in batığını dolaşmak olmadığını, ünlü CEO'nun orada ölmek istediğini söyledi.

Multimilyoner mühendisin intihara meyilli olduğunu ve kendisini dünyanın en ünlü batığının hikâyesine dahil etmek için elinden geleni yaptığını belirten Stanley, "Rush'ın egosu o kadar büyüktü ki bu hikâyenin önemli bir karakteri olabilmek için ölmeye ve öldürmeye hazırdı. Titanic'in batığında ölmek istiyordu. Ne kadar dikkat çekici olursa o kadar iyi olacaktı. Sadece dört varlıklı insanı katledip bu esnada milyon dolar kazanmakla kalmadı. O beş kişinin her biri Titanic mitolojisinin bir parçası haline geldi" ifadelerini kullandı.

Stanley ile Frank arasındaki bu diyalog, Titan denizaltısının Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde beş kişiye mezar olmasından 12 gün sonra yaşandı. Frank'e WhatsApp üzerinden bir mesaj gönderen Stanley, Rush'ın denizaltının başına tam olarak böyle bir felaket geleceğini bilerek yola çıktığını yazdı.

Rush'ın Titan denizaltısının Titanic'e indikten sonra geri dönememesini önceden planladığını bu sayede tarih kitaplarına geçmeyi hedeflediğini öne süren Stanley, "Rush iyi bir mühendisti. Dikkat çekici bir biçimde ölme konusunda yeni bir standart belirledi" ifadelerini kullandı.

"MİLYARDERLER İÇİN BİR FARE KAPANI"

Stanley'nin aktardığına göre, Rush'ın denizaltıyı Titan olarak adlandırması bile manidardı. Rush, bu ismi seçerken, yazar Morgan Robertson'ın 1898'de yayımlanan uzun hikâyesi 'Futility'den (Beyhudelik) ilham almıştı. 'Futility', Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde bir buzdağına çarpıp batan bir gemiyi anlatıyordu. Titanic felaketinden 14 yıl önce yayımlanan bu hikâyenin gerçek olaylarla benzerliği, sonradan çok ses getirmişti.

Stanley, Titanic'in folklorunun bir parçası olmak isteyen Rush'ın sadece kendi hayatını sonlandırmaktan daha çarpıcı bir yol aradığını bu nedenle "cinayet silahı olarak bile bile 'beyhude' bir araç inşa ettiğini ve bu araca Titanic'i hatırlatan bir isim seçtiğini" vurguladı. Stanley, Rush'ın Titan denizaltını "milyarderler için bir fare kapanı" olarak tasarladığını sözlerine ekledi.

Rush'ın intihar projesinin bir parçası olarak denizaltıdakileri öldürmek istediğine gerçekten inanıp inanılmadığı da sorulan Stanley, hiç tereddüt etmeden, "Bunun olduğunu biliyorum" dedi.

HER ŞEYİ DÖRT YIL ÖNCE GÖRÜP SÖYLEMİŞ

Titan felaketinden dört yıl önce Stanley, Rush'ın denizaltılarından birinin Bahamalarda gerçekleştirilen test dalışına katılmıştı. Stanley ve Rush'ın yanı sıra iki kişi daha Titanic'in de bulunduğu 3.800 metre derinliğe dalmıştı.

Bu dalıştan bir gün sonra Rush'a bir e-posta gönderen Stanley, önemli gördüğü güvenlik sorunlarıyla ilgili önemli uyarılarda bulundu.

Özellikle saatler süren iniş boyunca her 3-4 dakikada bir duyulan silah patlaması benzeri seslere dikkat çeken Stanley, denizaltının suyun basıncı altında ezilmesinden kaynaklandığından endişelendiğini belirtti ve şu ifadeleri kullandı:

"Dün duyduğumuz sesler sorunlu bir bölgenin yoğun baskılar altında ezilmesine/hasara uğramasına benziyordu. Seslerin yoğunluğuna ve sürekli devam etmesine bakılırsa, gövdede bir yerin kırıldığını ya da süngerleştiğini söyleyebiliriz."

Stanley, Rush'tan bu sorun araştırılana dek özellikle ödeme yapan yolcuların katılacağı dalışları ertelemesini de rica ederek, "Bence bu sene Titanic dalışları konusunda ilerlememelisin. Bunu yapman egonun insanların yapılamaz dediği şeyi yapma isteğine ve kendi yaratımının baskılarına boyun eğmek olur" diye yazdı.

UYARILARI ADETA YOK SAYMIŞ

Rush ise Stanley'e oldukça sert bir yanıt vererek, fikirlerini kendine saklamasını, dalışa davet edilmesinin sebebinin Titan'ın tasarımı ya da güvenliği konusunda geri bildirim vermek olmadığını vurguladı.

Rush, "Tecrübene ve birçok konudaki tavsiyelerine değer veriyorum ama karbon fiber basınçlı gövdeler konusunda değil. Umarım tamamen bilgi sahibi olmadığın konularda fikirlerini dile getirmeden önce iki kez düşünürsün" ifadelerini kullandı.

Ancak geri adım atmayı reddeden Stanley, Rush'a yaşanacak felaketin boyutlarını anlatan bir e-posta daha gönderdi. Arkadaşına en kötü senaryoyu göz önünde bulundurması için adeta yalvaran Stanley'nin endişeleri dört yıl sonra tüm dünyanın gözleri önünde gerçek oldu.

Yaşanan faciayı, "Karbon fiber tüp iflas etmişti" sözleriyle özetleyen Stanley, "Stockton, çok sayıda insanı Titanic batığına indirmeye takmıştı ve diğer tüm kararlar ikincil önemdeydi. Bir malzeme olarak karbon fibere olması gerekenden fazla güveniyordu. Yatırımcılardan gelen mali baskılar da vardı. Bu facia Titanic'e düzenlenen 14'üncü dalıştı. Ben Stockton'a dalışları ticarileştirmeden önce en az 50 dalış yapmasını tavsiye etmiştim. Beni dinlemeliydi" ifadelerini kullandı.

"TÜM AMACI PARA KAZANMAKTI"

Kazanın ardından OceanGate'teki meslektaşları Rush'ın keşif merakını öven açıklamalar yaptı. Ancak kısa süre sonra Rush'ın denizaltının güvenli olmadığına dair uyarılara kulak tıkadığı ve yaşanan felaketin öngörülebilir olduğu ortaya çıktı.

Örneğin OceanGate'in eski yöneticilerinden David Lochridge, Seattle Bölge Mahkemesi'ne sunduğu bir dilekçede, Rush'ı Titan'ın güvenliği konusunda uyardığı için 2018'de işinden kovulduğunu belirtti. Lochridge daha sonra yapılan soruşturmada verdiği ifadede, "Şirketin tüm amacı para kazanmaktı. Bilime çok az alan ayrılmıştı" ifadelerini kullandı.

Geçen yıl yapılan soruşturmada Stanley de ifade verdi. Stanley, Rush'ın ne yaptığının farkında olduğunu ve riskli girişiminin sonunun ölümle bitmesini problem etmediğini belirterek, "Nihayetinde böyle bir şey olacağını ve sorumlu tutulmayacağını biliyordu. Ancak amacı tüm ünlü akrabalarından daha ünlü olmaktı" dedi.

Stockton Rush, ABD Bağımsızlık Bildirgesini imzalayan Richard Stockton ve Benjamin Rush'ın torunu olduğunu iddia ediyordu. Rush ayrıca Titanic't hayatını kaybeden Isidor ve Ida Straus'la da evlilik yoluyla akrabaydı.

Stockton Rush uzay girişimleri başarısız olunca gözünü okyanuslara dikmiş ve 'Denizlerin Elon Musk'ı olmak için yola çıkmıştı. Princeton Üniversitesi mezunu bir uzay ve havacılık mühendisi ve pilot olan Rush OceanGate Expeditions şirketini 2009 yılında kurdu. Şirket 2021 yılında Titanic turlarına başladı. Tura katılanlar 1912'de ilk yolculuğunda okyanusun dibini boylayan geminin batığını ziyaret edebilmek için kişi başı 250.000 dolar ödeme yapıyordu. Felaketin ardından OceanGate tüm operasyonlarını durdurdu.