Bisiklet severler ve STK lardan çağrı: Artık Yeter! Son dakika haberleri

İki tekerli araçların trafikte var olma mücadelesi ocaklara ateş düşüren kazalarla yaşam savaşına dönüşmüş durumda. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nda ve yönetmeliğinde yer alan bisiklet maddelerine göre "motorsuz taşıt" olarak kabul edilen bisiklet, trafikte ise kanundaki yerini bir türlü bulamıyor.

7 YILDA 806 BİSİKLETLİYİ KAYBETTİK Fotoğraf: İHA

Sürücülerin büyük çoğunluğu için trafikte "görünmez" olan bisikletliler, art arda yaşanan ölümlü kazalar nedeniyle trafiğe çıkarkan korku içinde pedal çeviriyor. Kazalarda yaşanan artış bisiklet kullanan vatandaşları can güvenliği korkusunu haklı çıkarıyor. Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Başkanlığı'nın verilerine göre de bisikletli kaza oranında ülke genelinde artış görülüyor. Öyle ki 2018-2024 yılları arasında meydana gelen kazalarda 53 bin 998 bisikletli yaralanırken, 806 bisikletli ise hayatını kaybetti.

4 GÜNDE 4 CAN TRAFİĞE KURBAN GİTTİ

Ocaklara ateş düşüren kazalar bu yılda devam etti. 27 Ağustos-30 Ağustos tarihlerindeki 4 günde biri çocuk 4 can daha trafikte kurbanı oldu.

Barış Topçu ve Berkan Kobal (sağda)

Ankara'da 27 Ağustos Çarşamba günü Malazgirt Bulvarı'nda meydana gelen kazada, arkadaşları ile bisiklet antrenmanı yapan triatlet Berkan Kobal (52), bir aracın arkadan çarpması sonucu hayatını kaybetti.

Çorum'da Edanur Yılmaz'ın hayatını kaybettiği kaza (Fotoğraf: İHA)

Çorum'un Buharevler Mahallesi'nde 29 Ağustos Cuma günü yolun karşısına geçmek isterken TIR'ın altında kalan Edanur Yılmaz (12), kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi. Bir gün sonra da 2 bisikletli daha yaşama veda etti.

İstanbul'daki kazada hayatını kaybeden Metin Ekici (Fotoğraf: DHA)

İstanbul'un Bağcılar ilçesinde cadde üzerinde bisikletiyle seyir halinde olan profesyonel sporcu Metin Ekici (26), motosiklet ile çarpıştı. Yola savrularak ağır yaralanan Ekici, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti.

Gizem Yeniay'ın hayatını kaybettiği kaza (Fotoğraf: İHA)

Samsun'da ise bir otomobil ile motorlu bisiklet çarpıştı. Kazada motorlu bisiklet sürücüsü Efe Can Eşici ile yanında bulunan Gizem Yeniay (27) yaralandı. Ağır yaralanan Gizem Yeniay, hastanede yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

BİSİKLET SEVERLER VE STK'LAR NE DEDİ?

İki teker araçların trafikteki yerini ve yaşanan can kayıplarının son bulması için alınması gereken önlem ve önerilere ilişkin bisiklet kullanıcıları ve bisikletli sivil toplum kuruluşları yetkilileri ile konuştum. İlk olarak Ankara'daki acı kazaya şahit olan triatlet Barış Topçu'ya kulak verelim.

"KAZA DEĞİL CİNAYET"

"Kaza değil cinayet. Berkan Kobal trafik terörüne kurban gitti" diyen Barış Topçu, olay gününü şöyle anlattı: "27 Ağustos 2025 sabahı, saat 06.15'te Ankara'da yaşanan olay, sıradan bir trafik kazası değildir. Kadim dostumuz, sporcumuz, can yoldaşımız Berkan Kobal, ülkemizde yıllardır çözülemeyen denetimsizlik, eğitimsizlik ve cezasızlık zincirinin bir kurbanı olmuştur. Şehir içinde çok yüksek hızla araç kullanan, toplumsal sorumluluk bilincinden yoksun bir sürücü, tüm kurallara harfiyen uyan iki bisikletliyi hedef aldı. Bizler: Karayolları Trafik Kanunu Madde 46 gereği en sağ şeritteydik. Madde 66 gereği, bisiklet yolu olmayan yolda sürüşümüz yasaldı.Madde 66/a gereği, ikiden fazla yan yana değildik.

YARIN BAŞKASI AYNI TEHLİKE İLE KARŞI KARŞIYADIR Berkan Kobal ve Barış Topçu (sağda)

Kasklarımız, eldivenlerimiz, reflektörlerimiz kurallara tam uyum içindeydik. Buna rağmen, kontrolsüz sürücünün yüksek hızla çarpması sonucu dostum Berkan Kobal yaşamını yitirdi. Bu olay bir 'kaza' değildir. Bu, eğitimsizliğin, sorumsuzluğun ve yıllardır işlemeyen ceza sisteminin doğrudan sonucudur. Bugün Berkan'ı kaybettik; yarın başka bir sporcu, yürüyen bir vatandaş ya da bir çocuk aynı tehlikeyle karşı karşıyadır.

HİÇBİR VATANDAŞ BU KORKU İLE YAŞAMAK ZORUNDA DEĞİLDİR

Trafikte can korkusuyla yaşamak istemediklerini kaydeden Barış Topçu, sözlerini şöyle tamamladı: "Bizler şunu açıkça ilan ediyoruz: Hiçbir sürücünün dikkatsizliği, sorumsuzluğu, yüksek hızı öldürmeyi haklı çıkaramaz. Hiçbir vatandaş, yolun kenarında ya da ortasında, 'her an bir araç gelip bana çarpabilir' korkusuyla yaşamak zorunda değildir. Trafikte can güvenliği, devletin, yerel yönetimlerin ve toplumun ortak sorumluluğudur. Berkan Kobal'ın ölümü, sadece bir bireyin kaybı değil; ülkemizdeki denetimsizlik ve cezasızlık düzeninin yarattığı toplumsal bir yaradır.

ARTIK YETER! ADIM ATILMASI ERTELENEMEZ Barış Topçu (solda) ve Berkan Kobal (ortada)

Artık yeter! Etkin denetim, caydırıcı cezalar ve toplumsal trafik bilinci bir lüks değil, yaşamsal bir zorunluluktur. Sporcularımızı, çocuklarımızı, vatandaşlarımızı korumak için adım atılması ertelenemez. Berkan Kobal'ın anısı önünde saygıyla eğiliyor, bu olayın cezasız kalmaması için tüm yetkilileri göreve çağırıyorum."

TÜBİDEF'TEN BİSİKLETLİLERİN CAN GÜVENLİĞİ İÇİN ÇAĞRI Murat Yumrutaş

Tüm Bisiklet Dernekleri Federasyonu (TÜBİDEF) Kurucu ve Yönetim Kurulu Başkanı Murat Yumrutaş, son günlerde herkesi derinden üzen kazalar yaşandığını vurgulayarak şunları söyledi:

"Bisikletli arkadaşlarımız, trafik yasalarına göre sağ şeridi kullanma hakkına sahip olmalarına rağmen, kendi can güvenlikleri için çoğu zaman emniyet şeridini tercih ediyor. Buna rağmen, arkadan hızla gelen araçların dikkatsizliği ya da umursamazlığı yüzünden ağır yaralanıyor ya da hayatlarını kaybediyorlar.

Artık yeter! Her bir kayıp, sadece bir bisikletçinin değil, bir ailenin, bir toplumun yüreğine düşen ateştir. Bisiklet, yalnızca bir spor değil, sağlıklı yaşamın, çevre dostu ulaşımın ve özgürlüğün simgesidir. Ancak ülkemizde bisikletliye yol vermek, bisikletliyi korumak hâlâ bilinçten uzak bir davranış gibi görülüyor."

Murat Yumrutaş

"Bizler, bisiklet camiası olarak bu ölümlerin kader olmadığını biliyoruz" diyen Murat Yumrutaş, çözüm önerilerine ilişkin şöyle konuştu: "Yol kenarlarına bisikletlilerin güvenle kullanabileceği şeritler yapılmalı. Emniyet şeridi, motorlu araçların değil, bisikletlilerin güvenlik alanı olmalı. Trafikte 'bisikletliye saygı' kültürü yaygınlaştırılmalı, eğitim ve kampanyalar düzenlenmeli. Ağır vasıta ve hızlı araç sürücülerine yönelik özel farkındalık eğitimleri verilmeli. Mevzuatta bisikletlilerin korunmasına dair caydırıcı cezalar artırılmalı. Bu açıklamayı bir sitem değil, aynı zamanda bir çağrı olarak görüyoruz. Arkadaşlarımızı kaybetmek istemiyoruz. Yaşamak, özgürce pedal çevirmek istiyoruz. Değerli bisiklet dostlarımız birlikte sesimizi yükseltelim, birlikte çözüm arayalım. Çünkü bir bisikletçi daha eksilmesin!"

"TRAFİKTE BİZ DE VARIZ"

Ankara Kent Konseyi Bisiklet Meclisi Başkanı Murat Görücü de bisikletlilerin trafikte fark edilmesi ve güvenliğinin sağlanması hakkında önemli açıklamalarda bulundu. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili yönetmeliklerde bisiklete dair çeşitli hükümler bulunduğunu hatırlatan Murat Görücü, "Dolayısıyla karayollarında ulaşım, spor, sağlık, doğayı ve çevreyi koruma amaçlı olarak bisiklet kullananlar yasal olarak vardır. Bisikletlilerin ifadesiyle, 'Trafikte biz de varız'" dedi.

ÖLÜM HABERLERİ TOPLUMUMUZU DERİNDEN ÜZMEKTEDİR

Eskiden sadece bir karne hediyesi olarak düşünülen bisikletin, bugün hayatın önemli bir parçası haline geldiğini vurgulayan Murat Görücü, şöyle konuştu: "Öğrenciler okullarına, çalışanlar işlerine, sporcular ise antrenmanlarına bisikletle gidip gelmektedir. Ancak, son dönemde yaşanan çok sayıda kaza ve ölüm haberi toplumumuzu derinden üzmektedir. Ankara'da yaşanan son çarpışmada olduğu gibi, trafik kurallarına uygun hareket eden bisikletlilerin dahi hayatını kaybetmesi, 'trafikte kaybedilen bir can bile fazladır' gerçeğini bir kez daha göstermektedir.

TRAFİK SORUNUNA ÇÖZÜM OLAN BİR ULAŞIM ARACI Murat Görücü

Resmi istatistiklere göre, geçen yıllarda her yıl 100-125 ölüm, 7 bin 700-8 bin 183 yaralanma yaşanmıştır. Hayatını kaybedenlerin aileleri hak arama mücadelesi vermekte, yaralananlar ise uzun süreli tedavi süreçleriyle mücadele etmektedir. Oysa bisiklet; kısa mesafelerde trafiği rahatlatan, hava kirliliği ve gürültü oluşturmayan, doğaya ve çevreye faydalı, trafik sorununa çözüm olan bir ulaşım aracıdır.

FARKINDALIK MESAJLARI

Bisikletlilerin trafikte fark edilmesi için kamuoyuna yönelik bilgilendirici mesajların yaygınlaştırılması gerektiğini ifade eden Murat Görücü, örnek mesajları şöyle sıraladı: "Trafikte bisikletlileri fark edin", "Kapıyı açarken bisikletliye dikkat", "Karayolunda bisikletliler de var", "Bisiklet bir ulaşım aracıdır" Murat Görücü, bu mesajların yerel yönetimler, ilgili kamu kuruluşları ve eğitim kurumları tarafından levha, tabela, resmi internet siteleri, sosyal medya hesapları, billboardlar, toplu taşıma araçları ve panolar aracılığıyla halka ulaştırılmasının büyük önem arz ettiğine dikkat çekti.

EĞİTİM, ALTYAPI VE MEVZUAT

Ankara Kent Konseyi Bisiklet Meclisi Başkanı Murat Görücü, bisikletlilerin trafikte karşılaştığı sorunlar ile can kayıplı kazaların son bulması için de şu önerilerde bulundu:

"Eğitim ve trafik adabı çalışmalarının artırılması, bisiklet yolları (Bisiklet Yolları Yönetmeliği, İmar Kanunu Ek Madde 6) ve güvenli park alanlarının çoğaltılması, denetimlerin sıklaştırılması ve caydırıcı cezaların artırılması, çalışmalara bisiklet grupları, dernekler, sivil toplum kuruluşları, bisiklet meclisi ve bisiklet kullanıcılarının dahil edilmesi, olmazsa olmaz önlemler arasında yer almaktadır.

Şehir içi ve bisiklet yollarına yakın bölgelerde hız limitlerinin düşürülmesi, çarpışma halinde sürücü kusurunun değerlendirilmesinde incinebilir yol kullanıcılarını koruyan yasal ilkeler, şehir içi yollarda bisikletlilere öncelik tanıyan düzenlemeler, ihlallerde ehliyet puanı ve idari para cezalarının artırılması, güvenlik açısından kritik düzenlemeler olarak öne çıkmaktadır. Bisiklet çarpışmalarında düzenlenen kaza (çarpışma) tutanaklarında olayın nedeninin ayrıntılı yazılması, sağlıklı istatistiki verilere ulaşılmasını ve buna bağlı olarak daha etkili önlem alınmasını sağlayacaktır.

BİSİKLETLİLER DE BU YOLUN BİR PARÇASIDIR Fotoğraf: AA

Bizim kaportamız bedenimizdir. Bu nedenle incinebilir yol kullanıcılarını fark edelim, trafik kurallarına uyalım, trafikte saygılı ve trafik adabına uygun hareket edelim. Bisiklet bir ulaşım aracıdır, bisikletliler de bu yolun bir parçasıdır.

"ÖNEMLİ OLAN KAZALARI ENGELLEYECEK TEDBİRLER ALMAK"

Bisikletliler Derneği Başkanı Murat Suyabatmaz ise, "Kontrolden çıkan bir araç bariyerlere, sporcuya çarpıp öldürüyor. Kontrolsüz bir şekilde hız yapılıyor. Bu aşırı hıza bir 'dur' demek gerekiyor. Cezalar yetersiz. Avrupa'da bisikletliye çarpan sürücünün ehliyetinize el konulabiliyor. Türkiye'de bisikletlere karşı işlenen suçlardaki cezaların artırılması gerekiyor. Önemli olan kazaları engelleyecek tedbirler almak. Hızı düşürmek gibi, bunları kontrol edebilmek gibi, şeritleri daraltmak gibi tedbirler alınabilir" dedi.

"ARTIK BU ÖLÜMLERE 'DUR' DEMELİYİZ" Burak Uyanık

Bisiklet sever Burak Uyanık da bisiklet üzerine içerik ürettiği sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, bisikletli ölümlerine isyan ederek, şunları söyledi:

"Metin Ekici 26 yaşında, Gizem Yeniay 27 yaşında, Berkan Kobal 52 yaşında, Edanur Yılmaz 12 yaşında. Bir hafta içinde 4 can, bisiklet kullandığı için hayatını kaybetti ve biz her zamanki gibi acımızı kendi içimizde yaşıyoruz. Sağ şerit bisikletlinin yasal hakkıdır, bisikletli gördüğünde frene basmalıdır, kornaya değil. En az 1.5 metre mesafe bırakmalıdır. Yasamızda bizleri koruyan kanunlar var. Bunları ne kadar uyguluyoruz? Tabii ki bence eksikler var. Bir vatandaş olarak söylüyoruz bunları; geliştirmemiz gerekiyor bunun için de birlik olmamız gerekiyor.

12 yaşındaki bir kız çocuğu bisikletle karşıya geçerken TIR çarpıyor, haberlere konu dahi olmadı. Ya diğer arkadaşlarımız, antreman yaparken hayatlarını kaybedenler. Burdan başta sayın Cumharbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, Adalet Bakanımız Yılmaz Tunç'a ve Türkiye Bisiklet Federosyonu'na sesleniyorum. Artık bu ölümlere 'dur' demeliyiz, ben bir vatandaş olarak bir bisiklet sever olarak söylüyorum bunları. Artık sesimizi duysunlar, büyüklerimizden rica ediyorum lütfen bu konuya el atın artık; daha fazla ölüm görmek istemiyoruz."

"YÜZLERCE DOSTUMUZU KURBAN VERDİK ARTIK YETER DİYORUZ" Fotoğraf: AA

Bisikletli Yaşam Platformu'nun ise, yaşanan ölümleri ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadeler yer aldı: "TBMM'de defaten gündeme gelmesine rağmen bisikletlilerin motorlu taşıt sürücülerinden kaynaklı yaşamdan koparılmasının önüne geçilememektedir. Yukarıda belirtilenler sonucunda Türkiye’de sayıları gün geçtikçe artan bisiklet kullanıcıları farklı mağduriyetler yaşarken, yaşamlarından da olmakta, şanslı olanlar ise trafik çarpışmaları nedeniyle yaşamlarını çeşitli engellerle devam ettirmek zorunda kalmaktadır.

Her yıl yüzlerce bisikletli dostumuzu kural tanımaz, alkollü, emniyet şeridi ve hız sınırı kurallarını ihlal eden canilere kurban verdik ve artık yeter diyoruz! Biz tüm Türkiye'deki bisiklet sporcuları ve bisiklete gönül vermiş, kent içi ulaşımda bisikleti tercih eden vatandaşlar olarak 'bisikletli ölümleri son bulsun' diyoruz. "Kaza değil cinayet" olarak gördüğümüz, kaportası sadece bedeni olan bisiklet kullanıcılarının ölümleri ile sonuçlanan çarpışma davalarının da 'bilinçli taksirle açılmasını' talep ediyoruz. Bizler Türkiye'de sayısı 200'ü aşan bisikletli grup, topluluk ve dernekler olarak konunun takipçisi olacağımızı kamuoyuna duyururuz."

SESLERİNİN DUYULMASINI İSTİYORLAR Fotoğraf: İHA

Bisiklet severler ve bisikletli sivil toplum kuruluşları, kuraklık başta olmak üzere iklim krizinin etkilerini her geçen gün daha fazla hissettiğimiz bu günlerde çevre dostu bisikletin önemi ve kent içi ulaşımda alternatif bir ulaşım aracı olarak yaygınlaştırlması, trafikte bisikletli can kayıplarının son bulması için ilgili bakanlıklar ve yerel yönetimlerin seslerini duymasını istiyor.

Fotoğraf: AA

2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU'NDA VE YÖNETMELİĞİNDE BİSİKLET MADDELERİ İLE 2025 YILI CEZALARI

3. Madde Tanımlar Bisiklet yolu: (Değişik:24/12/2020-7261/22 md.) Bisiklet ve elektrikli skuter sürüşüne ayrılan, taşıt yolu ve yaya alanları ile kesişim noktaları hariç diğer araç ve yaya trafiğine kapalı yoldur.

3. Madde Tanımlar Bisiklet: (Değişik: 12/7/2013-6495/13 md.) Üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareket eden motorsuz taşıtlardır. Azami sürekli anma gücü 0,25 KW'ı geçmeyen, hızlandıkça gücü düşen ve hızı en fazla 25 km/saate ulaştıktan sonra veya pedal çevrilmeye ara verildikten hemen sonra gücü tamamen kesilen elektrikli bisikletler de bu sınıfa girer.

3. Madde Tanımlar Elektrikli skuter (e-skuter): (Ek:24/12/2020-7261/22 md.) Hızı en fazla 25 km/saate ulaşan, tekerlekli, ayak tahtası ve tutamağı olabilen, dikey bir direksiyon mekanizması içerebilen ve ayakta kullanılan taşıtlardır. Bisiklet şeridi: (Ek:24/12/2020-7261/22 md.) Yol seviyesinde bisiklet ve elektrikli skuter kullanımı için özel olarak belirlenmiş ve yer işaretlemesi ile ayrılmış bölümdür.

7 Karayolları Genel Müdürlüğü'nün görev ve yetkileri: o) (Ek:24/12/2020-7261/23 md.)(6) Gürültü eylem planı ve bisiklet master planları göz önünde bulundurularak ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görüşü alınarak, trafik güvenliğinin ve teknik koşulların sağlandığı mevcut yollarda ve yeni yapılacak olan yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarının kenarına bisiklet yolu ile gürültü bariyeri yapmak, p) (Ek:24/12/2020-7261/23 md.) (6) Trafik güvenliğinin ve teknik koşulların sağlandığı yerlerde, banketleri bisiklet şeridi olarak işaretleyerek bisiklet ve elektrikli skuter kullanımına uygun hale getirmek.

37. Madde: Sürücü belgesi alması zorunlu olmayanlarda aranacak şartlar: Sürücü belgesi almaları zorunlu olmamakla beraber; Bisiklet kullananların 11, elektrikli bisiklet ve elektrikli skuter kullananların 15, motorsuz taşıtları kullananlar ile hayvan sürücülerinin 13 yaşını bitirmiş olmaları, bedensel ve ruhsal bakımdan sağlıklı bulunmaları zorunludur. (2) (2) 24/12/2020 tarihli ve 7261 sayılı Kanunun 24 üncü maddesiyle, bu fıkraya "Bisiklet kullananların 11," ibaresinden sonra gelmek üzere "elektrikli bisiklet ve elektrikli skuter kullananların 15," ibaresi eklenmiştir.

1) Bedensel ve ruhsal bakımdan sağlıklı bulunmayanlara bisiklet, elektrikli bisiklet, elektrikli skuter ve motorsuz taşıt kullandırmak veya hayvan tevdi ettirmek,

2) 11 yaşını bitirmeyenlere bisiklet kullandırmak,

3) 15 yaşını bitirmeyenlere elektrikli bisiklet ve elektrikli skuter kullandırmak,

4) 13 yaşını bitirmeyenlere motorsuz taşıt kullandırmak veya hayvan tevdi ettirmek, Kullandıranlara 993 TL. Yüzde 25 indirimli 744.75 TL

53. Madde Dönüş kuralları: Sağa ve sola dönüşlerde, sürücüler kurallara uygun olarak geçiş yapan yayalara, varsa bisiklet yolundaki ve bisiklet şeridindeki bisiklet ve elektrikli skuter kullananlara ve sola dönüşlerde sağdan ve karşıdan gelen trafiğe ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar.(1) (1) 24/12/2020 tarihli ve 7261 sayılı Kanunun 25 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan "bisikletlilere" ibaresi "ve bisiklet şeridindeki bisiklet ve elektrikli skuter kullananlara" şeklinde değiştirilmiştir. Sağa ve sola dönüşlerde sürücülerin, varsa bisiklet yolundaki ve bisiklet şeridindeki bisiklet ve elektrikli skuter kullananlara ilk geçiş hakkını vermemesi, Sürücülere 993 TL. Yüzde 25 İndirimli 744.75 TL. 20 ceza puanı.

KARAYOLLARI TRAFİK YÖNETMELİĞİ

102. Madde Dönüşler (Doğrultu Değiştirme): Aksine bir işaret yoksa dönüş yaparak doğrultu değiştirecek olan araç sürücüleri; a) Sağa dönüşlerde; 5) Dönüş sırasında varsa kurallara uygun olarak karşıya geçen yayalara ve bisiklet yolundaki bisikletlilere geçiş hakkı vermeye, mecburdurlar. Dönüş sırasında araç sürücüleri; yaya ve bisikletler için yeşil ışık yanmakta iken; yaya geçidinden ve bisiklet yolundan geçen yoksa veya yayalar uzakta iseler, yayaların ve bisikletlerin geçiş haklarını engellememek şartıyla, dönüşlerine devam edebilirler.