Bu 9 zeka tipinden hangisi sizsiniz? Gardner in teorisine göre 9 farklı zeka tipi!

TEK BİR IQ PUANIYLA ZEKA ÖLÇÜLÜR MÜ?

Geleneksel olarak zeka denildiğinde akla IQ testleri geliyor. Ancak Amerikalı gelişim psikoloğu Howard Gardner, zekanın yalnızca sayılarla veya mantıkla ölçülemeyeceğini savunuyor. 1983’te yayımladığı Frames of Mind: The Theory of Multiple Intelligences kitabında, insanların birbirinden farklı zeka türlerine sahip olduğunu ortaya koydu.

Gardner’a göre herkes birden fazla zeka tipini farklı seviyelerde barındırıyor. Bu bakış açısı, zekayı yalnızca “doğuştan gelen değişmez bir kapasite” olarak gören klasik anlayışa güçlü bir alternatif oluşturuyor.

VAROLUŞSAL ZEKA

Gardner’ın sonradan önerdiği dokuzuncu zekâ türü, yaşamın anlamı ve insanın evrendeki yeri gibi derin sorulara kafa yormayı içerir. Filozoflar ve ilahiyatçılar bu zekayı en çok kullanan gruplardandır.

DOĞA BİLİNCİ (NATÜRALİST) ZEKA

Doğayı gözlemleme, canlıları sınıflandırma ve çevreyle güçlü bağ kurma becerisidir. Biyologlar, çiftçiler ve çevreciler bu zekaya sahiptir.

İÇSEL (İÇE DÖNÜK) ZEKA

Kendi duygularının farkında olan, kendini analiz eden bireylerde baskındır. Yazarlar, filozoflar ve teorisyenler bu zeka tipine örnek olabilir.

SOSYAL (İNSANLARARASI) ZEKA

Başka insanların duygularını, niyetlerini anlamada başarılı olan kişiler bu zekâyı taşır. Psikologlar, danışmanlar, politikacılar bu alanda güçlüdür.

MÜZİKSEL ZEKA

Ritim, melodi ve seslere karşı duyarlılık bu zekanın özelliğidir. Şarkıcılar, besteciler ve müzik öğretmenleri bu kategoride öne çıkar.

BEDENSEL-KİNESTETİK ZEKA

Bedenini kullanma becerisi yüksek, hareket kabiliyeti gelişmiş kişilerin zeka türüdür. Sporcular, dansçılar, cerrahlar ya da oyuncular için belirleyici olabilir.

MANTIKSAL-MATEMATİKSEL ZEKA

Problem çözme, sayıların mantığını kavrama ve deney yapma yeteneği bu zekanın temelidir. Bilim insanları, programcılar ve matematikçiler bu gruba girer.

DİLSEL-SÖZEL ZEKA

Kelimelerle arası iyi olan, yazı yazmaktan, hikaye anlatmaktan, tartışmaktan keyif alan kişiler bu zekaya sahiptir. Gazetecilik, hukuk veya öğretmenlik öne çıkan alanlardır.

GÖRSEL-MEKANSAL ZEKA

Haritaları, grafik ve görselleri kolayca anlayabilen, desenleri fark eden kişilerde baskındır. Mimar, mühendis veya sanatçı olmak bu zekaya uygun kariyerler arasında.

ÇOKLU ZEKA TEORİSİNE ELEŞTİRİLER

Gardner’ın kuramı eğitimciler arasında popüler olsa da bilim dünyasında eleştiriler aldı. Bazı psikologlar, bu zekâ türlerinin aslında yetenek veya kişilik özelliği olduğunu, dolayısıyla “zeka” kavramını fazla genişlettiğini öne sürüyor.

Ayrıca teoriye dair yeterli bilimsel kanıt bulunmadığı ve “nöro-mit” (beyin hakkında yanlış kabul görmüş inanç) olduğu da sık sık dile getiriliyor. Buna rağmen, pek çok öğretmen sınıflarında bu yaklaşımdan ilham alarak öğrencilerin güçlü yönlerini keşfetmelerine yardımcı oluyor.

Fotoğraf kaynak: ShutterStock

Kaynak: Verywell Mind, Better Up