Bill Gates Vakfı ndan obezite ilaçlarına erişim hamlesi Sözcü Gazetesi

Küresel sağlık kuruluşları, hızla artan obeziteyle mücadelede yeni bir adım atıyor. Bill Gates’in kurduğu Gates Vakfı ile Pan Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO), yüksek gelirli ülkelerde yaygın olarak kullanılan ancak yüksek maliyetleri nedeniyle düşük gelirli bölgelerde ulaşılamayan kilo verme ilaçlarını daha uygun fiyatlarla erişilebilir kılmak için stratejiler geliştiriyor.

DÜŞÜK GELİRLİ ÜLKELERDE OBEZİTE YÜKÜ ARTIYOR

Yaklaşık 1 milyar obez bireyin yüzde 70’i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşıyor. Bu ülkeler, obezitenin yol açtığı diyabet ve kalp hastalığı gibi sağlık sorunlarının maliyetini karşılamakta zorlanıyor. Bill Gates, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Eğer bir ilaç zengin ülkelerde işe yarıyorsa, biz onu dünyanın her yerinde süper ucuz hale getirmenin yollarını ararız” dedi.

Gates Vakfı, daha önce de Hintli ilaç üreticisi Hetero ile birlikte düşük gelirli ülkelerde yılda 40 dolara satılacak yeni bir HIV önleme ilacının üretimine destek vermişti.

PATENTLER SONA ERİYOR, JENERİKLER YOLDA

2025 itibarıyla Novo Nordisk’in “Wegovy” adlı ilacında kullanılan semaglutid maddesinin patent koruması, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde sona erecek. Bu durum, jenerik ilaç üreticilerinin düşük maliyetli versiyonlar geliştirmesinin önünü açıyor.
Ancak bu ilaçlar hâlâ yüksek gelirli ülkelerde ayda yüzlerce dolara satılıyor. Gates Vakfı, düşük gelirli ülkelerde erişimi artırmak için klinik deneyleri desteklemeyi de değerlendiriyor.

PAHO'DAN ORTAK SATIN ALMA PLANI

PAHO ise, 35 üye ülkesinin yararlandığı ve toplu ilaç alımı yoluyla fiyatları düşüren “ilaç fonunu” obezite ilaçları için devreye sokmayı planlıyor.
PAHO Direktörü Dr. Jarbas Barbosa, Reuters’a yaptığı açıklamada, “İlk görüşmeleri başlattık. Novo Nordisk, Eli Lilly ve jenerik üreticilerle yakında temas kuracağız” dedi.

Barbosa ayrıca, bu mekanizmanın hem fiyatları düşürebileceğini hem de üreticilerin tek tek ülke başvurularına gerek kalmadan düzenleyici süreçleri hızlandırmasına yardımcı olabileceğini belirtti.

OBEZİTEYLE MÜCADELEDE YENİ DÖNEM

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bu yıl yayımladığı taslak rehberde obezite tedavisinde kilo verme ilaçlarının kullanılmasını önerdi ancak ilaçların yüksek maliyetlerini ve sınırlı erişilebilirliğini eleştirdi.
DSÖ’ye göre, aşırı kilo ve obezitenin küresel ekonomik maliyeti 2030’a kadar 3 trilyon dolara ulaşabilir.