Bilim insanları uyardı: Dünya bir anda buzul çağına dönebilir

Bilim insanlarının geleneksel görüşüne göre, Dünya’nın iklimi yavaş ama güvenilir bir şekilde işleyen doğal bir kaya erozyonu sistemi sayesinde kontrol altında tutuluyor.

Bu sistemde yağmur, havadaki karbondioksiti (CO₂) yakalıyor, özellikle granit gibi silikatlı kayalarla etkileşime girerek onları yavaşça çözüyor. Bu şekilde kayalardan çözünen kalsiyum ve yakalanan CO₂ okyanusa ulaştığında birleşiyor ve deniz kabukları ile kireçtaşı resiflerini oluşturuyor. Karbon bu yolla yüz milyonlarca yıl boyunca deniz tabanında hapsoluyor.

Çalışmanın ortak yazarlarından Kaliforniya Üniversitesi Riverside’dan jeolog Andy Ridgwell, “Gezegen ısındıkça kayalar daha hızlı aşınıyor ve daha fazla CO₂ emiyor, bu da gezegeni tekrar soğutuyor,” dedi.

Ancak jeolojik kanıtlar, Dünya’da yaşamdan önce yaşanan Buz Çağlarının aşırı olduğunu, tüm yüzeyin kar ve buzla kaplandığını gösteriyor. Araştırmacılara göre, bu da yalnızca kademeli bir sıcaklık düzenlemesinin tam çözüm olamayacağını ortaya koyuyor.

Eksik parça, aynı zamanda okyanusta karbonun gömülmesini de içeriyor. Atmosferdeki CO₂ arttıkça ve gezegen ısındıkça daha fazla besin denize ulaşıyor. Bu besinler, fotosentez sırasında karbondioksiti emen planktonların büyümesini teşvik ediyor. Plankton öldüğünde deniz tabanına çöküyor ve karbonu beraberinde götürüyor.

Ancak daha sıcak bir dünyada artan alg faaliyetleri, okyanusların oksijen kaybetmesine neden oluyor. Bu da fosforun gömülmek yerine yeniden geri dönmesine yol açıyor. Böylece bir geri besleme döngüsü oluşuyor: Suda daha fazla besin → daha çok plankton → planktonların parçalanmasıyla daha az oksijen → daha fazla besinin geri dönmesi. Aynı anda çok büyük miktarlarda karbon gömülüyor ve Dünya soğuyor.

Bu sistem iklimi yumuşak bir şekilde dengede tutmuyor; aksine aşırıya kaçıyor ve Dünya’yı başlangıçtaki sıcaklığının çok altına indiriyor. Çalışmadaki bilgisayar modeline göre, bu süreç yeni bir Buz Çağı’nı tetikleyebilir.