Bu hastalık kadınlara özgü sanıyordu, hiç beklemediği anda onu da buldu! Erkeklerde meme kanseri hakkındaki gerçekler… ‘Geç saptanıyor, sağkalım oranı daha...

Geoff Sweeney, şişliği ilk kez bir tırmanış düşüşünden sonra fark etti.

Tutkulu bir kaya tırmanışçısı olan 53 yaşındaki Geoff, yerel spor salonundaki bir antrenman duvarına tırmanırken yere düştü.

Sonraki günler boyunca göğsü, darbenin etkisiyle mor lekelerle kaplandı. Morluklar bir süre sonra tamamen geçtiğinde Geoff başka bir şey daha gördü; göğsünün sol tarafında yaklaşık 3 cm genişliğinde küçük, sert bir yumru.

İki çocuk babası, “Acı vermiyordu ya da şiş değildi. Sadece oradaydı. Ve bir türlü geçmedi. Yine de bir sorun olduğunu düşünmedim, özellikle de başka bir belirti olmadığı için” dedi.

Geoff, göğsündeki bir beni muayene ettirmek istediği için aile hekimini ziyaret edene kadar doktorundan yumruya bakmasını istemeyi düşünmemiş.

Geoff'un doktoru muhtemelen önemli bir şey olmadığını söylese de ileri testler için onu hastanenin meme kanseri birimine yönlendirdi. Sadece birkaç ay içinde, fiziksel muayene, mamografi ve biyopsiden sonra Geoff'un tüm hayatı değişti.

ANNESİ MEME KANSERİNDEN VEFAT ETMİŞ

“Ben tipik bir erkektim. Her zaman doktora çok az gittiğim ve çok sağlıklı olduğum için kendimle gurur duymuşumdur” diyen Geoff şunları söyledi:

“Ailemizde meme kanseri geçmişi olmasına ve annem 48 yaşında meme kanserinden ölmesine rağmen erkeklerin de bu hastalığa yakalanabileceğini hiç fark etmemiştim. Bu yüzden teşhis bir şok oldu.”

Şimdi kendisi gibi diğer erkeklerin de dikkat etmeleri gereken belirti ve semptomları bilmeleri için bu hastalık hakkında farkındalık yaratmak isteyen Geoff, “Meme kanseri erkeklerde farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Ancak tüm kanserlerde olduğu gibi, ne kadar erken teşhis edilirse tedavi edilme olasılığı da o kadar artar. Hepimizin belirtilerin farkında olması gerekiyor, erkekler de bundan muaf değil” dedi.

TÜRKİYE’DE HER YIL 250 ERKEĞE TEŞHİS KONUYOR

Erkeklerde meme kanserine ilişkin araştırmalar henüz yetersiz, ancak hastalığın erkeklerde daha nadir görüldüğüne inanılıyor. Bunun nedeni, erkeklerin daha az meme dokusuna sahip olması ve yaşamları boyunca seks hormonu östrojene daha az maruz kalmaları. Östrojen, meme kanserinin büyümesinde önemli rol oynuyor.

Prof. Dr. Fatih Aydoğan, erkeklerde meme kanseri kadınlara göre daha nadir görüldüğünün altını çizdi, “Türkiye'de yılda yaklaşık 25.000 kadında meme kanseri teşhis edilirken, bu oran erkeklerde yıllık 200-250 vaka civarındadır” dedi.

KADINLARA GÖRE DAHA GEÇ EVREDE SAPTANIYOR

Klinik bulguların kadınlardakine benzer olduğunu; meme kitlesi, meme derisinde çekinti, memede yara ve kanama, meme ucundan akıntı gibi belirtiler görülebildiğini söyleyen Prof. Dr. Aydoğan şunları söyledi:

“Erkeklerde meme kanseri kadınlara göre daha geç evrede saptanır. Bunun nedenleri arasında erkeklerin meme anatomisinin kadınlardan farklı olması, erkeklerin meme kanseri olabileceklerinin farkında olmaması, bulguları önemsememesi ve kadınlardaki gibi mamografi tarama programının bulunmaması sayılabilir. Bu faktörler geç tanıya yol açabilir.”

Risk faktörleri her iki cinsiyet için de benzerdir; aşırı kilolu olmak, meyve ve sebze açısında fakir bir beslenme düzenine sahip olmak, fiziksel aktivite eksikliği ve kanserojen veya endokrin bozucu kimyasallara uzun süre maruz kalmak.

Genetik faktörler de erkeklerde meme kanserinde özellikle önemli bir rol oynuyor. Meme kanseri olan erkeklerin yaklaşık yüzde 20'sinin yakın bir akrabasında (ebeveyn, kardeş veya çocuk) bu hastalık vardır.

Meme kanseri olan erkeklerin yaklaşık yüzde 10'u BRCA2 meme kanseri yatkınlık genine sahip ve hastalığı olan erkeklerin yüzde 1 ila 2'si BRCA1 genini taşıyor. BRCA mutasyonlarının her iki türü de prostat kanserine yatkınlığı artırıyor.

GEOFF İÇİN HER ŞEY ÇOK HIZLI İLERLERDİ

Geoff'un durumunda olduğu gibi, erkeklerde meme kanserinin belirtileri arasında göğüste sert, ağrısız ve hareketsiz olma eğiliminde olan bir kitle de yer alabilir.

Erkeklerde meme kanseri ayrıca meme ucu içe dönmesi, meme ucundan gelen akıntı (kanlı çizgiler içerebilir), meme ucu etrafında kalıcı ağrı veya kızarıklık ve koltuk altında büyüyen bezler şeklinde de ortaya çıkabilir.

Kanseri BRCA ile ilişkili olmayan Geoff için teşhisten sonra her şey hızla ilerledi.

Geoff, “Tedavi planı benim için hazırlanmıştı; mastektomi, lenf nodu temizliği, göğüs radyoterapisi ve immünoterapi tedavisi. Bununla başa çıkıp hayatıma devam edeceğim konusunda oldukça umutluydum. Ne yazık ki benim durumum pek de öyle olmadı” dedi.

KANSERDEN KURTULDUN DERKEN ÇOK ŞİDDETLİ BİR ŞEKİLDE GERİ DÖNDÜ

Kanserden kurtulduğunun söylenmesinden sadece 18 ay sonra Geoff'un sırtında şiddetli bir ağrı ortaya çıktı. Teşhisi boyunca kendisine destek olan bir hayır kurumu olan Breast Cancer Now için maraton koşacaktı ve ilk başta ağrıyı yoğun antrenman rejimine bağladı.

Ancak osteopati uzmanına gittiğinde, bir tarama için doğrudan hastaneye gönderildi. Yıkıcı bir şekilde, Geoff'un kanseri kemiklerine, akciğerlerine ve beynine geri dönmüştü ve artık tedavi edilemez durumdaydı.

“Bu ölümcül bir teşhis ama artık bunu kabul ettim” diyen Geoff ekledi:

“Aslında kendimi hasta hissetmiyorum, sadece tüm tedaviden dolayı yorgunum. Ama bir noktada işler kötüye gidecek. Bu yüzden önemli olan mümkün olduğunca uzun süre hayatta kalmaya çalışmak.”

Geoff, bir platformda meme kanseriyle mücadele eden diğer erkeklerle sohbet etmenin kendisine çok yardımcı olduğunu söylüyor. Şimdi, hikayesinin daha fazla erkeğe meme konusunda daha bilinçli olmaları için ilham vermesini umuyor.

Geoff, “Kendinizi kontrol edin ve şüpheniz varsa aile hekiminize gidin. Bunları görmezden gelmeyin ve kesinlikle meme kanserine yakalanmayacak kadar erkek olduğunuzu düşünmeyin. Hepimiz insanız; hepimizde meme dokusu var” dedi.

BU MESLEKLERE SAHİP OLANLARDA RİSK DAHA FAZLA

Fatih Aydoğan, “BRCA1/2 gen bozukluğu taşıyanlar, ailede meme kanseri öyküsü olanlar, östrojen düzeyini yükselten durumlar (prostat kanseri tedavisi, karaciğer hastalıkları gibi), radyasyona maruz kalma, testisi ilgilendiren bazı hastalıklar, obezite ve fazladan X kromozomu içeren Klinefelter Sendromu gibi durumlar erkeklerde meme kanseri riskini artıran etkenlerdir. Özellikle BRCA2 gen bozukluğu olan erkeklerde meme kanseri riski 8 kat artar” dedi ve ekledi:

“Yüksek ısıya maruz kalan çelik ve cam sanayi gibi mesleklerde çalışanlar, kimya sanayi çalışanları, lastik ve plastik sektörlerinde çalışanlar da erkek meme kanseri açısından daha yüksek risk altındadır.”

ERKEKLERDE SAĞKALIM ORANI DAHA DÜŞÜK        

“Erkek meme kanserlerinin tedavisi genel olarak kadınlardakine benzerlik göstermekle birlikte, hastalık seyrinde bazı farklılıklar bulunur. 364.000'den fazla meme kanseri hastası üzerinde yapılan bir çalışmada, hastaların %1'inden azının erkek olduğunu gözlemledik” diyen Prof. Dr. Fatih Aydoğan şu bilgileri de verdi:

-- Meme kanseri teşhisi konulan erkeklerin kadınlara göre önemli ölçüde daha düşük sağkalım oranlarına sahip olduğunu tespit ettik. Özellikle birinci ve ikinci evrede, erkeklerde hastalık seyrinin kadınlara göre daha kötü olduğu sonucuna ulaşıldı.

-- Teşhisten beş yıl sonra kadınların %86'sı hayatta kalırken, bu oran erkeklerde %73,9'du.

-- Bu durumun nedenleri arasında erkek hastaların genellikle kadınlardan daha ileri yaşta teşhis edilmesi ve sadece meme kanserinden değil, kalp hastalığı gibi diğer nedenlerden dolayı da daha yüksek ölüm risklerine sahip olmaları sayılabilir.

-- Sonuç olarak, erkeklerde meme kanseri nadir görülse de daha fazla ciddiye alınmalı ve farkındalık artırılmalıdır.